زهرا طیبی، خبرنگار گروه نقد روز: قصه اتفاقات این روزهای نوار غزه؛ بمباران، قطع آب و برق فلسطینیهای ساکن این منطقه را خبرنگاران ساکن در نوار غزه به خوبی روایت کردهاند. همین خردهروایتهایی که این خبرنگاران در شبکههای اجتماعی منتشر کردهاند را شاید بتوان بیش از روایتهایی که خبرگزاریهای رسمی با امکانات و دسترسیهای بیشتر منتشر کردهاند موثر دانست و حالا که این سطرها را میخوانید خبر شهادت تعدادی از آنها منتشر شده است و معلوم نیست تا چند روز دیگر خبر شهادت چندتن دیگر از راویان غزه نیز برسد. راویانی که روایت عریان آنها از آنچه در غزه اتفاق میافتد هم خیلی زود نقاب مظلومنمایی رژیمصهیونیستی را کنار زد و جو و فضای افکار عمومی را به نفع فلسطینیها تغییر داد و تجمعهایی در حمایت از مردم فلسطین در نقاط مختلف جهان برگزار شد. این اقدامات و فعالیتها تنها محدود به خبرنگاران فلسطینی نبوده و حتی فعالان اجتماعی یا بلاگرهای فلسطینی نیز آنچه در غزه درحال وقوع است را بازتاب میدهند و روایت غالب را از آن خود کردهاند. برای بررسی این اقدامات و فعالیتهای خبرنگاران و بلاگرهای فلسطینی در اتفاقات اخیر غزه با «رقیهسادات موسوی»، کارشناس اموربینالملل و جهان اسلام گفتوگو کردیم که در ادامه میخوانید.
موسوی پیش از بررسی آنچه درمورد اتفاقات فلسطین توسط اکانتها و خبرنگاران روایت میشود از این فضای رسانهای یک تقسیمبندی ارائه داد و گفت: «یک تقسیمبندی اولیه در فضای رسانهای درباره فلسطین وجود دارد که ابتدا لازم است ببینیم خود فلسطینیها چند دسته هستند. یک دسته ناظران و شاهدان مستقیم و راویان عینی غزه هستند، یکسری راوی و شاهدان عینی هستند که از درون مرزهای فلسطین اشغالی اتفاقات را روایت میکنند، یک دسته هم فلسطینیهای هستند که در خارج از مرزها زندگی میکنند و میشود گفت که در این حرکتی که یک هفته از آغاز آن میگذرد، این افراد موفق عمل کردند البته آنها سعی کردند در تمام این سالها مخاطب داشته باشند و حرف بزنند و یکشبه تبدیل به بلاگر و فعال اجتماعی نشدند و از این فضای تاثیرگذاری اینفلوئنسری اینستاگرامی کمک گرفتند، حتی به فعالان و اینستاگرامیهایی که در جهان عرب معروف بودند و در مقابل ماجرای فلسطین سکوت کرده بودند واکنش نشان دادند، یعنی سکوت در این موضوع را قبول نکردند. برای مثال چندروز پیش بود که یک بلاگر غذا که چهارمیلیون فالوور دارد، پستی بیارتباط با موضوع روز منتشر کرد و کامنتهای زیادی در این باره داشت که سکوت درباره جنایتی که در فلسطین درحال رخ دادن است، همراهی با رژیمصهیونیستی است که روز بعدش مجبور شد در این باره بیانیهای منتشر کند. این اتفاقات دست به دست هم داده و سه گروه از فلسطینیها که بالاتر اشاره کردیم الان با هم فعالیت میکنند و حالا همه مسلمانان و آنهایی که حب فلسطین دارند نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند و فارغ از جریان خبری این اتفاق یک جریان اجتماعی را وادار به واکنش کرد.» این کارشناس امور بینالملل، همراهی جریان رسانهای با جنگ در میدان و عملیاتها را امری کمسابقه تاکنون میداند و توضیح میدهد: «این اتفاق را ما بهصورت خیلی محدود درباره شیخ جراح داشتیم و پیش از این تجربه اینکه یک جریان خبری و نظامی همراه با جریان اجتماعی پیش برود را نداشتیم. این یک داستان است که جریان اینستاگرامی و توییتری و همه واکنشهایی که وجود دارد از این بابت است که مطالبهگری این گروهها خیلی جدی بوده است و فضای مطالبه جدی شکل گرفته است.»
موسوی درباره فعالیت فلسطینیهای ساکن در غزه در شرایط کنونی میگوید: « بخش دیگر ماجرا، خبرنگاران و فعالانی هستند که شاهد عینی اتفاقات غزه هستند، اتفاقات را روایت میکنند و معلوم نیست نفر بعدی باشند، همچنانکه در گفتوگوی تلویزیونی که با این گروهها داشتیم برق نداشتند و آن فعال رسانهای با دوربین و نور گوشی با ما حرف میزد و میگفت که ممکن است الان تلفنم خاموش بشود و من شارژری نداشته باشم که برای برنامه دیگری همراه شما باشم، حتی ممکن است زنده نباشم. این وقایع متعددی که در سالهای اخیر بیشتر شاهد آن بودیم برای روایت آن یک جریان رسانهای اتفاق افتاد. حتی خبرنگارهای کوچک بدون اینکه سواد رسانه خاصی داشته باشند صرفا به روایت وضع موجود پرداختند، حتی ممکن است تنوع رسانهای که الجزیره دارد را نداشته باشند و نهایتا به یک گوشی دسترسی دارند ولی این محدودیت باعث نشده که برای تاثیر گذاشتن و اطلاعرسانی اقدامی انجام ندهند. هرکسی هرطور که توانسته اخبار و اتفاقات را مخابره میکند. اینها در مقابل کل هژمونی رسانهای است که صهیونیستها درحال پیگیری آن هستند. این افراد البته در فعالیتهای خود مدام جریمه میشوند و توییتر و اینستاگرام، صفحهها و توییتهای این افراد را حذف میکند، حتی فعالان فلسطینی این موضوع را میدانند که دیگر در صفحات اجتماعی نباید اسم فلسطین را کامل بنویسند، اما میدانند که باید این مقابله اتفاق بیفتد.»
برای خواندن متن کامل گفتوگو، اینجا را بخوانید.