برای جشنواره‌ای که فقط یک چهارباغ داشت

شروین فضلعلی‌زاده، منتقد: هفته گذشته یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی ویژه کودکان ایرانی در کشور برگزار شد. سی‌وپنجمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان بعد از چهارسال تعطیلی دوباره در همان خاستگاه اصلی خود یعنی در شهر اصفهان برگزار شد. با وجود تلاش‌های مدیران فرهنگی برای بهبود وضعیت این رویداد به نظر می‌رسد که همچنان جشنواره فیلم کودک به نسبت دوره‌های مشهور برگزاری‌اش در سال‌های دهه هفتاد همچنان دارای کمبودها و نواقص فراوانی است. یکی از این موارد کم بودن تبلیغات چه در سطح شهر و چه در رسانه‌های مختلف به‌خصوص تلویزیون است. شهر اصفهان به جز چند دوره طی دوران حیات جشنواره میزبان آن بوده و هر بار در سطح شهر غوغایی برپا می‌شد؛ از برنامه‌های مختلف و جذاب جانبی تا تبلیغات پرتعداد و دیدنی محیطی. اما این بار گویا تصمیم واحدی برای پربار نشان دادن این غوغای فرهنگی در شهر اصفهان وجود نداشت. خیابان چهارباغ یکی از خیابان‌های جذاب اصفهان است که از سی‌وسه پل شروع می‌شود و اتفاقا میزبان سه پردیس اصلی جشنواره بود اما در طول این خیابان، از حداقل‌های ممکن برای معرفی جشنواره استفاده شده بود. ریسه‌هایی با چند پرچم کوچک در فاصله چندین متری تنها عناصر هویتی برای معرفی یک رویداد فرهنگی مثل جشنواره فیلم کودک بود که در طول خیابان به چشم می‌آمد. گویا تبلیغات محیطی جایگاه و اولویتی در برنامه‌های این دوره از جشنواره نداشت. اجرای برنامه رادیویی در فضای باز شاید می‌توانست برای شرکت‌کنندگان در این محفل فرهنگی جذاب باشد اما برگزارکنندگان این برنامه آنقدر سلیقه به خرج داده بودند که برای گرافیک و دکور برنامه سراغ شخصیت‌های انیمیشنی مثل ناروتو تا شرک رفته بودند! جایی‌که کودکی در پاسخ به سوال مجری رادیو محبوب‌ترین شخصیت انیمیشنی خود را از انیمیشن «المنتال» انتخاب کرد. خوبی برگزاری رویدادهایی مثل جشنواره فیلم کودک این است که چند روزی مردم دوباره حواس‌شان به مهم‌ترین بخش جامعه یعنی کودکان و نوجوانان جلب شود و تولید محتوا برای بچه‌ها به مساله پربحث روز تبدیل شود. تلویزیون هم گویا بنای سازگاری با این رویداد فرهنگی را نداشت و به استقبال از جشنواره کمک چندانی نکرد. تک‌خبرها با حضور عجیب گزارشگران در بعضی برنامه‌ها تنها لطف مدیران تلویزیون به برنامه‌های جشنواره کودکان و نوجوانان بود. با این حال حضور دانش‌آموزان و داوران کودک در جشنواره به این رویداد جان تازه‌ای داده بود و هیجان و شور و اشتیاق این گروه از داوران حس و حال خاصی به سالن‌های سینما می‌داد. اما سوال اینجاست که چرا در انتخاب بعضی آثار برای کودکان و داوران سلیقه دیده نمی‌شد. چرا باید آثار تلخ و حتی تا حدی ترسناک برای آنها به نمایش گذاشته شود تا شاهد ترک کردن سالن سینما حین نمایش فیلم باشیم. یکی از شعارهای این دوره از جشنواره توجه به معلولان بود اما سوال اینجاست که چرا تنها اثر جشنواره با قهرمان کودک معلول که اتفاقا نگاه ویژه‌ای به شعار «معلولیت، محدودیت نیست» داشت، برای کودکان معلول اکران نشد! شخصیت اصلی انیمیشن سینمایی «مسافری از گانورا» پسری معلول است که در طی ماجراهایی که برایش رقم می‌خورد به خودباوری می‌رسد ولی این اثر را هیچ‌کدام از کودکان معلول در طی جشنواره ندیدند! این دوره از جشنواره با تمام اشکالات و نواقصی که داشت در شامگاه پنجشنبه 20 مهرماه تمام شد و اتفاقا تلاش‌های تیم اجرایی و عوامل توانست موفقیت نسبی را برای این دوره رقم بزند اما هشدارها و گوشزدهایی را هم برای مدیران فرهنگی داشت. اینکه این جشنواره از با سابقه‌ترین جشنواره‌های بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در خاورمیانه است و اعتبار و ارزشی که به دست آورده است را باید با کرامت و حمایت بیشتری حفظ کرد تا این ظرفیت بزرگ بتواند در ریل‌گذاری سینمای کودک و نوجوان نقش مهمی ایفا کند.