گزارش «فرهیختگان» از نشستی درباره احکام فرهنگی لایحه برنامه هفتم توسعه؛
کیانا تصدیق‌مقدم، خبرنگار گروه فرهنگ: عصر روز یکشنبه ۱۶ مهرماه۱۴۰۲نشست حقوقی با موضوع بررسی بخش‌های فرهنگی و رسانه‌ای «لایحه برنامه هفتم توسعه» در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. سخنرانان این مراسم محمدمهدی عسگرپور، مدیرعامل خانه هنرمندان، رئیس هیات‌مدیره خانه سینما و مهدی کوهیان تهیه‌کننده سینما و حقوقدان بودند.
اگرچه در این نشست قرار بود مجتبی توانگر نماینده مردم تهران و رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس شورای اسلامی هم حضور داشته باشد اما این نماینده مجلس به مراسم نرسید و عسگرپور هم در پایان جلسه به این موضوع انتقاد کرد و گفت: «امیدوار بودم آقای توانگر در جلسه حضور پیدا می‌کردند چون جزء معدود نمایندگانی هستند که شجاعت و اطلاعات خوبی دارند، به هر حال سوال‌هایی داشتیم از ایشان درباره کسانی که این برنامه را نوشتند.» در این نشست حقوقی نکاتی درباره توجه خارج از حد به حوزه‌هایی همچون تلویزیون، سینما و پویانمایی و عدم توجه به حوزه‌های دیگر فرهنگی مطرح شد. در بخش دیگری از این مراسم بندهایی از لایحه هفتم توسعه با لایحه ششم توسعه مقایسه شد و این نتیجه‌گیری را به دنبال داشت که در لایحه جدید تعدادی از بندهای لایحه دوره پیشین به‌طور کامل نقض می‌شوند. در ادامه گزارش اجمالی «فرهیختگان» از این نشست حقوقی را می‌خوانید.
محمدمهدی عسگرپور در ابتدای نشست درباره متن لایحه برنامه هفتم توسعه برای فرهنگ، گفت: «درمورد برنامه‌ای که از سوی کمیسیون تلفیق منتشر شد صحبت کردن هم خیلی سخت است هم از جهتی راحت. راحت به این معنا که ما می‌توانیم بگوییم دوستانی که این لایحه را تنظیم کردند، البته تا این لحظه، نمی‌دانند کجا زندگی می‌کنند، انگار نمی‌دانندکه با چه مواجه هستند و نمی‌دانند که جامعه در چه موقعیتی قرار گرفته است. از این جهت خیلی ساده است یعنی می‌توانیم بگوییم کسانی که زحمت کشیدند و برای این لایحه وقت گذاشتند، چه در زمانی که در مجلس بوده و چه زمانی که در کمیسیون تلفیق بررسی شده و تبدیل به آن چیزی شده که ما دیدیم، حاصل یک مجموعه‌ای از مجهولات و ندانستن‌ها بوده است.» عسگرپور با بیان اینکه وقتی می‌گوییم لایحه برنامه هفتم توسعه با لفظ بزرگی روبه‌رو هستیم، ادامه داد: «به کار بردن لفظ برنامه توسعه هفتم که پنج سال را هم شامل می‌شود، ذهنیتی را برای ما می‌سازد که فکر می‌کنیم یک مجموعه مشکلاتی در کشور داشتیم و باید ببینیم در برنامه حاکمیتی چگونه این مشکلات حل می‌شود. با این حال باید دید اختیارات در برنامه توسعه هفتم و برای حل مشکلات فرهنگی چگونه تعیین شده است.»
رئیس هیات‌مدیره خانه سینما با اشاره به بندی از قانون که در سال 90 ابلاغ شده، گفت: «من به بندی اشاره می‌کنم که اگر تا حدی به این ماده توجه شده بود، شاید ما امروز با یک چیز دیگری مواجه می‌شدیم؛ آن هم قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار است که این قانون در اسفند سال 1390 ابلاغ و تصویب شده است. در ماده دو این قانون نوشته شده که دولت مکلف است در مراحل بررسی موضوعات مربوط به محیط کسب‌وکار برای اصلاح و تدوین مقررات و آیین‌نامه‌ها، نظر کتبی اتاق‌ها و آن دسته از تشکل‌های ذی‌ربطی که عضو اتاق‌ها نیستند، اعم از کارفرمایی و کارگری را درخواست و بررسی و هرگاه لازم دید آنان را به جلسات تصمیم‌گیری دعوت کند. اما از سال اولی که این قانون ابلاغ شد تا این لحظه، تا جایی که من در جریان هستم در حوزه فرهنگ و هنر میلی‌متری به آن عمل نشده است. درواقع انگار ما یک دستگاهی داریم که برای خودش قانونگذاری می‌کند و مجموعه‌ای اجرایی هم داریم که به قانون عمل نمی‌کند و کسی هم نظارت نمی‌کند. اگر هم یک نهاد صنفی بخواهد راجعبه همین اظهارنظر کند لابد کار سیاسی کرده است.» وی افزود: «اگر تا حدی به همین یک ماده در طول این۱۲ سال که از تصویب آن می‌گذرد، عمل شده بود امروز ما با یک برنامه دیگری روبه‌رو می‌شدیم. تا جایی که من در جریان هستم مطلقا از نهادهای صنفی مربوط و فعالان این حوزه اظهارنظری خواسته نشد. بنابراین تعدادی کارشناس بر مبنای داده‌هایی که راجعبه برنامه‌های توسعه قبلی داشتند این لایحه جدید را نوشتند.»
عسگرپور در بخشی دیگر از صحبت‌هایش با انتقاد به بخش فرهنگی متن این لایحه گفت: «ما در سینما وقتی با فیلمنامه‌ای مواجه می‌شویم اگر خیلی عجیب‌وغریب باشد و غلط فاحش داشته باشد، می‌بینیم چه کسی آن را نوشته و با خود می‌گوییم که اصلا چه فکری کرده که این‌طور نوشته؟ یا اصلا چه داده‌هایی داشته؟ یکی از پارامترهای من بعد خواندن لایحه این بود که آقایان چه فکری کردند. راجعبه خودشان و مملکت چه تصوری داشتند که اینها را نوشتند.» او ادامه داد: «یک ساختار کاملا سنتی در متن این لایحه وجود دارد و آن هم اینکه بنا را بر این گذاشته که نهادهای عامل و اجرایی، نهادهای حاکمیتی هستند. وزارت ارشاد، سازمان صداوسیما، سازمان تبلیغات و همان چیزهایی که همیشه بودند. تمام ساختار را به عهده گرفتند و همه تکالیف باید به عهده اینها گذاشته شود. مثلا فکر کردند اگر در برنامه قبل گفته شده۱۰ فیلم در حوزه دفاع مقدس باید ساخته شود، امسال باید به 20 برسد؛ انگار روکم‌کنی است. می‌خواهند همه چیز را دوبرابر کنند.» وی افزود: «بنابراین یک مجموعه تکالیف سنتی در این برنامه وجود دارد که عینا به نهاد حاکمیتی واگذار شده که اکثر آنها هم ساختار غلط و ناکارآمد دارند. اگر اسم ببرم متوجه می‌شوید؛ سازمان صداوسیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات و تمام نهادهایی که پیش‌تر رفوزه شدند یا در معرض رفوزه شدن هستند. بخشی از تکالیف جدید که با ابهام زیادی هم مواجه است، اینها هم باز به عهده همین نهادها گذاشته شده است. یعنی همه برنامه با همین پارادایم نوشته شده است.»
برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.
مطالب پیشنهادی
