پول نه، داوران از لحاظ روحی و روانی مشکل دارند!

محمدرضا حاجی‌عبدالرزاق، خبرنگار گروه ورزش: مشکلات داوری در فوتبال همچنان به لیگ برتر ایران گره خورده و گویا این اتفاقات باید هر هفته تکرار شوند. اهالی فوتبال و کارشناسان داوری دلایل زیادی را برای ضعف داوری در فوتبال ایران معرفی می‌کنند اما به عقیده فریدون اصفهانیان به‌نظر می‌رسد عمده مشکلات داوری در فوتبال کشورمان به مسائل روحی و روانی داوران مربوط می‌شود. گفت‌وگوی «فرهیختگان» با رئیس سابق کمیته داوران را در ادامه می‌خوانید.

زمانی که رئیس کمیته داوران بودید هجمه‌های زیادی به شما وارد می‌شد که مقصر اصلی ضعف و مشکلات داوری شما هستید. در‌حالی‌که این روزها همچنان این مشکلات وجود دارد.
البته رئیس کمیته داوران باید پاسخگوی این مسائل و مشکلات باشد و درباره آن جواب بدهد. حتما یادتان می‌آید که زمان ما می‌گفتند به‌خاطر کسب رای از استان‌ها تعداد داوران را افزایش داده‌ایم، این در‌حالی است که ما اصلا چنین تفکری نداشتیم که به‌خاطر آرا داوران را زیاد کنیم. به اندازه کافی به ما اعتماد داشتند و دوبار پشت‌سر هم بدون آنکه کار به دور دوم کشیده شود، رای خود را آن هم با اکثریت آرا می‌آوردیم. مطمئن باشید کمیته داوران به این شکل نیست که به‌خاطر رای‌گیری دست به انجام چنین کارهایی بزند تا کیفیت داوری کم شود. اصلا این کار درست نبوده و تفکر درستی نیست.

پس این اشتباهات داوری به‌خاطر چیست که با وجود کیفی شدن و کم شدن تعداد داوران هم شاهد آنها هستیم.
تا زمانی که داور قضاوت می‌کند ممکن‌الخطاست. من عقیده‌ای به جایز‌الخطا بودن داوران ندارم. در هر صورت باید داوران تقویت شوند و باید از لحاظ روحی و روانی روی آنها کار شود. یک جورهایی داوران از لحاظ روحی و روانی مشکلاتی دارند و استرس‌های زیادی را متحمل می‌شوند و همین باعث می‌شود مشکلات عدیده‌ای به‌وجود بیاید. برخی مواقع هم مجوزهایی صادر می‌شود که کار داوری را با مشکل مواجه می‌کند.

از چه مجوزهایی صحبت می‌کنید؟
مثلا یک زمانی برای حضور 100 داور برنامه‌‌ریزی می‌کنیم به یکباره این تعداد می‌شود 120 نفر یا 140 نفر. این مجوزهایی که بعدا صادر می‌شود روی عملکرد و کیفیت داوری تاثیر بسزایی می‌گذارد. با این مجوزها نقشه راه کمیته داوران دچار خلل شده و به‌هم می‌خورد. اینها مشکلاتی هستند که به هر حال وجود دارد که خیلی‌ وقت‌ها درباره خیلی از آنها نمی‌توان صحبت کرد. این در حالی است که برخی مواقع ما خودمان هم نسبت به چیدمان داوری در برخی بازی‌ها اشتباهاتی را مرتکب می‌شویم و بدون آنکه جمیع جوانب را بسنجیم داورانی را انتخاب می‌کنیم که مناسب یک دیدار نیستند و این موضوع هم مشکلات را بیشتر می‌کند. مثلا برای انتخاب دیدار بزرگی مانند پرسپولیس و سپاهان باید همه چیز را در‌نظر گرفت و این در صورتی است که بعضا برخی مسائل برای چیدمان داوری در‌نظر گرفته نشده و اشکالات بعدی را ایجاد می‌کند. البته اعتقاد دارم کمیته داوران باید درخصوص مشکلات کمیته داوران پاسخگو باشد، چون افشاریان در این کمیته تنها نیست. شاید چون فکر می‌کنند تصمیم‌گیرنده فقط یک نفر است در‌حالی‌که تصمیم با یک کمیته و نفرات آن است و آنها با هم در کمیته داوران تصمیم می‌گیرند.

در زمانی که در کمیته داوران بودید یادمان می‌آید برنامه‌هایی داشتید که گویا این برنامه‌ها نیمه‌کاره باقی‌مانده است.
در هر صورت زمانی که ما حضور داشتیم دنبال آن بودیم که داوری مملکت رشد کند. وقتی نمایندگان AFC به ایران آمدند به ما گفتند به 16 کشور رفتیم و اصلا چنین برنامه‌هایی را این کشورها نداشتند. یعنی ما در کمیته داوران برای خودمان برنامه داشتیم. ما کارهای خوبی انجام می‌دادیم اما به هر صورت در ادامه اتفاقاتی افتاد که برنامه‌های ما نادیده گرفته شده و آن را دنبال نکردند. ما تقویم سالانه داشتیم اما این برنامه‌ها با رفتن ما نیمه‌کاره باقی ماندند.

به‌نظر می‌رسد دستمزدها همچنان کم است و این موضوع روی داوری تاثیر بسزایی گذاشته باشد.
برای داوری باید هزینه شود اما پول عامل اصلی اشتباهات داوری نیست. داوری که باید خودش را به‌روز نگه دارد، اگر به او پول هم بدهند اما اگر ‌انگیزه کافی نداشته باشد به هر صورت اشتباهاتی خواهد داشت. پول ملاک است اما همه چیز نیست. امروز داوران ما برای مرخصی گرفتن مشکل دارند. برای اینکه به‌موقع به بازی برسد مشکل دارند. برای ایاب و ذهاب خود مشکل دارند. آنها هنوز برای پرواز به‌موقع و رفت و برگشت به محل مسابقه با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند. اینها همه مشکلاتی هستند که برای داوری ما وجود دارد، اما به‌صورت‌کلی معتقدم اگر تمام این مشکلات هم مرتفع شود، اگر داور از لحاظ روحی و روانی، دانش داوری، آمادگی جسمانی و همکاری تیمی مشکلاتی داشته باشد، همچنان داوری با ضعف مواجه خواهد بود.

خیلی از تیم‌ها در فضای هواداری فدراسیون را مقصر نیامدن VAR معرفی می‌کنند و اعتقاد دارند در‌صورتی‌که این تکنولوژی بیاید، اشتباهات داوری به سود یا ضرر برخی تیم‌ها آشکار می‌شود؛ این در حالی است که فدراسیون نمی‌خواهد این اتفاق بیفتد!
اگر VAR بیاید خیلی خوب است اما اینکه اعتقاد داشته باشیم با وجود این تکنولوژی همه چیز گل و بلبل می‌شود این‌طور نیست. در جام‌جهانی با وجود VAR نیز شاهد اشتباهات داوری بودیم. البته با وجود آن اشتباهات کم می‌شود و توپی که از خط رد شده یا آفساید‌ها مشخص خواهند بود اما اینکه اگر یک کرنر را اوت بگیرند یا برعکس و این توپ تبدیل به گل شود دیگر VAR اینجا به چه کاری می‌آید؟ پس داوران ما باید خودشان را تقویت کرده و آموزش‌های لازم را ببینند و تمرینات خود را به‌روز و مرتب انجام دهند.

چرا به فضای کارشناسی داوری ورود نمی‌کنید؟
یک‌بار کارشناسی کردم دیدم داوران وقتی واقعیت‌ها را می‌گویم از دستم دلخور می‌شوند، بنابراین عطای آن را به لقایش بخشیدم. وقتی شما حقیقت را می‌گویید بالاخره عده‌ای دلخور می‌شوند. به خاطر همین نمی‌خواهم در فضای کارشناسی باشم و این در‌حالی است که در چنین فضایی نمی‌شود برای خوشامد کسی یا اینکه کسی ناراحت نشود، دروغ گفت یا در لفافه حرف زد.