متهم عملیات تروریستی حمص با حمایت ترکیه در سوریه مستقر شده است

فرهیختگان: یک‌سال پس از تلاش ناکام تروریست‌های تحریرالشام (جبهه النصره) و «حزب ترکستانی» برای حمله پهپادی به پایگاه روسی «حمیمیم»، تروریست‌ها با استفاده از پهپاد به جشن فارغ‌التحصیلی دانشجویان افسری دانشکده نظامی حمص حمله کردند. به‌دلیل اینکه حمله تروریستی پس از پایان مراسم و در زمان حضور مردم در محوطه حیاط مراسم انجام پذیرفته، حجم تلفات بسیار بالا بوده است. براساس اطلاعیه وزارت بهداشت سوریه، این عملیات تروریستی 277 زخمی و 89 نفر شهید داشته است. در میان شهدا نام 26 زن و پنج کودک نیز به‌چشم می‌خورد. فیلم‌های ویدئویی منتشر‌شده در فضای مجازی قربانیان را نشان می‌دهد که برخی با لباس‌ نظامی و برخی دیگر را با لباس‌های غیرنظامی در داخل حوضچه‌های خون در حیاط بزرگی افتاده‌اند. در این فیلم برخی از اجساد در‌حال سوختن مشاهده می‌شوند. دولت سوریه در پی این فاجعه قتل‌عام، سه روز عزای عمومی اعلام کرد. در همین راستا روز گذشته اخباری از ساقط شدن چند پهپاد انتحاری دیگر توسط پدافند ارتش سوریه در آسمان بیمارستان شهر حمص محل نگهداری زخمی‌های حمله روز پنجشنبه منتشر شد. تاکنون هیچ گروهی مسئولیت این عملیات تروریستی را برعهده نگرفته است، اما ارتش سوریه اعلام کرد که شورشیان «با حمایت نیروهای شناخته شده بین‌المللی» این حمله را انجام داده‌اند. در بیانیه ارتش سوریه، نام گروه خاصی نیامده اما آمده که «با تمام قدرت و قاطعیت به این سازمان‌های تروریستی در هر کجا که باشند، پاسخ خواهد داد.»
روز گذشته المیادین براساس اطلاعات به دست آمده گزارش کرد که «یک پهپاد از مناطق تحت کنترل حزب ترکستانی قبل از هدف قرار دادن دانشکده نظامی در حمص پرتاب شده است.» المیادین براین اساس آورده است که حزب «ترکستانی» به فناوری پیشرفته پهپادی دست یافته است. این شبکه مدعی شده که قطعاتی از پهپادهای پیشرفته، سه ماه پیش به حزب ترکستانی و «کتیبه المهاجرین» منتقل شده است. در این گزارش ادعا شده است که فرانسه این فناوری را در اختیار آنها قرار داده است. شبکه مذکور در گزارش خود آورده است که اطلاعاتی وجود دارد که حزب ترکستانی پهپاد دریافت کرده است و اطلاعات به دست آمده نیز نشان می‌دهد که حزب ترکستانی و «کتیبه المهاجرین» دو گروهی‌اند که دارای فناوری هواپیماهای بدون سرنشین هستند. ارتش سوریه نیز براساس اطلاعات مذکور و در واکنش به حمله تروریستی، مقرهای حزب ترکستانی و کتیبه المهاجرین را در «اریحا»، «جسر الشغور»، «ادلب»، «بنش» و «سرمین» هدف حملات خود قرار داد. در این حملات مواضع تروریست‌ها با موشک‌های «گراد» و آتش سنگین توپخانه هدف قرار گرفته است. خبرنگار المیادین گزارش داده که ارتش سوریه برای اولین‌بار از زمان توافق سال ۲۰۱۷ در شهر سوچی روسیه، این پایگاه‌ها را هدف قرار داده است. براساس گزارش‌های منتشرشده، هواپیماهای سوریه و روسیه مواضع حزب ترکستانی را در «سهل الغاب»، واقع در شمال‌غربی حماه و حومه غربی ادلب هدف قرار دادند.

مدت کوتاهی پس از ظهور داعش در سال 2014 این گروه استفاده از پهپادها را به‌عنوان بخشی ضروری از عملیات نظامی خود برای گسترش قلمرو خود آغاز کرد. این گروه در کنار استفاده از پهپادها به‌عنوان ابزار مستقیم نظامی برای پرتاب مهمات یا انجام عملیات شناسایی از آنها به‌عنوان ابزار تبلیغاتی نیز برای تقویت خود استفاده می‌کردند. به‌عنوان مثال داعش از پهپادها برای فیلمبرداری کلیپ‌هایی که جنگنده‌هایش را درحال انجام بمب‌گذاری‌های انتحاری نشان می‌دهد استفاده کرد و سپس از این کلیپ‌ها برای اهداف تبلیغاتی به‌منظور تقویت روحیه مبارزان خود و جذب تروریست‌های جدید استفاده کرد. اگر‌چه القاعده در استفاده از فناوری پهپاد در مقایسه با داعش بسیار کمتر فعال بود اما شاخه سابق القاعده در سوریه که اکنون با نام «تحریر الشام» شناخته می‌شود استثنا بود. آنها در گذشته با استفاده از پهپادهای دست‌ساز مونتاژ شده به یک پایگاه روسی در سوریه حمله کردند.
اما به مرور و با نشان دادن تاثیر پهپادها در جنگ، حامیان گروهک‌های تروریستی پهپادهای پیشرفته را در اختیار این گروه تروریستی قرار دادند. در پاییز سال 97 خبرگزاری سوریه (سانا) نوشت که تحریر الشام (جبهه النصره سابق) 100 هواپیمای بدون سرنشین را از طریق یک رابط ترکیه‌ای برای انجام حملات شیمیایی علیه غیرنظامیان وارد سوریه کرده است. این پهپادها از شهر «بلده حارم» در نزدیکی مرز سوریه و ترکیه به یکی از مقرهای تحریر الشام در شمال شهر ادلب منتقل شده‌اند. به نوشته سانا، تروریست‌های چندملیتی تحریر الشام با آموزش یک کارشناس انگلیسی تلاش می‌کردند تا با ایجاد یک سری تغییرات فنی در پهپادها آنها را آماده حمل خمپاره‌های حاوی مواد شیمیایی کنند. بعدتر نیز «باسیل شرتوح»، خبرنگار اسپوتنیک در سوریه به نقل از منبعی گفت که ترکیه حمایت خود از گروه‌های مسلح را تقویت کرده و سلاح‌های خاصی از‌جمله بیش از ۵۰۰ پهپاد از طریق ترکیه مجهز به بمب‌های انفجاری قوی به تحریر شام داده شده است. هیات تحریر شام از گروه‌های تحت حمایت ویژه ارتش ترکیه است که جدا از دیدارهایی با مقامات ترکیه، حتی همکاری‌های امنیتی نیز با آنکارا دارد. حزب ترکستان اسلامی در سوریه (TIP) نیز یکی از گروه‌های همکار با تحریر شام است. اعضای این گروه که مقرشان در پاکستان و افغانستان است، ایغورهای چینی هستند.
در مهرماه سال 97 دیده‌بان حقوق بشر سوریه که نهاد وابسته به مخالفان سوریه است اعلام کرد که ورود تروریست‌های ترکستانی به خاک سوریه که شامل اتباع شمال چین (ایغورها) است با هماهنگی و پشتیبانی دستگاه اطلاعاتی و نیروهای نظامی ترکیه انجام شد. این نهاد از «حمایت مالی و نظامی» مسئولان و نهادهای ترکیه از این تروریست‌ها خبر داده و نوشته بود که حزب ترکستانی بعدها از ترس حمله دیگر گروه‌ها به حمایت و اسکورت کاروان‌های نظامی ترکیه در خاک سوریه اقدام کرده است.

همزمانی این عملیات از سوی متحدان تروریست دولت ترکیه با حمله این کشور به مواضع گروه‌های کرد در شمال سوریه و سرنگونی پهپاد ترکیه‌ توسط جنگنده آمریکایی در شمال شرق سوریه، نشان می‌دهد که باید منتظر گام‌های بعدی و افزایش تنش‌ها در منطقه بود. در حداقلی‌ترین حالت، دولت سوریه دیگر حاضر نیست در چهارچوب توافقات قبلی با تروریست‌ها در شمال (موسوم به توافق کاهش تنش)‌ عمل کند و این اجازه را دارد دست به اقدامات تلافی‌جویانه علیه آنان بزند. به نظر نمی‌رسد ارتش سوریه به چیزی جز پاکسازی ادلب از تروریست‌ها رضایت بدهد. اینکه در برابر این خواسته، ترکیه چه واکنشی نشان خواهد داد و چگونه از این تروریست‌ها حمایت خواهد کرد، مشخص نیست اما تعلل در مقابله با این تروریست‌ها، این فرصت را به آنها خواهد داد تا با حمایت‌های تسلیحاتی از سوی سایر کشورها، ضربات سخت‌تری را به دولت و مردم سوریه وارد کنند. این حمله آن‌هم در شرایطی که سوریه به اتحادیه عرب بازگشته و بسیاری از کشورهای عربی، عادی‌سازی روابط با دمشق را اعلام کرده بودند، می‌تواند گام بعدی پروژه سقوط نظام سوریه باشد. بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه اخیرا در سفر به چین، به توافقات مهمی با طرف چینی در قالب سه سند دست پیدا کرد. این سندها، توافقنامه اقتصادی، تفاهم مشترک برای تبادل و همکاری در زمینه توسعه اقتصادی و تفاهم در زمینه طرح همکاری در چهارچوب طرح «یک کمربند و یک جاده» است. چند سال پیش از این، عادل ‌عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق پس از توافق با چین درباره فروش نفت، به یک‌باره با اعتراضات مردمی که ریشه آن دخالت خارجی بود، مواجه شد و ناچار به استعفا شد تا توافقات فی ما بین دو کشور در هاله‌ای از ابهام باقی بماند.