رکود از رگ گردن به اروپا نزدیک‌تر شده است!

مجتبی رجب‌زاده، کارشناس اقتصاد: آخرین داده‌های شاخص مدیران خرید، تصویر نگران‌کننده‌ای را برای اقتصاد ناحیه یورو ترسیم می‌کند، و نشان می‌دهد که احتمالا در سه‌ماهه جاری منقبض می‌شود. علی‌رغم بهبود جزئی در ماه سپتامبر، شاخص مدیران خرید ترکیبی برای ناحیه یورو زیر آستانه بحرانی 50 واحد باقی ماند، که نشان‌دهنده چالش‌های اقتصادی مداوم است. پیش‌بینی بانک تجاری هامبورگ از انقباض 0.4 درصدی برای سه‌ماهه جاری به‌طور قابل توجهی بدتر از انتظارات قبلی بوده؛ که نشان‌دهنده نگرانی‌های فزاینده از رکود احتمالی در ناحیه یورو است.
تحلیلگران اقتصادی، از جمله کریستوف ویل در کامرزبانک، به‌طور فزاینده‌ای نگران ضعیف شدن شرایط اقتصادی در ناحیه یورو هستند. برخلاف دوره‌های قبلی ضعف اقتصادی که عمدتا در آلمان متمرکز بود، به نظر می‌رسد کندی فعلی بر همه کشورهای ناحیه یورو تاثیر می‌گذارد. محرک اصلی این فشار اقتصادی، چرخه تهاجمی بانک مرکزی اروپا برای افزایش نرخ بهره است که بیش از 4.5 درصد افزایش یافته است. بانک‌های مرکزی بزرگ جهان در تعهد خود برای حفظ نرخ‌های بهره بالاتر در صورت لزوم برای مبارزه با تورم، تزلزل‌ناپذیر بوده‌اند؛ اما این امر اکنون تاثیر قابل ‌توجهی بر فعالیت‌های اقتصادی دارد.
براساس یک نظرسنجی که نشان از یک انقباض اقتصادی احتمالی دارد، اکثر مشاغل منطقه یورو گزارش کرده‌اند که در این ماه کاهش فعالیت‌ها و سفارش‌های جدید ادامه دارد. در 47.1، رقم اصلی برای شاخص مدیران خرید منطقه یورو بسیار بهتر از سطح 46.7 آگوست بود، اما بسیار پایین‌تر از علامت کلیدی 50 باقی ماند. اس‌اند پی گلوبال که این نظرسنجی را گردآوری کرده است، گفت که تقاضای تولید همچنان به کاهش خود ادامه می‌دهد، اما سفارشات در بخش خدمات نیز کاهش یافته است، که شدیدترین کاهش را در تجارت جدید از زمان همه گیر شدن تجربه کرد. شاخص کل PMI بالاتر از افت خفیف پیش‌بینی‌شده توسط رویترز به 46.5 بود. این نتایج نشان‌دهنده ادامه فشارهای اقتصادی در منطقه یورو و نگرانی‌های افزایش نرخ بهره و کاهش تقاضا برای خدمات و تولید هستند. افت شاخص PMI نشان‌دهنده ضعف در فعالیت‌های اقتصادی و کاهش سفارشات جدید است که ممکن است به تدریج به انقباض اقتصادی منجر شود. این موضوعات می‌توانند تاثیرات منفی بر بازار کار و نرخ بیکاری داشته باشند و به چالش‌های بیشتری برای منطقه یورو منجر شوند.
آلمان به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا، به دلیل کاهش مداوم تقاضا برای کالاها و خدمات، با کاهش فعالیت تجاری همراه شده است. فرانسه، دومین اقتصاد بزرگ در ناحیه یورو، همچنین با انقباض در بخش خدمات غالب خود دست و پنجه نرم می‌کند که ناشی از کاهش تقاضا و سفارشات جدید کمتر است. در مقابل، اسپانیا با نرخ رشد 0.5 درصدی تولید ناخالص داخلی در سه‌ماهه گذشته متمایز شده، که نشان‌دهنده بازگشت قوی‌تر از سقوط اقتصاد در همه‌گیری کووید در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر ناحیه یورو است.
بانک مرکزی اروپا که اخیرا برای مبارزه با تورم، نرخ بهره کلیدی خود را به بالاترین حد خود، یعنی چهار درصد افزایش داده است، ممکن است قیمت تولید را کاهش دهد. با این حال، کاهش درآمد قابل تصرف مصرف‌کنندگان به دلیل هزینه‌های استقراض بالاتر، منجر به کاهش هزینه‌ها گشته، که در کاهش شاخص کسب‌وکار جدید خدمات منعکس شده است. علاوه‌بر این، بخش تولید از اواسط سال 2022 با چالش‌های مداومی روبه‌رو بوده است که آخرین ارقام شاخص مدیران خرید تولیدی نشان‌دهنده ضعف مداوم آن است.

با توجه به توضیحات ارائه‌شده، می‌توان تحلیلی کامل‌تر از وضعیت اقتصادی در ناحیه یورو ارائه داد:
1. رکود اقتصادی‌
داده‌های شاخص مدیران خرید نشان می‌دهد که منطقه یورو به سمت رکود اقتصادی حرکت می‌کند. شاخص مدیران خرید به زیر آستانه بحرانی 50 واحد رسیده و انتظار می‌رود که انقباض اقتصادی به‌شدت در سه‌ماهه جاری تشدید شود. این مساله نشان‌دهنده چالش‌های مداومی است که منطقه یورو در برابر رکود اقتصادی با آن روبه‌روست.
2. فشار نرخ بهره‌
افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی اروپا به بیش از 4.5 درصد نگرانی‌هایی در بازار ایجاد کرده است. این اقدام به‌منظور مبارزه با تورم صورت گرفته است اما ممکن است باعث کاهش تولید و افزایش هزینه‌ها شود. این فشار اقتصادی به تدریج بر تمام کشورهای منطقه یورو تاثیر می‌گذارد و به چالش‌های اقتصادی بیشتری منجر می‌شود.
3. کاهش تقاضا و تولید‌
کاهش مداوم تقاضا برای کالاها و خدمات در آلمان و دیگر کشورهای منطقه یورو، باعث کاهش فعالیت تجاری و تولید شده است. همچنین، افزایش نرخ بهره منجر به کاهش هزینه‌های قرضی و درآمد مصرف‌کنندگان شده است. این عوامل تا حدی می‌توانند به ترازویی منفی بر سمت تولید و تقاضای اقتصادی تاثیر بگذارند.
4. افزایش نرخ بیکاری‌
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در منطقه یورو در حال افزایش است و از نرخ تاریخی پایین خود افزایش می‌یابد. این موضوع نشان‌دهنده افت فعالیت‌های اقتصادی و تاثیرات منفی افزایش نرخ بهره بر بازار کار است.
5. کاهش تولیدی و افزایش تولیدی
با افزایش تقاضا برای کاهش کالاهای تولیدی و افزایش تقاضا برای خدمات، شاخص مدیران خرید نشان می‌دهد که تولید کمتری انجام می‌شود. این موضوع می‌تواند به مرور زمان به کاهش تولید و افزایش تولیدی منجر شود و تاثیراتی منفی بر اقتصاد منطقه یورو داشته باشد. در کل، وضعیت اقتصادی منطقه یورو به دلیل فشارهای متعددی از جمله افزایش نرخ بهره، کاهش تقاضا، و کاهش تولیدی، نگرانی‌های زیادی را به همراه دارد و احتمال رکود اقتصادی را تشدید کرده است. تدابیر اقتصادی و مالی ممکن است برای مقابله با این چالش‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار باشند.