خداحافظ ای مرد نقش‌های رنگی

مریم فضائلی، خبرنگار: روز گذشته خبری شوک‌کننده از مرگ نابهنگام بازیگر نام‌آشنای سینما و تلویزیون منتشر شد. آتیلا پسیانی در 66 سالگی و بعد از یک دوره بیماری درگذشت. پسیانی فرزند جمیله شیخی بازیگر فقید سینماست که ظاهرا همین نسبت خانوادگی از همان کودکی پای او را به صحنه‌ تئاتر باز کرد. پسیانی درباره‌ ورودش به دنیای بازیگری با عبارت تصادف یاد کرده و چندسال پیش در مصاحبه‌اش در برنامه‌ «دورهمی» گفته بود: «10 ساله بودم که با مادرم سر تمرین تئاتر مرحوم رکن‌الدین خسروی که نمایش «حکومت زمان‌خان» را کار می‌کردند، رفتیم. آن روز پسری که همسن‌وسال خودم بود و در آن تئاتر کار می‌کرد، سرما خورده بود و من به جایش بازی کردم.» پسیانی در همان سن کم، اجراهای کوچکی داشت و بعدها در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته‌ کارگردانی و بازیگری تئاتر مشغول به تحصیل شد. اولین کار تصویری آتیلا پسیانی به سال 1356 و در برنامه‌ تلویزیونی «لحظه» برمی‌گردد. او در کارنامه‌ی هنری‌اش بیش از 60 اثر تلویزیونی دارد، ازجمله آثاری که در برخی از آنها نقش‌هایی بسیار کوتاه داشته تا آثاری که نقش‌های اصلی را ایفا کرده است، اما هر آنچه او بازی کرده، نشان از توانایی‌اش در ایفای نقش‌های متنوع است. مخاطب از او در شخصیت‌های طنز خاطره دارد تا نقش‌های جدی. حضور و شهرتش در تلویزیون بعد از انقلاب با برنامه ویژه کودکان به نام «محله برو بیا» بود؛ برنامه‌ای که فردوس کاویانی، اکبر عبدی، حمید جبلی و هنرمندان مشهور این روزها در آن ایفای نقش کرده‌اند. اما یکی از سریال‌های تلویزیونی که حدود 10 سال از آن می‌گذرد و کاراکتر متفاوتش در ذهن مخاطبان مانده، داوود سریال «پرده‌نشین» است. داوود مردی‌بازاری است ولی آرزوهای دور و درازی دارد که در پوشش یک‌مرد دیندار، کارهای خلاف انجام بدهد. یکی از سریال‌هایی که پسیانی نقشی کوتاه داشته اما در آن خوش درخشیده، سریال «برف بی‌صدا می‌بارد» است. پسیانی فقط در چند قسمت این مجموعه‌ تلویزیونی، به‌عنوان یکی از درجه‌داران پیش از انقلاب که حالا از خارج برگشته تا سراغ پسرش برود، بازی کرده بود. تقی تاکسی «چاردیواری» یکی دیگر از نقش‌های متفاوت تلویزیونی او بود که فضایی طنز داشت. در برنامه‌ تلویزیونی «خندوانه»، آتیلا پسیانی همراه با گوهر خیراندیش و کمال تبریزی، داوری بخش خنداننده‌شو را برعهده داشتند و این کار در کارنامه‌ هنری‌اش جایی متفاوت داشت.
او در آثار سینمایی هم به‌موازات تلویزیون فعالیت داشت؛ در سال 1362 وارد سینما شد و اولین فیلم سینمایی‌اش به اسم، «مرگ سفید» کاری از حسین زندباف را بازی کرد و در بیش از 70 فیلم سینمایی نقش‌های کوتاه و بلند بازی کرد. هرچه عمر حرفه‌ای پسیانی پیش می‌رفت، اعتماد فیلمسازان برای واگذاری نقش‌های سخت به او بیشتر می‌شد. یکی از کاراکترهایی که کمتر در سینمای بعد از انقلاب دیده بودیم، ایفای نقش منفی متفاوت در فیلم «آب و آتش» به کارگردانی فریدون جیرانی است. وی برای ایفای این نقش برنده‌ تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در دوره‌ پنجم جشن خانه‌ سینما شد. از دیگر کارهای این بازیگر می‌توان به فیلم‌های «کشتی آنجلیکا»، «دو فیلم با یک بلیت»، «خاکستر سبز»، «هیوا»، «پل چوبی»، «سیانور»، «نسل سوخته» و «دو زن» اشاره کرد. از نقش‌های مشهور اخیرش در سریال‌های شبکه نمایش خانگی شخصیت فرهنگ کثرتی در سریال «بی‌گناه» بود؛ کاراکتری پیچیده و درعین‌حال یکی از آخرین نقش‌منفی‌هایی که او بازی کرد.