قصه آرمیتا و بازسازی یک ایده

عطیه همتی، دبیرگروه نقد روز: خبر یک خط بود «بیهوش شدن یک دختر دانش‌آموز 16 ساله در متروی تهران» که به‌سرعت توانست در صدر اخبار کشور قرار بگیرد. آرمیتا گراوند دانش‌آموز 16 ساله تهرانی بعد از وارد شدن به داخل قطار متروی متوقف در ایستگاه میدان شهدای تهران، بیهوش شده و بلافاصله به زمین می‌افتد. موضوعی که ابهامات آن می‌توانست دوباره غائله جدیدی را به راه بیندازد. این ماجرا شروع آزمون سخت رسانه‌ای دیگری بود که دوباره بر سر راه مسئولان و همه رسانه‌های کشور قرار گرفت. با این تفاوت که از رسانه‌ها و مسئولان امر توقع می‌رفت با توجه با تجربیات سال گذشته این بار با هوشیاری هرچه بیشتری نسبت به قبل موضوع را اطلاع‌رسانی کنند و با دادن پاسخ ابهامات و پرسش‌های افکار عمومی راه را بر ایجاد شبهه و شیطنت‌های رسانه‌ای رسانه‌های خارج از ایران ببندند. واکنش رسانه‌های خارج از ایران به حادثه آرمیتا گراوند و همچنین اظهارنظرهای بی‌محابا و تند و تیز مقامات غربی به این اتفاق به‌خوبی نشان‌دهنده رصد گسترده مسائل داخلی ایران توسط آنان است چراکه می‌خواهند از کوچک‌ترین اتفاق و شبهه در جهت برهم زدن نظم و امنیت و آرامش کشور استفاده کنند. در سال‌های اخیر زنان و مسائل آنان به‌خصوص مساله پوشش این دستاویز را فراهم کرده‌است. اما آزمون رسانه‌ای آرمیتا گراوند از رسانه‌های ایرانی چطور گرفته شد و در کدام مرحله‌ها موفق بوده یا نبوده‌ایم؟

بلافاصله بعد از خبری شدن این ماجرا همه رسانه‌‌های فارسی‌زبان این موضوع را سر دست گرفتند تا از ظرفیت این حادثه برای تولید غائله و آشوبی دیگر در کشور استفاده کنند. اینترنشنال ادعا کرد به گفته یکی از خبرنگاران خارج از ایران! این دانش‌آموز چون مقنعه خود را سر نکرده مورد تذکر حجاب‌بانان قرار گرفته و بعد از درگیری با آنها سرش به جایی خورده و بعد غش کرده ‌است. بعد از این خبر، خبرگزاری ایرنا با انتشار ویدئویی از لحظه وارد شدن آرمیتا به داخل قطار نشان داد هیچ برخورد و حتی نزاع کلامی رخ نداده‌است و این دانش‌آموز تنها چندثانیه بعد از وارد شدن به مترو به علت افت فشار بیهوش شده ‌است. همین اطلاع‌رسانی به‌موقع و انتشار ویدئو بدون فوت وقت توانست آب یخی بر آتش روشن شده توسط رسانه‌های فارسی‌زبان باشد. اتفاقی که سال قبل نیز می‌توانست به همین سرعت انجام شود اما تاخیر و سهل‌انگاری‌ها در انتشار آن بر شدت ماجرا افزود. بعد از وارد کردن شبهه به این ویدئوی چندثانیه‌ای و مطرح کردن این ابهام که ممکن است پیش از وارد شدن به محل قطار درگیری رخ داده باشد باز هم ویدئوهایی از لحظه ورود این دختر دانش‌آموز به ایستگاه مترو و دقایق حضور وی در ایستگاه متروی شهدا منتشر شد که ماجرا را برای شنوندگان خبر بیهوشی آرمیتا به‌طور کامل شفاف می‌کرد. 

بعد از حوادث شهریورماه سال گذشته و التهاباتی که به بهانه فوت مهسا امینی در مقر پلیس امنیت اخلاقی، شکل گرفت این موضوع مطرح شد که این دختر جوان سابقه عارضه مغزی و عمل جراحی داشته ‌است. اما فیلم صحبت‌های پدر مهسا امینی در بالای سر دخترش درباره ضربه نخوردن و سابقه بیماری او درست یک‌ماه بعد منتشر شد! دقیقا بعد از آنکه با تغییر ماهیت اعتراض به اغتشاش، آشوب‌های خیابانی به اوج خود رسیده بود دیگر انتشار فیلم صحبت‌های پدر مهسا امینی کارایی لازم را نداشت چون فیلمی که انتشار آن در همان روزهای ابتدایی می‌توانست برطرف‌کننده ابهامات باشد و جلوی پیشروی التهابات را بگیرد به نوشداروی بعد از مرگ سهراب بدل شود. حاصل این سناریوی رسانه‌ای این بود که ریشه‌های شکل‌گیری اعتراض به حاشیه رفته و با تلاش رسانه‌های معاند برای دامن زدن به آتش آشوبکار به رادیکال‌ترین شکل ممکن ادامه پیدا ‌کرد. در ماجرای آرمیتا گراوند اما کار رسانه‌ای حساب‌شده‌تر بود. خبرگزاری ایرنا پس از انتشار ویدئوهای مترو در اقدامی دیگر با پدرومادر این دانش‌آموز گفت‌وگو کرد. در این گفت‌وگو مادر آرمیتا به‌روشنی بیان می‌کند تمامی فیلم‌های مترو را دیده  و برای وی مسجل شده ‌است که هیچ‌گونه درگیری و زدوخوردی بین آرمیتا و نیروهای مترو بر سر حجاب وجود نداشته‌ است. او درباره علت این حادثه به‌صراحت می‌گوید: «دخترم با دوستانش برای رفتن به مدرسه در متروی شهدا قرار گذاشته بود که پس از ورود به ایستگاه قطار هنگام سوارشدن دچار افت فشار شد و پس از به‌هم‌خوردن تعادلش سرش با لبه واگن قطار برخورد می‌کند.» شهین احمدی مادر آرمیتا در ادامه از کسانی که به دنبال حاشیه‌سازی درباره این ماجرا هستند خواست به جای این کار برای سلامتی دخترشان دعا کنند. صحبت‌های واضح و آشکار پدر و مادر آرمیتا درباره وضعیت سلامتی دخترشان و وضعیت رسیدگی مناسب بیمارستان، همان اول حاشیه امن و چتر حمایتی برای این خانواده در داخل کشور درست کرد و بین آنها و رسانه‌های خارج از ایران فاصله‌گذاری جدی انجام داد. عدم همراهی این خانواده با رسانه‌های ضدایرانی و حمایت آنان از سوی مسئولان کشور باعث شد این خانواده از شر حاشیه‌سازی‌ها و شیطنت‌های رسانه‌ای داخلی و خارجی دور بمانند. موضوعی که در ادامه نیز باید لحاظ شود و به این دوران محدود نشود. 

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.