پادکست‌ها از آنچه می‌شنوید به شما نزدیک‌ترند

میلاد جلیل‌زاده، خبرنگار گروه فرهنگ: تا چند سال پیش این مساله ساده که اساسا پادکست چیست یا چطور می‌توان آن را مصرف کرد، برای اکثر مخاطبان احتیاج به توضیح داشت، اما حالا کم و بیش همه در این خصوص لااقل می‌دانند که با چه چیزی طرف هستند. در خود ایالات‌متحده که خاستگاه و محل تولد پادکست بود هم کم و بیش چنین وضعی وجود داشت. اصطلاح پادکست در سال ۲۰۰۴ توسط یک روزنامه‌نگار بریتانیایی به نام بن همرسلی ابداع شد و تا ۲۰۰۹ میلادی تنها ۹ درصد از بزرگسالان ۱۸ تا ۴۹‌ساله آمریکایی مخاطب این نوع آثار شده بودند، در‌حالی‌که وقتی سال ۲۰۱۶ رسید این رقم به بالای ۲۰ درصد رسیده بود و روند آن همچنان رو به رشد بود. در دوران همه‌گیری ویروس کرونا، مقدار مخاطبان پادکست بسیار بالاتر رفت و حالا که ما در نیمه‌های سال ۲۰۲۳ هستیم، تعداد شنوندگان جهانی پادکست به عدد ۴۶۵ میلیون نفر رسیده و پیش‌بینی می‌شود که در پایان ۲۰۲۴ میلادی این رقم به حدود ۵۰۵ میلیون نفر برسد.
در ایران هم با اینکه آمار رسمی و دقیقی راجع‌به تعداد شنوندگان پادکست‌های فارسی در سال‌های قبل وجود نداشت و همین قضیه امکان مقایسه و به‌دست آوردن نمودار رشد را مشکل می‌کند، اما به‌هر‌حال به شکل محسوسی رشد مخاطبان پادکست‌های فارسی قابل مشاهده است. یک نکته مهم درباره پادکست به‌رغم اینترنتی بودن بستر انتشارش، تفاوت محتوای آن با سایر محتواهای موجود در شبکه‌های اجتماعی است. پادکست، مخاطب عمیق می‌طلبد که گاهی تا ساعت‌ها روی یک موضوع آن تمرکز داشته باشد و این با آنچه به‌عنوان محتوای خرد و فراوان توییتر و اینستاگرام می‌شناسیم و از هر دری سخنی در آن هست، کاملا تفاوت دارد. در دنیایی که همه چیز به‌سمت سطحی شدن و وفور پیش می‌رود، پادکست چیزی است که افراد را به تعمق بیشتر دعوت می‌کند. محتوای پادکست برخلاف محتوای توییتر و اینستاگرام و تیک‌تاک و امثال آنها عموما واکنش‌برانگیز و جنجالی نیست، اما در‌عوض زود فراموش نمی‌شود و تاثیر ماندگارتر و عمیق‌تری دارد. در جهانی هستیم که با ورود شبکه‌های اجتماعی، خیلی‌ها مرعوب قدرت تاثیرگذاری آنها شده‌اند و تصور می‌کنند از این به بعد باید با همه ابزار و قالب‌های دیگر ارتباطی و رسانه‌ای ازجمله کتاب و سینما و تلویزیون و رادیو و روزنامه و مجله و خلاصه همه چیز وداع کرد، اما این تصور به‌طور کامل با واقعیت همخوانی ندارد و معمولا در ابتدای هر جهش تکنولوژیکی، یک عده پیدا می‌شوند که این‌طور تحت تاثیر جو ایجاد شده توسط عنصر تازه‌وارد باشند. رشد هر روزه کاربرانی که مخاطب پادکست‌ها می‌شوند، این قضیه را به‌خوبی نشان می‌دهد. می‌شود برای جا افتادن موضوع تحلیل دو نفر از کارشناسان حوزه دیجیتال مارکتینگ را بررسی کرد که اولی تحت تاثیر جو بود و فکر می‌کرد دوره هر چیز عمیقی تمام شده، اما حالا به اشتباهش اعتراف می‌کند و دومی از ابتدا تبیین دقیق‌تر و درست‌تری راجع‌به جایگاه پادکست در دنیای امروز داشت و هنوز همان موضع را حفظ کرده است.

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.