فاطمه طاریبخش، خبرنگار گروه دانشگاه: دانشگاه فنی و حرفهای بیش از 12 سال است که در زیستبوم دانشگاهی و علم و فناوری کشور فعالیت میکند. پس از تاکیدات فراوانی که در حوزه ادغام دانشگاهها و آمایش رشتهها صورت گرفت، نگاه بسیاری از کارشناسان آموزش عالی در بحث ادغام به سمت دانشگاههایی مانند پیام نور و علمی-کاربردی و فنی حرفهای و... چرخید. چراکه به نظر میرسید یکی از اولین دانشگاههایی که در تیررس این طرح باشد دانشگاه فنی و حرفهای است. اما این دانشگاه تنها در بخش رشته با تغییراتی همراه بود.
5 واحد به دانشگاه فنی و حرفهای اضافه شد
عرفان خسرویان، رئیس دانشگاه فنی و حرفهای در گفتوگو با «فرهیختگان» با اشاره به آمایش رشتهای و واحدهای دانشگاهی گفت: «آمایش بحث بسیار مهم اجتنابپذیری است. ما باید رشتهها را بهروزرسانی کنیم و بعضا رشتههایی که نیاز داریم را حذف کنیم. این آمایش در سال گذشته در دانشگاه فنی و حرفهای انجام شد. تقریبا میتوان گفت که 200 کد رشته که با زیستبوم اشتغال و نیازسنجیهای منطقهای تطابق نداشت از دفترچه کنکور حذف شد. این حذف ممکن است به دلیل کم شدن مخاطب آنها باشد یا اینکه این رشته به نقطه دیگری که به آن نیاز بوده منتقل شده است.»
خسرویان در ادامه با تاکید بر اینکه در واحدهای دانشگاه بحث ادغام را نداشتیم عنوان کرد: «پنج واحد دانشگاه فنی و حرفهای نیز به واحدهای ما اضافه شدند. این پنج واحد برای ماکو، الیگودرز، چابهار و آشتیان درنظر گرفته شده است. آموزشهای فنی و حرفهای در برنامه ششم باید 30 درصد تحقق پیدا میکرد یا به عبارت دیگر 30 درصد از دروس باید به این سمت میرفت. درحالیکه در انتهای برنامه ششم کمتر از 14 درصد شد. این موضوع نشان میدهد که برنامهریزی برای آموزشهای حوزه مهارتی به خوبی انجام نشده است. اگر ما بخواهیم سهم 30 درصدی در برنامه ششم ببینیم، کشور ما 16 درصد عقب است. با تمام زیرساختهای موجود تنها 14 درصد تحقق پیدا کرده است. در برنامه توسعه هفتم آخرین نسخهای که من دیدم 40 درصد بود اگرچه در اولین نسخه آن تا 50 درصد هم حساب کرده بودند. اگر اینطور نیز باشد یعنی اینکه ما باید در زیرساختها و منابع انسانی در حوزه آموزشهای فنی و حرفهای سرمایهگذاری بیشتری داشته باشیم.»
سهم بالاسری دانشگاه را به کمترین حد امکان رساندیم
رئیس دانشگاه فنی و حرفهای درباره قرارداد ارتباط با صنعت در دانشگاه فنی و حرفهای گفت: «دانشگاه ما، دانشگاه آموزشی است و تمرکز خود را در زیرنظام مهارت گذاشته است و بیشتر در سطوح آموزشی سطح سه و چهار به بالا در نظام صلاحیت حرفهای و تربیت تکنسین در دورههای کاردانی را برعهده دارد. این موضوع باعث میشود که تمرکز دانشگاه ما بیشتر بر حوزه آموزش باشد. این موضوع باعث میشود تا اساتید تمرکز کمتری در قراردادهای ارتباط با صنعت داشته باشند. ما سعی کردیم مشوقهای بسیار خوبی را برای اساتید در نظر بگیریم تا سطح مشارکت آنها در بحث قراردادهای ارتباط با صنعت افزایش یابد. از جمله اینکه سهم بالاسری دانشگاه را به کمترین حد امکان رساندیم.»
چالش عدم اتصال نظام مسائل صنعت به توانمندی دانشگاههاست
او در ادامه با تاکید بر اینکه به صورت معمول سهم بالاسری در دانشگاههای دیگر 15 درصد است، تصریح کرد: «ما آن سهم را به پنج درصد رساندیم. 10 درصد مشوق در این حوزه گذاشتهایم. یکی از این علل که قراردادهای ارتباط با صنعت مورد استقبال قرار نمیگیرد، این است که به دلیل قوانین و مقررات، این قراردادها نه در سمت صنعت و نه در سمت دانشگاه جذابیتی ندارد. یعنی اگر طبق قانون جهش تولید دانشبنیان صنایع با مشارکت قراردادهای صنعتی و تحقیقاتی با دانشگاهها، بتوانند سهمی از مالیاتهای خود را پرداخت کنند و این موضوع به صورت واقعی اجرایی شود؛ در حقیقت بهره مالیاتی این قراردادها پایینتر میآید. این موضوع میتواند قضیه را جذابتر کند. نکته دوم و بحث بعدی در این بخش، عدم اتصال نظام مسائل صنعت به توانمندی و تخصص دانشگاهها است. بنابر این موضوع و این خلا سامانه نان در وزارت علوم راهاندازی شد و نیازسنجی صنایع باید در این سامانه بارگذاری شود. اگر اطلسی از نیازها و مسائل صنایع به دست بیاید و شفاف شود، این موضوع باعث میشود اساتید بتوانند بحث ارتباط با صنعت را دنبال کنند.»
آمایش رشتههای تحصیلی را با زیستبوم اشتغال تطبیق میدهیم
خسرویان با تاکید بر اینکه یکی از مهمترین نوآوریهای این دوره از وزارت علوم، بورس صنعت است، افزود: «این بورس پیش از این برای تامین اعضای هیاتعلمی دانشگاهها بود. اما تجربه دنیا نشان داد که بسیاری از صنایع با تعریف پروژههای صنعتی و در حقیقت تخصیص گرنتهای صنعتی، دانشجویان و اساتید را دعوت میکنند که در آنجا حضور پیدا کنند. برای اولینبار در ایران نیز این بورس راهاندازی شده است و حرکت بسیار خوبی است. ما فکر میکنیم که سال اول است و به مرور جای خودش را باز میکند و بورسهای صنعتی مورد استقبال دانشجویان قرار میگیرد.»
رئیس دانشگاه فنی و حرفهای درخصوص راهاندازی بورسی مانند صنعت در این دانشگاه گفت: «امسال طرحی را تحت عنوان کنسرسیومهای اجتماعی داریم. در سند تحول دانشگاه فنی و حرفهای ما به این صورت در نظر گرفتیم که در حقیقت آمایش رشتههای تحصیلی با زیستبوم اشتغال تطابقپذیری پیدا کند و در کنسرسیوم اشتغال که امسال در استانها اتفاق میافتد، دانشجویان و فارغالتحصیلان فنی و حرفهای در صنایع استان و در زیستبوم خودشان جانشانی میشوند. این موضوع با مشارکت صنایع و کارخانهها و اتاقهای صنعت و بازرگانی در سطح استانها در حال شکلگیری است و مقدمات آن در حال حاضر فراهم شده است.»