ندا اظهری، مترجم: بعد از کش‌و‌قوس‌های فراوان و به تعلیق درآمدن‌های مکرر، سرانجام نوزدهمین دوره بازی‌های آسیایی 2022 «هانگژو» چین از 23 سپتامبر امسال آغاز به کار کرد که تا هشت اکتبر هم ادامه دارد. در این مسابقات بیش از 12 هزار و 500 ورزشکار شرکت کرده‌اند و 45 کشور هم برای شرکت در 40 رشته ورزشی به رقابت می‌پردازند. درست است که برای برگزاری مسابقات ورزشی از این دست در کشورهای مختلف، زیرساخت‌های مختلف باید مهیا باشد تا کشور میزبان بتواند به خوبی از عهده برگزاری آبرومندانه مسابقات برآید اما در این بین، نقش‌آفرینی فناوری‌های نوظهور را نمی‌توان دست‌کم گرفت که تا چه اندازه می‌تواند در تسهیل فرآیند برگزاری مسابقات تاثیر داشته باشد. با توجه به اینکه بازی‌های آسیایی 2023 به مسابقاتی «سبز» و «هوشمند» معروف شده، تعدادی از فناوری‌های نوین و به‌ویژه فناوری‌های دیجیتال را به خدمت گرفته تا چین میزبان بهتر و موفق‌تری برای این مسابقات باشد.

آتش‌بازی به سبک دیجیتال

یکی از نکات جالب افتتاحیه بازی‌های آسیایی 2022، اجرای مراسم آتش‌بازی دیجیتال و بدون دود بود که توجه بسیاری را به خود جلب کرد. در سال‌های اخیر، کشورهای دنیا راهکارهایی را برای مقابله با کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای ابداع کرده و اهدافی را برای به صفر رساندن یا به حداقل رساندن حجم گازهای گلخانه‌ای تولید‌شده مشخص کرده‌اند که به پاک‌تر شدن هرچه بیشتر شهرهای مختلف دنیا کمک می‌کند. چین هم برای تداوم این مسیر ارزشمند، مراسم افتتاحیه مسابقات بازی‌های آسیایی را به شکلی متفاوت برگزار کرد به‌طوری که به‌رغم آتش‌بازی‌ای که در ورزشگاه مراسم افتتاحیه اجرا کرد، هیچ دودی تولید نکرد و تمام این فرآیند به صورت سه‌بعدی به اجرا درآمد. درواقع برگزارکنندگان این مراسم برای اجرای آتش‌بازی‌هایی که در مراسم افتتاحیه پخش شد، از فناوری دیجیتالی برای تولید شعله‌ها استفاده کردند و حتی فردی هم که مشعل مسابقات را حمل می‌کرد دیجیتالی بود و درواقع، بینندگان آتش‌بازی‌ای را از تلویزیون تماشا کردند که حاصل کار با هوش مصنوعی بوده است. همین استفاده نکردن از آتش واقعی و ایجاد دود در ورزشگاه نخستین گام چین برای هر چه سبزتر برگزار کردن این مسابقات بوده است.

افتتاحیه‌ای با نقش‌آفرینی فناوری سه‌بعدی

معمولا در مراسم افتتاحیه بازی‌ها و مسابقات ورزشی از حرکات نمایشی برای سرگرمی تماشاچیان و اجرای مراسم آغازین بازی‌ها استفاده می‌شود. در بازی‌های آسیایی 2023 برای نخستین بار از فناوری هدایت سیمی سه‌بعدی دوقلو برای انجام حرکات نمایشی استفاده شد. مرد و زنی که حرکات نمایشی را اجرا می‌کردند، با کمک سیم‌های سه‌بعدی که آنها را در فضا جابه‌جا می‌کرد، توانستند نمایش زیبایی را به واسطه تصاویر دیجیتالی و سه‌بعدی پخش‌شده در پس‌زمینه‌ به اجرا درآورند. هر کدام از این بازیگران از جهات مختلف با چهار سیم دوقلوی سه‌بعدی هدایت می‌شد و امکان چرخش 360 درجه‌ای را برای آنها فراهم می‌کرد. معمولا در انجام چنین حرکاتی از یک سیم هدایت‌کننده استفاده می‌شود که تنها قادر است فرد را به‌طور عمودی و در فضایی محدود بالا ببرد. اما این بار، در بازی‌های آسیایی، برای نخستین بار از سیم‌های دوقلوی سه بعدی استفاده شده که چرخش 360 درجه را برای بازیگران این حرکات نمایشی تسهیل کرد به‌طوری که در فضایی با طول، عرض و ارتفاع یک اندازه، می‌توانستند در تمام جهات عمودی و افقی حرکت کنند تا بتوانند حرکات خود را به‌طور کامل و بدون نقص انجام دهند. علاوه‌بر این، تمام پس‌زمینه‌ای که دو بازیگر در فضای آن به اجرای نمایش پرداختند به صورت سه‌بعدی طراحی شده بود و مرتب سناریوی نمایش همزمان با اجرای حرکات نمایشی این دو بازیگر تغییر می‌کرد.

سایه‌بان‌های خودتمیزشو

از جمله فناوری‌هایی که در شهر ‌هانگژو‌ برای بازی‌های آسیایی مورد استفاده قرار گرفته، استفاده از سایه‌بان‌های مجهز به فناوری خودتمیزشوندگی است که در طول فرآیند برگزاری بازی‌ها، از تماشاچیان و بازیکنان در برابر بارش باران و وزش باد محافظت می‌کند. در این سایه‌بان‌ها از فناوری فوتوکاتالیست استفاده شده است که به‌رغم نشستن گردوغبار ناشی از باد و باران روی سطح سایه‌بان قادر است با توجه به قابلیت خودتمیزشوندگی‌ای که پیدا کرده، بدون نیاز به شست‌وشوی دستی، آنها را از بین برده و تمیز کند. این فناوری به‌طور موثر از دیواره بیرونی ساختمان محافظت می‌کند.

فناوری سیاه در زمین بیسبال

از دیگر فناوری‌هایی که در این بازی‌ها مورد استفاده قرار گرفته، فناوری سیاه در فضای داخلی زمین بیسبال است. مسابقات ورزشی الکترونیک از طریق پخش نمایشگرهای بزرگ ارائه می‌شوند. چگونگی استفاده بهینه از فناوری برای ایجاد تجربه‌ای منحصربه فرد برای مخاطبان به نکته مهمی در طراحی مرکز ورزش‌های الکترونیکی تبدیل شده است. برای اینکه مخاطبان هنگام تماشای بازی، تجربه‌ای فراگیر داشته باشند، طراحی تجربه بصری محل برگزاری بازی اهمیت بالایی دارد. دیوار سالن‌های ورزشی به‌طور الکترونیکی از پنل‌های آلومینیومی ریز متخلخل بسیار پیشرفته با قابلیت جذب صدا ساخته شده‌اند. برای اینکه تماشاچیان بتوانند صداها را با کیفیت بالاتری بشنوند، قسمت بالایی با مشکی اسپری شده و 192 نورافکن محیطی با قابلیت افزایش ارتفاع و چرخش 360 درجه‌ای نصب شده است. در طول مسابقه هم می‌توان از چراغ‌های قرمز و آبی برای تشخیص اردوی تیم رقیب استفاده کرد. همچنین‌ در فناوری سیاه از یک سیستم پلتفرم یکپارچه و جامع استفاده شده که 15 سیستم هوشمند را ادغام می‌کند و به این واسطه می‌تواند نظارت یکپارچه‌ای را بر تجهیزات ساختمانی، شرایط محیطی، مصرف انرژی و سیستم‌های امنیتی انجام دهد. فناوری به‌کار‌رفته در این زمین‌های بازی، کل این فضا را به مغز تشبیه کرده و داده‌های مختلفی را پردازش و مدل‌های تصمیم‌گیری برای دستیابی به بهره‌برداری و مدیریت بهینه را ارائه می‌دهد.

مدیریت هوشمند مسابقات با کامپیوترهای صنعتی

در شرایطی چون برگزاری مسابقات مهم، کنترل موارد متعدد در فضا اهمیت بالایی دارد که گاهی به دلیل مشغله‌های متعدد، پشت گوش انداخته می‌شود یا به نحو احسن انجام نمی‌شود. کامپیوترهای صنعتی از دیگر فناوری‌هایی است که در خلال بازی‌های آسیایی در سیستم مدیریت هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرند. با اتصال سنسورها و سایر دستگاه‌ها، کامپیوترهای صنعتی می‌توانند پارامترهایی چون دما، رطوبت و کیفیت هوای محل برگزاری و نیز اطلاعاتی چون تعداد پرسنل و شرایط ایمنی را به‌طور همزمان کنترل کنند. این داده‌ها برای پردازش و تجزیه و تحلیل به سیستم کنترل مرکزی منتقل می‌شود تا مدیریت و بهره‌برداری هوشمندانه مکان‌ها را فراهم کرده و کارایی و ایمنی رقابت را بهبود بخشد.

اتوبوس‌های خودران در خدمت شرکت‌کنندگان

با توجه به وسعت ورزشگاه بیسبال و سافت‌بال، در طول بازی‌های آسیایی، اتوبوس‌های خودران مجهز به فناوری‌های پیشرفته مانند رادار با امواج میلی‌متری، لیدار، دوربین‌های بصری و رادار اولتراسونیک راه‌اندازی شده‌اند. اتوبوس‌های خودران Xiaoyu از جمله نمونه‌های سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقلی است که به تردد راحت‌تر بازیکنان و تماشاچیان در سطح شهر کمک می‌کند. این اتوبوس‌ها در صحنه‌های ترافیک‌های پیچیده همواره با ثبات و دقت بالایی حرکت می‌کنند. این سیستم‌های بدون راننده مجهز به رایانه‌های صنعتی در قالب اتوبوس، اتومبیل‌های گشت، وانت و وسایل نقلیه لجستیک ایمن هستند. رانندگی خودکار یکی از سناریوهای آینده جامعه هوشمند است که استفاده از این سیستم حمل‌ونقل هوشمند مانند طرحی آزمایشی عمل کرده و قرار است بعد از پایان مسابقات، در ورزشگاه‌های بیسبال و سافت‌بال مورد استفاده قرار گیرند.

هوشمندی بیشتر با شبکه پیشرفته 5G

در کنار سایر فناوری‌های نوینی که در بازی‌های آسیایی مورد استفاده قرار گرفته، از فناوری‌های ارتباطی پیشرفته مانند شبکه پیشرفته 5G (همان شبکه 5.5 گیگ) و زیرساخت‌های غیرفعال اینترنت اشیاء هم استفاده شده تا بار هوشمند بودن این بازی‌ها بیشتر شود. سرعت شبکه پیشرفته 5G در مقایسه با شبکه 5G استاندارد 10 برابر بالاتر است که درحال حاضر در بازی‌های آسیایی هانگژو، در وسایل نقلیه هوشمند مجهز به اینترنت، عملیات‌های مکانی هوشمند و سایر سناریوهای بازی‌ها درحال استفاده است. نخستین بار از این شبکه پیشرفته 10 گیگابایتی 5G در امتداد مسیر اتصال مرکز ورزشی المپیک هانگژو و دهکده بازی‌های آسیایی نصب شده است. این شبکه برای پیش‌بینی و نظارت بر تجهیزات شبکه در مکان‌های کلیدی برگزاری مسابقات در زمان واقعی استفاده می‌شود که امکان ارزیابی فعال و پاسخ دادن سریع به هر مشکلی را فراهم می‌کند. برقراری چنین شبکه‌ای در خلال این بازی‌های حساس انقلاب و تحولی را در زمینه شبکه‌های ارتباطی اینترنتی ایجاد می‌کند که زمینه را برای برقراری شبکه 6G فراهم خواهد کرد.

پای اینترنت اشیاء به مسابقات باز شد

اینترنت اشیاء فناوری ارتباطی دیگری است که به‌ویژه در سال‌های اخیر در کنترل از راه دور و هوشمند شرایط محیطی کمک بسیار زیادی کرده است. از این فناوری به‌طور گسترده برای دستیابی به مدیریت هوشمند در بازی‌های آسیایی استفاده شده است. به‌عنوان مثال در مرکز ورزشی هانگژو از برچسب‌های اینترنت اشیاء (IoT) غیرفعال در کابین بازیکنان برای نظارت بر دما و رطوبت محیطی استفاده شده است. این فناوری همچنین در دهکده بازی‌های آسیایی برای تسهیل ردیابی خودروهای لجستیک و مدیریت انبارها به کار می‌رود. این برچسب‌ها همچنین به مدیریت موجودی دارایی انبارها کمک می‌کند و امکان نظارت بر دارایی‌های ارزشمند مانند وسایل نقلیه و دوچرخه‌های برقی را برای جلوگیری از سرقت فراهم می‌کنند.

برگزاری پاک مسابقات با کمک انرژی‌های تجدیدپذیر

در تمام مکان‌های برگزاری بازی‌های آسیایی 2023 از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده شده و به این ترتیب، این بازی‌ها نخستین میزبان بازی‌های آسیایی با هدف خنثی کردن تولید کربن لقب گرفته است. استفاده منابع تولید برق شامل نیروی فوتوولتائیک منتقل‌شده از مناطق خاصی از چین و نیز استفاده از نیروی باد می‌تواند جزء کاربردهای انرژی‌های تجدیدپذیر باشد. اصطلاح «الکتریسیته سبز» به تولید برقی اطلاق می‌شود که دی‌اکسیدکربن کمی منتشر می‌کند یا اصلا تولید نمی‌کند. مدیر بخش ساخت و مدیریت محل برگزاری بازی‌های هانگژو اعلام کرده است که انرژی سبز 220 میلیون کیلووات ساعت را تشکیل می‌دهد و براساس برنامه فعلی توانسته انتشار CO2 را به میزان 115 هزار و 400 تن کاهش دهد. همچنین استفاده از خودروهای برقی در فرآیند برگزاری مسابقات هم به کاهش تولید CO2 کمک می‌کند. برای سهولت شارژ خودروهای برقی، قریب 2024 پورت شارژ مخصوص خودروهای برقی در دهکده بازی‌های آسیایی نصب شده است. محققان از ماه‌ها پیش از شروع مسابقات، پلتفرمی طراحی کرده بودند که می‌تواند میزان انتشار کربن را به‌طور خودکار در مکان‌های برگزاری مسابقات، در سیستم‌های حمل‌ونقل و... محاسبه کند. علاوه‌بر این به‌منظور انجام روش‌های سازگار با محیط‌زیست افراد در دهکده بازی‌های آسیایی اغلب با دوچرخه تردد کرده و اقدام به بازیافت بسته‌بندی‌ها و بطری‌ها می‌کنند. همچنین با عدم استفاده از کیسه‌های پلاستیکی امتیاز دریافت می‌کنند.

خیاط دیجیتال بازی‌های آسیایی

در تمام بازی‌های بین‌المللی، لباس ورزشکاران و شرکت‌کنندگان علاوه‌بر اینکه هویتی از کشور آنها را به نمایش در می‌آورد، زیبایی خاصی را به بازی‌ها می‌بخشد. طراحی و فرآیند تولید لباس تشریفاتی نوزدهمین دوره بازی‌های آسیایی هانگژو که توسط شرکت «بویا مد» تولید شده، به‌شدت تحت تاثیر دیجیتالی شدن شهر میزبان قرار گرفته است. در این بازه زمان، بیش از 800 لباس تشریفاتی و بیش از 300 لباس فرم و نیز بیش از 20 هزار ست لباس برای داوطلبان تولید شده است. کاربرد تکنیک‌های دیجیتالی و خدمات سفارشی‌سازی‌شده و پاسخگویی سریع به خواسته‌های شخصی‌شده بازی‌ها، اصلی‌ترین مواردی است که به برجسته شدن تولیدات این شرکت کمک کرده است. این شرکت از سال 2014 فناوری‌های دیجیتالی را در طراحی‌های خود استفاده کرده است و توانسته بازارهای اروپایی و آمریکای‌جنوبی را در اختیار بگیرد. آنها سیستم خیاطی دیجیتالی را برای سفارشی‌سازی لباس‌های شخصی‌سازی بهبود می‌بخشند تا بتوانند اولویت‌ها، تیپ‌ها و استایل‌های مختلف فردی را از طریق طرح‌های نوآورانه متمایز کنند. در این مسیر از افکت‌های سه‌بعدی استفاده می‌شود. تکنیک‌های دیجیتال نقش حیاتی در تولید لباس‌های تشریفاتی، به‌ویژه در طراحی و خیاطی ایفا کرده است چراکه باید اطمینان حاصل کرد که لباس‌ها و یونیفرم‌ها می‌توانند کاملا متناسب با فرم‌های مختلف بدن افراد باشند.