«فرهیختگان» از نشست خبری جایزه مصطفی گزارش می‌دهد؛
فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار گروه دانشگاه: بنیاد علم و فناوری جایزه مصطفی در سال 1391، کار خود را آغاز کرد. ماموریت اصلی این بنیاد توسعه علم و فناوری در جهان اسلام است و برای تحقق آن شناسایی و تجلیل از دانشمندان برجسته را در دستور کار قرار داده است. یکی از موضوعاتی که در دنیای علم و فناوری امروز بسیار اهمیت دارد مرجع شدن افراد علمی برجسته است. البته منظور از مرجع شدن تنها در علم و استنادات علمی خلاصه نمی‌شود بلکه به نظر می‌رسد دنیای علم و فناوری نیاز به الگوهای برجسته دارد. در این راستا بنیاد علم و فناوری جایزه مصطفی در سال 2015، اولین دوره از این جایزه را برگزار کرد. این جایزه به افراد مقیم (در کشورهای اسلامی) و افراد غیرمقیم (افراد مسلمان در کشورهای غیراسلامی) داده می‌شود، امسال نیز پنجمین دوره این جایزه برگزار خواهد شد که برگزیدگان آن روز گذشته از سوی علی‌اکبر صالحی، رئیس کارگروه علمی جایزه در نشست خبری معرفی شدند.
علی‌اکبر صالحی، رئیس کارگروه علمی جایزه مصطفی(ص) در این نشست، با اشاره به دو اصطلاح علم نافع و غیرنافع گفت: «آنچه که علم را به نافع و غیرنافع تبدیل می‌کند، در نحوه کاربرد آن است. علم در ذات خود ممدوح است. یعنی براساس آنچه که بنده در روایات یافتم باید بگویم علم در ذات خود ممدوح است و نحوه کاربرد علم آن را نافع می‌کند و علم برآمده از عقل است. به‌طور مثال علم اتم و هسته‌ای نافع است و ما امروز نیروگاه‌های هسته‌ای داریم، با این حال اگر درست به کار گرفته نشود نتیجه آن مصیبت هیروشیما خواهد بود. یعنی علم هم می‌تواند در جهت منافع انسان باشد و هم می‌تواند در جهت خلاف این مصالح دنبال شود.» صالحی درباره الگوسازی در جامعه بیان کرد: «باید بگویم که انسان نیاز به الگوسازی دارد، اما درباره چرایی این نیاز باید عنوان کرد الگو همان جهت تعیین مسیر است. همان‌طور که وقتی ما می‌خواهیم مسافرت کنیم به علامت‌ها نگاه می‌کنیم، الگو هم همان نقش نماد را برای جوانانی که تازه وارد زندگی شده‌اند، ایفا می‌کنند. در همین راستا ما باید الگوسازی کنیم. باید یک انسان و نه یک فرشته را الگوی جامعه قرار دهیم.» او به تاریخچه این جایزه اشاره و تصریح کرد: «اساسنامه جایزه مصطفی (ص) در سال ۱۳۹۱ توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و از سال ۱۳۹۴ اولین دوره این جایزه برگزار شد و پنجمین دوره آن در مهرماه امسال برگزار می‌شود. مبنای این جایزه هم علم و هم عالم است، عالمی که به دنبال علمی رفته و کشفی کرده و موجب رفاه بشریت شده است.»
وی با بیان اینکه برگزیدگان این جایزه در حوزه‌های مختلف در مرزهای دانش حرکت می‌کنند، افزود: «این دانشمندان دارای اثر با کاربردهای مشخص هستند و بر فرهنگ و جامعه اثرگذارند و به‌طور کلی برگزیدگان جایزه تا امروز کسانی هستند که دستاورد آنها نافع بوده است. حسن شهرت، تسلط بر مهارت‌های فنی، ارتباطات قوی، انگیزه‌مند بودن و دارا بودن شوق از دیگر شاخص‌های انتخاب برگزیدگان جایزه مصطفی(ص) است.»
صالحی اظهار کرد: «جایزه مصطفی (ص) در چهار زمینه علم و فناوری ارتباطات و اطلاعات، علم و فناوری زیستی و پزشکی، علم و فناوری و نانو و علوم پایه و مهندسی، کاندیداهای خود را انتخاب می‌کند. البته انتخاب کاندیداها از طریق دو روش صورت می‌گیرد، یکی ارتباط با دانشمندان و دیگری از طریق جست‌وجوی خود دبیرخانه است، یعنی دانشمندان اثرگذار شناسایی می‌شوند. امسال از هر دو طریق، تعداد ۲ هزار و ۶۱۳ پرونده از ۱۱۰ کشور ارسال و تشکیل شد.»
صالحی درباره پرونده‌های بررسی‌شده در روند این جایزه گفت: «در این روند ۴۷۰ پرونده در حوزه علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات (۲۶۶ دانشمندان مقیم در کشورهای اسلامی و ۲۰۴ پرونده مربوط به دانشمند مسلمان غیرمقیم در کشورهای غیراسلامی) و ۶۴۰ پرونده در حوزه علم و فناوری زیستی و پزشکی (۱۷۸ دانشمند مقیم و ۴۶۲ دانشمند غیرمقیم) تشکیل شد. افزون بر این هزار و ۵۰۳ پرونده در حوزه علم و فناوری نانو و علوم پایه و مهندسی (۸۴۶ دانشمند مقیم و ۶۵۷ دانشمند غیرمقیم) در دبیرخانه تشکیل و بررسی شد.» قائم‌مقام فرهنگستان علوم ادامه داد: «در غربالگری اولیه پرونده‌ها توسط گروه‌های علمی جایزه، ۲۰۶ پرونده به مرحله دوم رسیدند و بعد از ارزیابی پرونده‌های منتخب توسط گروه‌های علمی جایزه، ۴۸ پرونده برای ورود به مرحله بعد انتخاب شد. همچنین در پی داوری نهایی پرونده‌های منتخب، ۱۴ نامزد برتر به کارگروه علمی جایزه معرفی شدند که از این تعداد هم، ۹ نامزد برتر توسط کارگروه علمی به شورای سیاستگذاری جایزه معرفی شدند. در انتخاب نهایی برگزیدگان توسط شورای سیاستگذاری جایزه هم سه برگزیده مقیم و دو برگزیده غیرمقیم به‌عنوان برگزیدگان این دوره جایزه انتخاب شدند.»
در ادامه این نشست مهدی صفاری‌نیا، مدیر بنیاد علم و فناوری مصطفی با اشاره به حضور 11 رئیس دانشگاه از کشورهای اسلامی در این دوره از مراسم بیان کرد: «۵۰۰ نفر خیر در تامین مالی این مراسم مشارکت دارند، هرچند که اعتبارات این رویداد از سوی صندوق نیکوکاری جایزه مصطفی(ص) تامین می‌شود. همچنین افتتاحیه هفته جایزه مصطفی(ص) نیز از روز جمعه، ۷ مهر در مرکز همایش‌های بین‌المللی اصفهان برگزار می‌شود. برگزاری نشست شورای مشورتی کامستک، اعلام نتایج مسابقه دانش‌آموزی نور و رقابت علمی کنز (ویژه دانشمندان جوان کمتر از ۴۵ سال) و نهمین دوره نشست برنامه تبادل تجربیات علم و فناوری (استپ)، از دیگر برنامه‌های جانبی این مراسم خواهد بود.»
همچنین شقایق حق‌جوی، رئیس نهمین نشست استپ گفت: «در این رویداد دانشمندان جهان اسلام فعال در حوزه‌های اولویت‌دار، درخصوص رفع چالش‌ها با استفاده از راهکارهای فناورانه بحث و تبادل‌نظر می‌کنند. در این نشست در حوزه‌های هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و داده‌کاوی، فناوری‌های ارتباطی بی‌سیم، نانوفناوری، کاربردهای نانو غشاء، دارورسانی هدفمند و بیماری‌های خودایمنی که متناسب با تخصص و توان علمی دانشمندان برگزیده این دوره از جایزه مصطفی(ص) است، نشست‌ها و رویدادهایی برگزار می‌شود.»
مطالب پیشنهادی
