ناگفته‌های اردشیر رستمی از نقش شهریار

مژگان تقی پور، خبرنگار: اردشیر رستمی هنرمند و بازیگر نقش استاد شهریار در سریال «شهریار» به کارگردانی کمال تبریزی ضمن مرور نقش‌آفرینی خود در این اثر که متعلق به اقوام ایرانی بود، گفت: انتخاب من در این سریال دو دلیل داشت؛ ابتدا به دلیل شناختم از ادبیات بود و دیگری دو زبانه بودنم. البته در آن دوران شباهت‌هایی هم به زنده‌یاد شهریار داشتم.

وی افزود: البته من قبل از بازی در این سریال هم شخصیت شهریار را به خوبی می‌شناختم. با ساخته شدن این سریال، بخشی از مسیر زندگی‌ام شکل گرفت. از نظر فکری قبل از این سریال ادبیات ایران و جهان را می‌شناختم و کتاب‌های زیادی هم نوشته بودم.

رستمی نقش‌آفرینی در مقام استاد شهریار را یک افتخار بزرگ دانست و عنوان کرد: ایفا کردن نقش استاد شهریار حتماً برای هر انسانی یک افتخار بزرگ است و برای من نیز همین‌طور بود. او در تاریخ ادبیات ایران یک استثناست؛ به‌صراحت می‌گویم دانش او جزو چند شاعر بزرگ نظیر حکیم نظامی، فردوسی، حافظ و سعدی در تاریخ ادبیات ایران، بی‌مثال است و دانش کسی به دانش شهریار نمی‌رسد. در 200- 300 سال اخیر، دانش هیچ شاعری به‌اندازه او نبوده است. 

این هنرمند گفت: بسیاری از شاعران معاصر ما بعد از ۱۲۰ سال از تولد او و ۳۵ سال از زمان درگذشتش هنوز دانشی به‌اندازه او نداشته و ندارند. ما با این همه فوق‌لیسانس و دکتری ادبیات کسی را نداریم که در حوزه ادبیات و شعر شاید ۴۰ درصد شهریار، دانش داشته باشد. 

وی ادامه داد: شهریار دانش عرفانی، تاریخی، اجتماعی، بومی، جهانی، علمی، جغرافیا، هنر، فیزیک، شیمی و ریاضی داشت. کدام یک از شاعران درباره ریاضی و فیزیک شعر گفته‌اند و یا می‌توانند شعری درباره اتم بگویند که آن را تشریح کند؟!

رستمی به سروده‌ا‌ی از استاد شهریار اشاره و تاکید کرد: اگر تمام شاعران را جمع کنید، نمی‌توانند چنین شعری بگویند: «انیشتین ناز شست تو/ نشان دادی که جرم و جسم چیزی جز انرژی نیست/ اتم تا می‌شکافد جزء جمع عالم بالاست/ به چشم مو شکاف اهل عرفان و تصوف نیز/ جهان ما حباب روی چین آب را ماند/ من ناخوانده دفتر هم که طفل مکتب عشقم/ جهان جسم موجی از جهان روح می بینم/ اصالت نیست در ماده.»

این هنرمند خاطرنشان کرد: در اشعار بسیاری از شاعران معاصر شاهدیم که فقط به ظواهر عشق پرداخته شده است و گاهی حکمت‌های محلی نیز در آن‌ها مورد اشاره بوده است. سطح دانش استاد شهریار در شرایطی چنین بالا بوده است که تنها منابع برای مطالعه کتاب بود و باید از عمر، سرمایه و زندگی‌اش مایه می‌گذاشت تا به چنین دانش و جایگاهی برسد و البته گذاشت و رسید.

وی در پاسخ به اینکه چرا جامعه غالبا زنده‌یاد استاد شهریار را با عنصر «عشق» در آثار او برجسته می‌داند و بزرگ می‌شمارد، در حالی که ابعاد مختلفی در شخصیت و آثارش وجود داشته است، گفت: هر زمانی روایت خودش را از افراد خواهد داشت. اگر قرار بود تنها ابعاد علمی شهریار در سریال «شهریار» روایت می‌شد، شاید مثل حالا پربیننده نمی‌شد. کار فیلم و سریال هم این نیست که همیشه واقعیت را بگوید. حتماً بخش‌هایی اضافه و بخش‌های دیگری کم می‌شود تا اثر جذاب‌تر شود، البته اینجا زمان تعیین‌کننده است و هر زمانی روایت خاص خودش را دارد، مثلا اگر این سریال در دوره‌ دیگری از تاریخ ساخته می‌شد، حتماً یک اتفاق دیگر رقم می‌خورد.

نخستین جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی به دبیری کمال تبریزی و توسط موسسه فرهنگی هنری فصل هنر ۹ تا ۱۴ آبان ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد.