موفقیت سیاست دلارزدایی از ارز اربعین

مهدی عبداللهی، دبیر گروه اقتصاد: در سال‌های گذشته با افزایش تقاضا برای ارز مسافرتی (دلار) در سفر اربعین معمولا این افزایش تقاضا باعث نوسان در قیمت دلار می‌شد. اما مشکل فقط این نبود، تشکیل صف‌های طولانی دریافت ارز برای بسیاری از زائران اربعین دشواری‌های زیادی ایجاد می‌کرد. در سال جاری با مجموعه اقدامات بانک مرکزی نه‌تنها صف‌های طولانی جمع شد، بلکه بازار ارز نیز نوسانی را تجربه نکرد، به‌طوری‌که بررسی نرخ دلار از ابتدای توزیع ارز مسافرتی (دینار) نشان می‌دهد طی این مدت دلار در بازار در محدود 49 هزار تومان بوده و تغییر خاصی را تجربه نکرده است. همچنین طی این مدت هر دینار عراق با کاهش جزئی از 38.7 در 17 مردادماه به 38 تومان در 16 شهریور رسیده است. کارشناسان می‌گویند این اتفاق قابل‌تقدیر در نتیجه 1. اتخاذ سیاست دلارزدایی از سبد ارزی زائران اربعین و جایگزینی دینار به جای دلار و 2. افزایش کمیت و کیفیت سیستم توزیع ارز مسافرتی از سوی بانک مرکزی رخ داده است. آمارهای بانک مرکزی ایران نشان می‌دهد تا روز چهارشنبه هشتم شهریور مجموع ارز‌های فروخته‌شده مسافرتی به بیش از ۱۶۰ میلیارد دینار رسیده است. با این حساب اگر میانگین هزینه هر زائر اربعین، حدود ۱۰۰ هزار دینار باشد این یعنی حدود یک میلیون و ششصد هزار نفر توانسته‌اند از خدمات ارائه‌شده توسط بانک مرکزی برای ارز اربعین استفاده کنند. در این خصوص، حجت‌الله فرزانی در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید: «اقدامات بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز اربعین قابل تقدیر است؛ چراکه با تدابیر ویژه کمک قابل‌توجهی به سهولت دسترسی مردم به دینار عراق کرد. بانک مرکزی نیاز ارز اربعین زائران را بدون هیچ خللی تامین کرد، به‌طوری‌که شاهد بودیم برخلاف سالیان گذشته صف‌های طولانی برای دریافت دینار تشکیل نشد.» این کارشناس پولی و بانکی افزود: «خوشبختانه دینار عراق به اندازه کافی موجود است اما در سال‌های گذشته به دلیل کمبود دینار به مسافران اربعین به جای دینار، دلار پرداخت می‌شد. بانک مرکزی در دوره‌های گذشته با کمبود دینار روبه‌رو می‌شد اما در مدیریت فعلی بانک مرکزی دینار عراق به اندازه کافی تامین شد و از دلار به جای دینار استفاده نشد که این اقدام گام کوچکی برای دلارزدایی محسوب می‌شود.»
فرزانی با اشاره به اینکه اقدامات بانک مرکزی در اختصاص ارز اربعین قابل مقایسه با دوره‌های گذشته نیست، گفت: «امسال زائران حسینی برای شرکت در مراسم اربعین و سفر به عراق دچار چالش‌های ارزی نشدند، چراکه زائران از طریق ثبت‌نام اینترنتی به‌آسانی و فوری ارز مورد نیاز خود را تهیه کردند؛ بنابراین باید از بانک مرکزی بابت این اقدامات تقدیر کرد.» وی اضافه کرد: «امسال بانک مرکزی ارز اربعین را به‌موقع پرداخت کرد و سازوکار دقیق و کاملی نیز برای آن تدارک دیده بود؛ ضمن اینکه توانست نیازهای ارز اربعین را مدیریت کند به شکلی که بنده به‌عنوان یک شهروند کمتر شنیده‌ام که زائران دچار مشکل شده باشند، بنابراین می‌توان گفت شیوه مدیریت ارز اربعین در مقایسه با سال‌های گذشته بسیار بهتر شده است و حتی دست دلالان ارزی از این بازار نیز کوتاه شد.» وی تاکید کرد: «بانک مرکزی در این دوره از ظرفیت شعبه‌های چند بانک بزرگ و شعبه‌های کشیک در روزهای تعطیل استفاده کرد که این موضوع نیز عاملی برای مدیریت بهتر ارز اربعین شد.»