در مسیر آسمان

میلاد جلیل‌زاده، خبرنگار گروه فرهنگ: اربعین حسینی نمادی از این است که پیام عاشورا چگونه در دل انسان‌های معمولی اثر کرده و آنها را به پاسداشت نام شهیدان وا می‌دارد. جابربن عبدالله انصاری که اولین زائر مزار سیدالشهدا در چهلم آن حضرت بود و خادمه‌اش عطیه، این سنت را نمادینه کردند. جابر مردی نابینا بود، نه مردی جنگاور که بتواند عاشورا را در رکاب امام زمانش باشد و عطیه زنی میانسال بود که از او هم چنین کاری برنمی‌آمد. این افراد اما آمدند و قبر شهیدان کربلا را در بغل گرفتند تا آمدن‌شان نمادی باشد از آنهایی که اگرچه توان رزم ندارند، دلبسته بزم عاشقانه‌ای اینچنین هستند. همین امروز اگر مسیر پیاده‌روی اربعین را نگاه کنیم، پر است از این دست افراد. زن و کودک و افراد میانسال و پیر یا حتی کسانی که روی صندلی چرخدار، مسیر را می‌روند. پیاده‌روی اربعین به‌طور واضح یک پیام سیاسی هم دارد و از آنجا که چنین پیام بزرگ و مهمی را نه فقط افرادی که توانمندی خاصی دارند، بلکه انبوه مردم با مشخصات ظاهری گوناگون رقم می‌زنند، جنس پیام هم ویژه است. این پیامی است که از جانب «امت» صادر می‌شود و نفس عملی مثل راه رفتن، در آن معنای نمادین ویژه‌ای دارد. این طی طریق کردن، نمادی است از مسیری که انسان‌ها به‌صورت فردی و اجتماعی در طول حیات‌شان می‌پیمایند. نمادینه کردن این سفر معنوی به قرینه آنچه انسان‌ها در طول حیات طی می‌کنند، منحصر به منطقه جغرافیایی ما و دین اسلام یا مکتب شیعه نیست و بسیاری از دینداران سراسر جهان چنین می‌کنند. راه، معنای عمیقی دارد و تاثیر عمیقی هم می‌گذارد. از لحاظ روانشناختی و بیولوژیک هم این پیاده‌روی‌ها واجد آثار مثبت و گاه منحصر به فردی هستند که توجه به آن مفید به‌نظر می‌رسد. در ادامه اشاره‌ای داشته‌ایم به تاثیرات روانشناختی و پزشکی پیاده‌روی. این تاثیرات می‌تواند هر نوع پیاده‌روی را شامل شود. پس از آن به موضوع انواع پیاده‌روی‌های مذهبی در سراسر جهان پرداخته شده که می‌تواند نشان‌دهنده جنبه معنوی راه رفتن‌های جمعی در نهاد همه انسان‌ها باشد. البته ذکر این نکته که احتمالا خیلی‌ها هم از آن مطلعند لازم است که پیاده‌روی اربعین، نه‌تنها بزرگترین پیاده‌روی مذهبی جهان و نه‌تنها بزرگ‌ترین رویداد مذهبی در دنیا، بلکه بزرگ‌ترین اجتماع بشری در طول تاریخ است.

در ادامه به چند مورد از پیاده‌روی‌های مذهبی مشهور در سراسر دنیا اشاره می‌شود که باورمندان به ادیان مختلف انجامش می‌دهند. باید توجه داشت که این فهرست را می‌شد بسیار بلند و بالاتر تنظیم کرد اما همین مقدار نشان می‌دهد که چنین سنتی، تا چه اندازه در قومیت‌ها و فرهنگ‌های متنوع جاافتاده و محبوب است. از شرقی‌ترین نقطه عالم تا غربی‌ترین نقطه آن و از بودائیان تا مردم مسیحی می‌شود این رسم را بین بسیاری از مومنان مشاهده کرد.

برای خواندن متن کامل گزارش اینجا را بخوانید.