مهدی عبداللهی، دبیر گروه اقتصاد: روز گذشته عملیات اجرایی احداث خط ریلی شلمچه- بصره با حضور محمد مخبردزفولی معاون اول رئیس‌جمهور ایران و محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر عراق آغاز شد. اولین تفاهمنامه این پروژه گرچه در سال 1390 بین دوطرف امضا شد اما یک تاریخچه 20 ساله پشت این معطلی است که سرانجام دیروز انتظارها به پایان رسید. احداث این خط ریلی که ۳۲ کیلومتر طول دارد، قرار است طی ۱۸ ماه به بهره‌برداری برسد. براساس آنچه مسئولان دو کشور اعلام کرده‌اند، ۱۶ کیلومتر از این پروژه در شلمچه توسط راه‌آهن جمهوری اسلامی و ۱۶ کیلومتر نیز در خاک عراق توسط دولت این کشور احداث می‌شود. همچنین یک پل مشترک که از دشواری‌های پروژه است، قرار است توسط مهندسان ایران احداث شود. هزینه این پروژه از طرف عراقی 215 میلیارد دینار (به قیمت امروز 163 میلیون دلار) اعلام شده اما هنوز مسئولان ایرانی هزینه روی دوش کشورمان را اعلام نکرده‌اند. کارشناسان می‌گویند با توجه به سهم 40 درصدی مرز خوزستان در انتقال کالا و مسافر بین ایران و عراق و منافع چشمگیری که این پروژه عاید ایران و عراق خواهد کرد، هزینه احداث پروژه رقم ناچیزی برای دو کشور است. 

درمورد هزینه‌های این طرح یونس الکعبی، مدیرکل راه‌آهن عراق مدتی پیش گفت عراقی‌ها برای احداث آن ۲۱۵ میلیارد دینار معادل ۱۴۸ میلیون دلار بودجه اختصاص داده‌اند. البته درمورد هزینه‌های طرف ایرانی صحبتی به میان نیامده است. وزیر راه و شهرسازی بدون اشاره به هزینه‌های طرف ایرانی می‌گوید راه‌اندازی خط ریلی شلمچه- بصره از ۲۰ سال گذشته مطرح بوده و در این‌ سال‌ها همواره فرآیند پرفراز و نشیبی داشته با رفع مشکلاتی از قبیل حضور داعش در عراق و نبود اعتبار و عدم توافق برای واگذاری اراضی مورد نیاز در عراق، عملیات اجرایی پروژه فراهم شد. وزیر راه و شهرسازی درمورد هزینه‌ها می‌گوید عراق وعده داده بابت احداث این پروژه ۲۱۵ میلیارد دینار عراقی هزینه کند و به انجام این پروژه در سال ۲۰۲۳ هم تاکید کرده است. سیدمیعاد صالحی، مدیرعامل راه‌آهن گفت یکی از موانع مختلف اجرای این پروژه این بود که محل اجرای این پروژه، محل عملیات کربلای پنج در دفاع مقدس بوده و مین‌های فراوانی در این منطقه همچنان وجود دارد. درطول ماه‌های اخیر نزدیک به ۱۶۳۰ عدد مین کشف کرده‌ایم که توانسته‌ایم حدود 1.4 کیلومتر، خط ریلی احداث کنیم و پروژه وارد خاک عراق شود. وی در ادامه بیان می‌دارد سکوی مسافری جدیدی در خاک عراق ساخته شده و حجم قابل‌توجهی ریل نیز وارد کشور عراق کرده‌ایم و این اقدامات با توسعه ایستگاه مسافری‌ به شلمچه و اضافه کردن خطوط ادامه‌دار خواهد بود. مجموع کل پروژه طبق آنچه در هیات دولت عراق مصوب شده، حدود ۲۰۰ میلیون دلار است. همچنین طبق تفاهم امضاشده برای کل پروژه بدون درنظر گرفتن مدت زمان ساخت پل ۱۸ ماه تا حداکثر دوسال درنظر گرفته شده است. 

صالحی درخصوص سهم مسیر شملچه در جابه‌جایی بار و مسافر گفت: «در رابطه با میزان ظرفیت مسافری و ترانزیتی و باری مسیر شلمچه - بصره هر خط ریلی بین ۸ تا ۱۰ میلیون تن امکان جابه‌جایی بار دارد و در حوزه مسافری نیز ظرفیتی حدود ۱۲ میلیون نفر پیش‌بینی می‌شود.» اما نخست‌وزیر عراق با بیان اینکه اجرای خط راه‌آهن شلمچه – بصره راه را برای اجرای پروژه‌های بعدی هموار می‌کند، اظهار کرد: «ما تلاش می‌کنیم از طریق این پروژه، پروژه اتصال به نجف‌اشرف و بعد اتصال به کربلای‌معلی را اجرا کنیم. همچنین براساس گزارش اندیشکده حمل‌ونقل ایران، این مسیر به‌طور متوسط 30 درصد از بار و مسافر ایران و درمجموع 40 درصد از بار و مسافر محدوده شلمچه به عراق را برعهده دارد.»

برای خواندن متن کامل گزارش اینجا را بخوانید.