عدالت مهم‌ترین مصلحت

محمد امین ایمانجانی، مدیر مسئول: گزارش روز دوشنبه «فرهیختگان» درباره ماجرای نارنجستان قوام شیراز بازتاب‌های زیادی داشت، هم اصل سوژه گزارش موردتوجه افکار عمومی بود و هم ابعاد جدیدی از آن ماجرا دلیل توجه زیاد مخاطبان شد. از همان ساعات اولیه انتشار روزنامه و بازتاب گزارش «دوربین مداربسته نارنجستان قوام شیراز چه می‌گوید؟» نکاتی از آن بیشتر دست‌به‌دست شد. تا اینکه صبح‌ چهارشنبه موضعی از وزیر کشور و اطلاعیه دادگستری فارس منتشر شد که می‌تواند کمک بزرگی به روشن شدن همه ابعاد ماجرا کند. با توجه به حساسیت موضوع و جمع‌بندی تمام اتفاقات نکات زیر قابل‌تامل است:

۱. اولین‌بار روز سه‌شنبه دهم مردادماه بود که فیلم کوتاهی از نارنجستان قوام شیراز بیرون آمد، در آن فیلم مردی قوی‌هیکل با ضرباتی سهمگین خانمی چادری را ضرب‌وشتم می‌کرد و به فریاد اعتراض دختر او بی‌توجه بود. آن فیلم برای هرکسی که اندازه ارزن شرف و معرفت انسانی داشته باشد، ناراحت‌کننده بود. در آن روز که به‌علت گرمای شدید هوا کل کشور تا آخر هفته تعطیل شده بود، در سایت روزنامه «فرهیختگان» و شبکه‌‌های اجتماعی آن متنی با عنوان «با صدای بلند اعلام انزجار کنید» منتشر کردیم و صریحا نوشتیم: «سکوت در مقابل این خشونت عریان علیه یک‌خانم منجر به تشدید دوقطبی‌های اجتماعی می‌شود و آنهایی که نگران جامعه ایران هستند باید فارغ از تفاوت‌های ظاهری با خانم تذکردهنده از او دفاع کنند.» حالا هم بعد از حکم دادگاه علیه آن فرد ضارب از اینکه او جزای عملش را ببیند دفاع می‌کنیم. مگر می‌شود کسی راضی به کتک زدن یک‌ زن توسط مرد دیگری باشد؟ موضع ما درباره ضارب و عملش روشن و شفاف است. همان‌طور که در یادداشت‌ها و گزارش‌های بی‌شماری نوشته‌ایم حجاب را یک حکم شرعی واجب و تذکر به عدم رعایت آن را حق قانونی و شرعی می‌دانیم. موضوع گزارش دوشنبه درباره آن ماجرا اما چیز دیگری است.

۲. براساس گزارش‌های رسیده به «فرهیختگان» متاسفانه آمر به معروف با رفتار و اظهاراتی غیرقابل‌دفاع درگیری با آن خانواده را شروع می‌کند، فیلم‌های جدیدی که عصر چهارشنبه در فضای مجازی پخش شد هم مؤید این اخبار و اطلاعات است. قطعا اشتباه آن خانم دلیل نمی‌شود رفتار زشت و زننده و غیرانسانی ضارب توجیه شود، به همین دلیل مدافع حکم قضایی علیه ضارب هستیم ولی انجام واجبی مانند امر به معروف نیز به‌دلیل جایگاه مهمش باید به‌نحوی باشد که منجر به تثبیت ارزش‌های دینی شود. مسئولان محترم قضایی در مواضع متعدد اعلام آمادگی کرده‌اند که حاضرند ابعاد دیگر ماجرا را بررسی کنند، انتظار افکار عمومی این است که تمام ابعاد مساله روشن شود. متن گزارش دوشنبه «فرهیختگان» نیز براساس این مطالبه نوشته و منتشر شد.

بااین‌حال نکته پیچیده‌ای در ماجرا وجود ندارد، بررسی و انتشار دوربین‌های مجموعه نارنجستان می‌تواند روشن‌کننده تمام ماجرا باشد. دفاع راستین از «امر به معروف»، عمل خالصانه مطابق با «حق» و «عدالت» است. چنانچه مولای حق‌طلبان و عدالت‌جویان فرمود: «تو را سفارش مى‌کنم به پرواى از خدا در روزگار توانگرى و تهیدستى و به رعایت عدالت با دوست و دشمن.» از سوی دیگر حسب آیه‌ شریفه‌ سوره نحل که می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی‌الْقُرْبَى وَیَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنکَرِ وَالْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ»؛ به‌راستی ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﻥ ﻭ ﺑﺨﺸﺶ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪﺍﻥ ﻓﺮﻣﺎﻥ می‌دهد ﻭ ﺍﺯ ﻓﺤﺸﺎ ﻭ ﻣﻨﻜﺮ ﻭ ستمگری نهی می‌کند. ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﻧﺪﺭﺯ می‌دهد ﺗﺎ ﻣﺘﺬﻛﺮ [ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ] ﺷﻮﻳﺪ [ﻛﻪ فرمان‌های الهی، ﺿﺎﻣﻦ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺁﺧﺮﺕ ﺷﻤﺎﺳﺖ.]

امر به عدالت به‌عنوان رکن‌رکین در جامعه اسلامی باید با نهی فحشا و منکر و تجاوز به حقوق دیگران همراه باشد، صریح می‌گویم عدالت هم بدون جلوگیری از منکر و بغی بلااثر است.