برادران! قبل از حکم فکر کنید

میلاد جلیل‌زاده، خبرنگار گروه فرهنگ و هنر: «حکم ۵ ساله دادگاه برای سعید روستایی؛ از ممنوعیت معاشرت با اشخاص فعال در عرصه فیلمسازی تا گذراندن دوره فیلمسازی اخلاقی در صداوسیما» این تیتر سایت اصلاح‌طلب انتخاب برای خبر محکومیت سعید روستایی است. به کلید واژه‌ها دقت کنید؛ «حکم ۵ ساله»، «ممنوعیت معاشرت»، «گذراندن دوره فیلمسازی اخلاقی در صداوسیما» عباراتی که به ۵ ساله بودن حکم اشاره می‌کند، حقیقی نیست و از خلال یک بازی لفظی، در پی بزرگنمایی ماجراست. اما مهم‌تر از آن عباراتی است که در پی آمده؛ ممنوعیت معاشرت و گذراندن دوره فیلمسازی در صداوسیما به‌عنوان جریمه. اینها عملا و علنا کلیدواژه‌هایی هستند که در دعواهای جناحی کاربرد دارند. از آن‌سو رسانه‌های خارجی عمدتا روی این تاکید کرده‌اند که «روستایی به دلیل نمایش فیلمش در جشنواره کن به زندان محکوم شده است.» تاکید آنها روی دو کلیدواژه «جشنواره کن» و «زندان» است. آنها هم بهره‌برداری مخصوص به خودشان را از این جریان می‌کنند و تصویری از ماجرا برای مخاطبان ناآشنا با فضای واقعی ایران می‌سازند که در چهارچوب همان تعریف همیشگی و کلیشه‌ای قرار می‌گیرد. خود فیلم سعید روستایی با اینکه در خارج از کشور اکران شد، در جذب تماشاگر موفق نبود و فروش آن به یک میلیون دلار هم نرسید. به عبارتی تصویر سیاهی که این فیلم از ذات ایرانی‌ها نشان می‌داد، نتوانست با موفقیت مقابل چشم مخاطبان زیادی در اروپا و آمریکا قرار بگیرد اما پس از صدور آن حکم جنجالی برای کارگردان فیلم، به میدان آمدن فیلمسازان بزرگی مثل مارتین اسکورسیزی و فرانسیس فورد کاپولا در به راه‌اندازی کمپینی برای حمایت از او، باعث شد خبر به گوش تعداد بسیار بیشتری از مخاطبان در همان کشورها برسد. 

 اصل ماجرا این است که روستایی به ۶ ماه حبس محکوم شده و این حبس هم تعلیقی است. یعنی تا ۵ سال دیگر اگر روستایی خطای غیرقانونی دیگری انجام داد این حکم هم اجرا می‌شود وگرنه بعد از ۵ سال ملغی خواهد شد. سایت انتخاب با این عبارت «۵ سال» بازی خودش را کرد و در ضمن لگدی به صداوسیما زد و رسانه‌های غربی سراغ واژه زندان رفتند. چه یک روز، چه چند ماه، به‌هر‌حال عبارت «زندان» باید کنار عبارات «هنرمند» و «رژیم ایران» قرار می‌گرفت. از طرفی گفته می‌شود که یک‌بیستم از این حکم ۶ ماهه قابل اجراست؛ یعنی ۹ روز. اما به نظر نمی‌رسد سعید روستایی همان ۹ روز را هم به حبس برود و حتی اگر برود، خصوصا با توجه به حساسیت‌هایی که روی یک شخصیت مشهور وجود دارد، بعید است که در این چند روز هم سختگیری شود. بلافاصله بعد از خبری شدن صدور چنین حکمی برای روستایی و تهیه‌کننده فیلمش جواد نوروزبیگی، عکسی از سعید روستایی در شهر کن فرانسه منتشر شد که مشغول استراحت است. معلوم نیست که این عکس برای همین ایام اخیر بوده یا برای پیش از این، اما به‌هر‌حال اگر هم واقعیت داشته باشد، اتفاق غیرقابل باوری نیفتاده است. 

برای خواندن متن کامل گزارش اینجا را بخوانید.