مهدی پیش بین، خبرنگار:در این روزها خبرهایی از کودتا در کشور نیجر به گوش می‌رسد و نظامیان رئیس‌جمهور را خلع و بازداشت کردند. جدای از اینکه ماجرای کودتای نیجر چیست، واکنش آمریکا جالب است. ایالات‌متحده با این کودتا مخالفت کرده و جو بایدن خواستار آزادی فوری محمد بازوم، رئیس‌جمهور نیجر شد و گفت که آمریکا از دولت منتخب نیجر حمایت می‌کند. مخالفت آمریکا درحالی صورت گرفته که ایالات‌متحده عامل اصلی کودتاهای جهان شناخته می‌شود. بررسی کودتاهای آمریکایی نشان می‌دهد که از دولت منتخب مردم در کشورهای مختلف حمایت نکرده و آنها را با کودتا سرنگون کرده است که در ادامه برخی از نمونه‌های آن را بررسی می‌کنیم.
یونان، 1949
در سال 1949 کودتایی با حمایت آمریکا در یونان شکل گرفت که طی آن، بیش از 100 هزار کشته و 10ها هزار زندانی برجا ماند. ماکویگ، سفیر وقت آمریکا در یونان اعتراف کرد: «تکنیک‌های این کودتا از دو سال قبل توسط آمریکا طراحی شده بود.»
گواتمالا، 1953
کودتای 1953 در گواتمالا توسط سازمان جاسوسی سیا انجام شد که به‌وسیله آن دولت خاکوبو آربنز که با رای مردم گواتمالا انتخاب شده بود سرنگون شد.
برزیل، 1964
آمریکا رئیس‌جمهور برزیل، گولارت را که با رأی مردم روی کار آمده بود در سال 1964 سرنگون کرد.
اندونزی، 1965
در سال 1965 کودتایی آمریکایی-انگلیسی انجام شد. به روایت کتاب «گزارشی از کودتای 1965 اندونزی»، نوشته کارمل بودیارجو، «این کودتا در حقیقت حمام خونی بود که در آن بیش از یک میلیون نفر کشته و میلیون‌ها نفر هم زندانی شدند.»
بولیوی، 1971
درمورد این کودتا آمده است: «سازمان سیا با پرداخت 140 هزار دلار به گروهی از سران نظامی بولیوی، این کودتا را رقم زد.»
شیلی، 1973
یکی از کودتاهای مشهور آمریکایی کودتای شیلی با استفاده از ژنرال پینوشه علیه دولت آلنده بود.
ایران، ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین کودتاهای آمریکایی کودتای 28 مرداد 1332 است. در این کودتا دولت ملی مصدق سرنگون شد. جالب آنکه در این دولت خبری از نظام اسلامی نبود و دولت مصدق در پی ملی شدن صنعت نفت و با رای مجلس ملی سر کار آمده بود.
ونزوئلا، 2002
ایالات‌متحده کودتاهای متعددی در آمریکای‌لاتین انجام داده است. یکی از کودتاهای غیرموفق سال 2002 در ونزوئلا با هدف سرنگونی هوگو چاوز بوده است.
اوکراین، 2014
یکی دیگر از کودتاهای مهمی که ثابت کرد آمریکا علیه دولت‌های منتخب مردم اقدام می‌کند، کودتای 2014 اوکراین بود که منجر به سرنگونی دولت منتخب و جایگزینی آن با یک دولت غربگرا شد که درنهایت وضعیت امروز برای مردم اوکراین رقم خورد.
ایران، 1388
یکی دیگر از کودتاهای آمریکایی که پیروز نشد تلاش برای تغییر دولت منتخب مردم ایران در سال 88 بود. اما چرا آمریکا با کودتای نیجر مخالف است؟ اول آنکه محمد بازوم، رئیس‌جمهور نیجر یک چهره غربگرا و همراه با آمریکا بود و دلیل دوم این است که کشور نیجر منبع خوبی از اورانیوم است که تا پیش از کودتا اورانیوم کشورهای غربی را تامین می‌کرد.
مطالب پیشنهادی
