حق پخش تلویزیونی؛ عامل نابرابری در تقابل باشگاه‌های ایرانی با رقبای متمول

 حق پخش در فوتبال جهان به دو صورت جمعی و فردی لحاظ می‌شود. در مدل جمعی، باشگاه‌ها به سازمان برگزار‌کننده رقابت‌ها مجوز می‌دهند که قرارداد مربوط به حق پخش را امضا کند. این مدل مثل روشی است که در اکثر لیگ‌های فوتبال بزرگ دنیا مانند پریمیرلیگ انگلیس به کار گرفته می‌شود. کارشناسان می‌گویند از نقاط مثبت این روش، افزایش قدرت چانه‌زنی لیگ‌ها به‌خصوص لیگ‌های پرتماشاگر، درگیر نبودن باشگاه‌ها برای مذاکره با کانال پخش‌کننده بازی و عادلانه بودن فرمول به اشتراک‌گذاری به نفع باشگاه‌های کوچک‌تر است. اما در آن سوی این جریان، این روش تا حدودی به ضرر باشگاه‌های پرتماشاگر است زیرا آنها می‌توانند به تنهایی قراردادی با رقم بهتر ببندند.

در روش فردی، باشگاه مستقیما با کانال‌های پخش فوتبال مذاکره می‌کند. این روش قبلا در اسپانیا مورد استقبال واقع شده که رئال مادرید و بارسلونا درآمد قابل توجهی از حق پخش داشتند. گفته می‌شود در سال ۲۰۱۴ که اتلتیکو مادرید قهرمان لالیگا شد، کاردیف سیتی (تیم سقوط کرده در پریمیرلیگ) درآمد بیشتری نسبت به قهرمان لالیگا داشت. این روش به سود باشگاه‌های بزرگ‌تر است و آنها می‌توانند درآمد بسیاری از حق پخش داشته باشند اما باشگاه‌های کوچک‌تر ضرر می‌کنند. در حال حاضر درآمد سالیانه پنج لیگ معتبر دنیای فوتبال از حق پخش تلویزیونی به شرح زیر است:
پریمیرلیگ: یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون پوند
بوندسلیگا یک و دو: ۹۳۳ میلیون پوند
لالیگا: ۸۴۰ میلیون پوند
سری آ: ۷۸۷ میلیون پوند
لیگ یک و دو فرانسه: ۴۹۳ میلیون پوند

بررسی درآمد لیگ‌های آسیایی از حق پخش تلویزیونی نشان می‌دهد که اصلی‌ترین دلیل نابرابری تقابل‌های باشگاه‌های ایرانی با رقبای متمول‌شان در لیگ قهرمانان آسیا به دلیل تحقق نیافتن این درآمد است. 
طبق رتبه‌بندی سال ۲۰۲۱، ۱۰ لیگ برتر آسیا به شرح زیر هستند که ارزش سالانه حق پخش تلویزیونی تعدادی از آنها مشخص شده است:
۱. عربستان سعودی: ۶۶ میلیون پوند
۲. کره جنوبی
۳. ژاپن: ۱۱۵ میلیون پوند
۴. ایران
۵. قطر
۶. ازبکستان
۷. چین: ۹ میلیون پوند
۸. امارات: ۲۹ میلیون پوند
۹. تایلند
۱۰. اردن