گزارش «فرهیختگان» از پروژه‌های فکری مجله‌های اندیشه‌ای در ۴ ماه اول سال

فاطمه بریمانی ورندی، خبرنگار گروه اندیشه: در دنیایی که حتی روزنامه‌ها هم تبدیل به دیروزنامه شده و اغلب از اخبار روز گذشته حرف می‌زنند، باید رسانه‌ای برای تامل بیشتر و عمیق‌تر در حوزه مسائل مهم جامعه وجود داشته باشد. برای جبران این خلأ در حوزه علوم انسانی تدبیری که اندیشیده شده انتشار مجلات تخصصی در حوزه‌های مختلف است. در مجلات سعی بر آن است که هر سردبیر با ایده غالب ذهنی خود بتواند طی بررسی پرونده‌های متعدد موضوعات مهم جامعه را بررسی و برای آن راهکاری ارائه دهد. کمترین ماحصل این فرم از مطبوعات مکتوب، فرصت و مجالی برای تامل است. در حوزه علوم انسانی هم ما مجلات متعددی را داریم، برخی از آنان مانند «آگاهی نو» و «اندیشه پویا» چند سالی است که آشنای دیده‌هایمان هستند و برخی هم مانند «نامه جمهور» و «نقد اندیشه»، گام‌های ابتدایی خود را برداشته‌اند. اما نکته‌ای که حائز اهمیت است فارغ از جهت‌گیری مطبوعات موضوعات و پروژه‌هایی است که مجلات به‌عنوان بحران‌های حکمرانی یا مساله اساسی جامعه آن را مطرح و بر آن تامل می‌کنند. ما هم به سراغ چند مجله پرفروش این روزهای علوم انسانی رفته و بررسی کردیم که در آخرین شماره منتشرشده خود چه حرفی برای گفتن داشتند.

نقد اندیشه اولین گام اندیشیدن

پیام فضلی‌نژاد گام ابتدایی را محکم برداشت. او در شماره ابتدایی مجله تخصصی خود با عنوان نقد اندیشه، تمام آنچه که از چشم‌انداز این مجله و رویکردش مد نظر دارد را تشریح کرد. فضلی‌نژاد در پی یافتن راهی برای اندیشیدن است. اندیشیدنی که در دهه‌های اخیر از مهجور‌ترین افعال حوزه علوم انسانی شده. او معتقد است نباید اجازه داد بازار ایده‌ها اسیر بازیگران مرتجع شود و اگر وضع موجود دگرگون نشود، اثری از روشنفکری اسلامی باقی نخواهد ماند. او به دنبال شورش‌های نظری گسترده در جریان اسلامی است. برای ارائه راه‌حل برون‌رفت از این معضل لازم است تا ابتدا وضع موجود تبیین شود. تبیین درستِ بن‌بستِ اندیشه، مستلزم نگریستن با دید انتقادی به مسائل مختلف است. حالا در نقد اندیشه، فضلی‌نژاد تمام آنچه را خواسته نقد کرده و تمام آنچه را که خواسته، شرح داده است. شاید سخت‌تر از سایر مجلات بتوان چند مورد محدود از پرونده‌های خوب این مجله انتخاب و بررسی کرد، به همین جهت بنا داریم تا به پرونده‌های بیشتری بپردازیم.

کاری که شما می‌کنید‌ اسلام‌مالی است
آیت‌الله جوادی‌آملی از آن دست اندیشمندان حوزه اسلامی است که کمتر کسی با آثارش ارتباط نگرفته یا چیزی از ایده او نخوانده باشد، نقد اندیشه در ابتدا به سراغ او رفته و به گفت‌وگو پرداخته. به نظر هم انتخاب درستی بوده. جوادی‌آملی از تضاد میان فقه و عرف گفت. البته که او به چنین تضادی رسمیت نبخشید....ادامه مطلب