عربستان به‌دنبال ایفای نقش یک بازیگر مستقل است

در یک‌سال اخیر عربستان‌سعودی سعی کرده وجهه بسیار متفاوت‌تری نسبت به گذشته از خود نشان دهد. سعودی‌ها ضمن حرکت به‌سمت پایان دادن به جنگ یمن روابط خود با ایران را از سرگیری کرده، با چین تعاملات خود را گسترش داده و در سوی مقابل با اقداماتی همچون کاهش میزان فروش نفت و نپیوستن به پیمان صلح ابراهیم که یک ایده آمریکایی بود، سعی داشته‌اند خود را بازیگری مستقل از آمریکا نشان دهند. اخیرا اما اخباری به گوش می‌رسد که عربستان پذیرفته در قبال شروطی همچون تشکیل کشور مستقل فلسطین روابطش با اسرائیل را عادی کند، همچنین برخی رسانه‌ها از تلاش ریاض برای میانجی‌گری بین روسیه و غرب با هدف پایان دادن به جنگ اوکراین خبر می‌دهند. علاوه‌بر این موارد طی چند سال گذشته عربستان پروژه‌های فرهنگی و ورزشی پرهزینه‌ای را نیز در دستورکار قرار داده که ازجمله آن می‌توان به انتقال بازیکنان مطرح فوتبال با قیمت‌های بسیار زیاد به این کشور اشاره کرد. برای بررسی چرایی تغییر رفتار سعودی‌ها و تلاش پرهزینه ریاض در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی با ابوالفضل ظهره‌وند، کارشناس مسائل منطقه به گفت‌وگو نشسته‌ایم. او معتقد است: «ماهیت سیاسی عربستان تغییر نکرده و این کشور صرفا نوع نگاه و رویکردش تغییر کرده و درصدد است که از نقش نیابتی خارج شود و نقش یک بازیگر مستقل را ایفا کند.» مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

*در محیط بین‌الملل اتفاقات به‌نوعی شرایط را به کشورها تحمیل می‌کند. تغییر در موقعیت ایالات‌متحده در منطقه و جهان که از آن به افول ظرفیت نرم تعبیر می‌شود.

*خروج شتابزده از افغانستان، افتادن در وادی جنگ اوکراین و شکست تصورات متوهمانه نمادهای این افول هستند و باعث شده‌اند عربستان‌سعودی پس از صرف هزینه‌های سنگین در غرب آسیا و جنگ یمن و بی‌نتیجه ماندن این طرح‌ریزی‌ها و همچنین متاثر از بازیگری ایران در منطقه و ‌جهان به این جمع‌بندی برسد که به دیوار شکسته آمریکا در تامین امنیت نمی‌توانند تکیه دهند؛ لذا به صلاح‌شان این بود که خودشان را به یک بازیگر منطقه‌ای تبدیل کنند. عربستان ماهیتش تغییر نکرده، بلکه صرفا نوع نگاه و رویکردش تغییر کرده و درصدد است از نقش نیابتی خارج شود و نقش یک بازیگر مستقل را ایفا کند.

* عربستان درآمد خوبی را به‌ویژه در همین دوران جنگ اوکراین به‌دست آورده است، وابستگی‌اش به دلار کاهش یافته و بخش زیادی از نفت خود را به یوآن می‌فروشد و هزینه‌های امنیتی‌اش نیز کاهش پیدا کرده است، 

*نشست جده اگرچه ممکن است به نتیجه خاصی نرسد اما فرصتی است برای سعودی تا وزن و جایگاهی برای خودش فراهم کند. این فرصت برای ایران هم بوده و هست. متاسفانه ما نتوانسته‌ایم این فرصت‌ها رو به‌خوبی ببینیم که اگر می‌دیدم جایگاه‌مان خیلی متفاوت‌تر بود.

*مسیری که عربستان می‌رود با هزینه و فایده انتخاب کرده است. در شرایطی که آمریکا و رژیم‌صهیونیستی دارند به‌نفع عربستان نیست که بخواهد در چهارچوب قضایایی همچون طرح آبراهام عمل کند، بنابراین با دیپلماسی کار را جلو می‌برد‌....ادامه گفتگو