شیما جوادی، خبرنگار:تاریخ جایگزین یا تاریخ دگرگون، یک نوع ژانر ادبی است. می‌توان این ژانر را زیرشاخه ژانر علمی‌تخیلی دانست. این ژانر را به زبان ساده می‌توان تخیل تاریخ و واقعیت جایگزین یا پاسخ به این سوال محبوب که «چه می‌شد اگر این اتفاق نمی‌افتاد؟» تعریف کرد و برایش مصداق بیرونی آورد. شاید درطول زندگی بارها این سوال را از خودمان پرسیده باشیم، اما گاهی تنها شامل زندگی شخصی خود یا اطرافیان‌مان نمی‌شود. در بعد وسیع‌تر و عمیق‌تر این سوال آن نگاهی است که به اتفاقات تاریخی داریم. اینکه اگر فلان اتفاق تاریخ‌ساز در یک کشور نمی‌افتاد یا اتفاق دیگری جایگزینش می‌شد، سرنوشت دنیا و آن کشور چطور می‌شد؟ برخی تنها ثانیه‌ای در ذهن شان با این سوال کلنجار می‌روند، اما برای برخی این سوال تبدیل می‌شود به مهم‌ترین بحث سیاسی و فلسفی روزمره‌شان. دسته سوم اما این سوال را در قالب داستان، نمایشنامه و فیلم برای ما روایت کرده‌اند و پاسخ تخیلی ذهن‌شان را برای ما به تصویر کشیده‌اند و به نوعی به آن جان بخشیده‌اند.
در ادبیات داستانی معاصر ایران درست مثل سایر ژانرها، این ژانر هم مهجور است و کمتر نویسنده‌ای شجاعت پرداختن به آن را داشته است. نویسنده از یک‌طرف می‌ترسد مخاطب به‌خاطر وفور کتاب‌های ترجمه‌ای در بازار تمایلی به خواندن نوعی وطنی این گونه ادبیات را نداشته باشد و از طرفی قالب آثاری که در زمینه ادبیات ژانر منتشر می‌شود، به‌خاطر کمی دانش و اشراف ساختاری به این گونه ژانرها و عدم تحقیق جامع و کامل نویسنده در این زمینه بیشتر برداشتی سطحی و ابتدایی از فیلم‌ها و محصولات غربی و هالیوودی هستند.
اما در بازار نشر، نشر کتابستان در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به ادبیات ژانر داشته و به‌طور جدی به آن پرداخته است. یکی از این کتاب‌ها که توسط این نشر به بازار عرضه شده است کتاب «مست جنگ- یورش سرد» نوشته مسعود آذرباد است که در قالب ژانر تاریخ دگرگون در سال 1400 به چاپ رسیده است....ادامه مطلب
مطالب پیشنهادی
