تیغ تیز چین بر قلب نظم آمریکایی

سجاد عطازاده، مترجم:مایکل شومن (گزارشگر سابق روزنامه وال‌استریت ژورنال و مجله تایم)، جاناتان فولتون (دانشیار روابط بین‌الملل در دانشگاه بن زائد امارات متحده عربی) و توویا جرینگ (سرهنگ ذخیره ارتش رژیم‌صهیونیستی و پژوهشگر موسسه‌ای آن‌اس‌اس این رژیم)، در مقاله‌ای باعنوان «چگونه جدیدترین ابتکارات جهانی پکن به‌دنبال بازسازی نظم جهانی هستند» که در وبسایت اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک منتشر شده است، به بررسی ابتکارات مطرح شده از سوی چین برای جایگزینی نظم لیبرال غربی پرداخته‌اند. اگرچه این مقاله با سوگیری غربی نوشته شده است، اما حاوی اطلاعات مهمی درباره برنامه چین و همچنین تصویر آمریکا از این ابتکارات است. در ادامه ترجمه خلاصه‌ای از این مقاله را می‌خوانید.

در مارس 2023، چین با دستیابی به یک پیشرفت دیپلماتیک نادر و غیرمنتظره، جهان را مبهوت کرد. شی جین پینگ، رهبر چین، میانجیگر برقراری توافقی میان دو کشور مخالف دیرینه، یعنی ایران و عربستان‌سعودی، برای احیای روابط دیپلماتیک شد. این اتفاق یک کودتا است که می‌تواند خاورمیانه و نقش ایالات‌متحده در این منطقه حیاتی را تغییر دهد. 
وانگ یی، مقام ارشد حزب کمونیست چین در امور خارجی، در اظهاراتی که پس از امضای این توافق داشت، خاطرنشان کرد این گفت‌وگو کاربست موفق ابتکار امنیت جهانی یا جی‌اس‌ای به‌شمار می‌رود. البته ابتکار مذکور برای بسیاری از متصدیان روابط بین‌الملل مبهم است، اما برای پکن به‌عنوان بخشی از تقویت کمپین ارائه شده از سوی شی جین پینگ برای بازسازی نظم جهانی به نفع چین، اهمیت فزاینده‌ای دارد. 
شی و دیپلمات‌های او در ماه‌های اخیر با فوریت بیشتری ابتکار امنیت جهانی را تبلیغ می‌کنند. «بیانیه اعلام مواضع» (که البته طرح صلح هم نامیده می‌شود) پکن درباره حل‌وفصل جنگ اوکراین که در فوریه و در اولین سالگرد تهاجم روسیه منتشر شد نیز به‌شدت بر ایده‌های موجود در این ابتکار متکی است. ابتکار امنیت جهانی که برای اولین‌بار در آوریل 2022 توسط خود شی جین پینگ مطرح شد و در بیانیه مفهومی منتشر شده در فوریه 2023 نیز بیشتر مورد تفصیل قرار گرفت، مانیفستی برای جایگزینی نظم فعلی «مبتنی‌بر قوانین» به رهبری ایالات‌متحده و شرکای آن در اروپا و منطقه هند- آرام است. در این ابتکار اصول اصلی دیپلماسی چین، ازجمله اهمیت فوق‌العاده حاکمیت دولت و تمامیت ارضی، عدم‌مداخله در امور داخلی سایر کشورها و مخالفت با تحریم‌های «یک‌جانبه» و «تقابل بلوکی» مورد اشاره قرار گرفته‌اند. اگرچه بسیاری از ایده‌های مصرح در ابتکار امنیت جهانی جدید نیستند، اما درمجموع این ابتکار اولین تلاش شی برای ارائه چشم‌اندازی جامع‌تر از نظم جهانی جدید و فرمول‌بندی ستون فقرات ایدئولوژیک یک نظام حکمرانی جهانی است که نتیجه آن افزایش نفوذ چین، البته به بهای از دست رفتن تاثیرگذاری آمریکا است. 

متن کامل را اینجا بخوانید.