نقدی بر مسکن در برنامه هفتم توسعه

علی حجازیان، کارشناس مسکن و شهرسازی:تهیه برنامه در ایران از 1316 آغاز و تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به‌طور اسمی 6 برنامه ولی عملا 3 برنامه تدوین و اجرا شد. پس از انقلاب نیز تا به امروز شش برنامه تهیه ‌شده است. برنامه ششم نسبت به برنامه‌های قبلی در اجرا با چالش‌های عدیده‌ای روبه‌رو بود. برنامه هفتم توسعه، چهارمین برش از سند ۲۰ساله چشم‌انداز اولین برنامه ۵ساله گام دوم است و یکی از فصول مهم در برنامه‌های توسعه مسکن است.
با مطالعه سیر تاریخی مسکن می‌توان به سال 1330 شمسی به‌عنوان مبدأ پیدایش مباحث کمبود مسکن اشاره کرد که عمده‌ترین دلیل ایجاد این معضل مهاجرت روستاییان به شهرها و گسترش آلونک‌ها و زاغه‌ها در حواشی شهرهای بزرگ علی‌الخصوص شهر تهران بود. با پیدایش این مشکل، ابتدا بخش خصوصی وارد گود شد ولی در اوایل دهه 50 با توجه به رونق بی‌سابقه قیمت نفت و رشد صنایع بالادستی و پایین‌دستی این صنعت، سیل مهاجرت‌ها افزایش بیشتری یافت و دولت مجبور به توسعه برنامه‌های 5 ساله از دهه 1340 شد.
در برنامه‌های اول و دوم عمرانی کشور فصل و اعتبار مشخصی برای فعالیت‌های خانه‌سازی و تامین مسکن در نظر گرفته نشده بود. از برنامه عمرانی سوم به بعد، طرح‌ها و برنامه‏های مربوط به بخش مسکن در برنامه‌های پنج‌ساله گنجانده شدند. ساخت خانه ‏های ارزان‌قیمت برای طبقه کم‌درآمد و ایجاد هماهنگی بین فعالیت‌های پراکنده دستگاه‏های دولتی و بخش خصوصی در این برنامه مورد توجه قرار گرفت. در برنامه چهارم ایجاد شرایط مساعد سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در امر مسکن، بررسی نوع و سبک معماری و مصالح ساختمانی، نظارت بر صدور پروانه‌های ساختمانی و اصول شهرسازی، تامین زمینه‌های لازم برای خانه‌سازی توسط صاحبان صنایع، نوسازی محله‌های قدیمی براساس طرح‌های جامع، تشویق کاشانه‌سازی و احداث مجتمع‌های مسکونی و توجه به ایجاد ارتباط بین مسکن و شهرسازی در قالب طرح‌های جامع برای بخش مسکن پیش‌بینی‌شده بود. ایجاد واحدهای مسکونی توسط بخش خصوصی و خانه‌های ارزان‌قیمت برای طبقات کم‌درآمد و زاغه‌نشیان از اهداف دیگر برنامه چهارم در بخش مسکن بود.
در برنامه پنجم...

متن کامل را اینجا بخوانید.