عقب‌ماندگی واقعی از هوش مصنوعی

اطلاعی از اولین باری که سخن از هوش مصنوعی به میان آمد ندارم. یعنی نمی‌دانم اولین‌بار چه کسی، در چه شرایطی و برای چه چیزی از این اصطلاح استفاده کرد که حالا این‌طور ترند فضای فناوری دنیا شده و همه حواس‌ها مبهوت و مقهور این پدیده شده است. البته مثل مخالفان گردی زمین، هستند کسانی که اصل هوش مصنوعی و این میزان از پیشرفت فناوری را هم انکار و آن را مقوله‌ای برای سرگرمی مردم می‌دانند، اما خب چیزی که حالا پیش‌روی ماست دنیایی جدید، فناوری‌ای خاص و وحشتی پس از فراگیری آن است. یکی از پرتکرارترین سوالاتی که مدتی است با آن مواجهیم و هنوز کسی جواب دقیقی به آن نداده، این است که دنیای بعد از توسعه هوش مصنوعی و جاگیر شدن این فناوری در شئون مختلف زندگی انسان چه‌شکلی است. هوش مصنوعی چه بلایی بر سر زندگی مردم می‌آورد. اقتصاد دنیا با توسعه هوش مصنوعی چه تغییری می‌کند. تکلیف حریم شخصی چه می‌شود. قانونگذاری‌ها چه شکل و شمایلی به خود می‌گیرند. تکلیف نیروی کار چه می‌شود و هزاران سوال دیگر که فکر نمی‌کنم چیزی جز هوش مصنوعی و بروز و ظهور آن می‌توانست این‌طور و این‌همه سوال و شبهه ایجاد کند. چند روز پیش برای مراسم کوچکی به‌منظور تقدیر از جمعی، نیازمند پوستری بودیم و طبق روال همیشه به یکی از دوستان گرافیست سفارش طراحی پوستر را دادم. او هم بر همان مدار و قرارهای قبلی چند اتود اولیه زد و برای من فرستاد، منتها یکی از اتودهای ارسالی با بقیه متفاوت بود. قبل از اینکه من سوال کنم خودش پاسخ داد که اتود و نمونه آخر طرحی است که هوش مصنوعی کشیده و الحق و‌الانصاف چند پله‌ای جلوتر از چیزی بود که خودش طراحی کرده بود و همین هم برای من و هم برای خودش وحشتناک بود. فکرش را کنید، در یک صفحه چت چند خطی از چیزی که آن را می‌خواهید می‌نویسید، حالا هر چیزی، مقاله، ترجمه، سوال، طراحی، عکس و... . چند ثانیه بعد تقریبا با کیفیت مطلوبی همان چیزی که مطالبه کردید را تحویل می‌گیرید. همین‌قدر عجیب و همین‌قدر باورنکردنی! درست از همان چیزهایی است که اگر در گذشته کسی می‌گفت روزی روی صفحه کامپیوتری می‌نویسی مثلا نقاشی فلان چیز را می‌خواهم، چند ثانیه بعد آن را تحویل می‌گیری، کسی باور نمی‌کرد و ریشخند هم می‌زد. اما خب در حداقلی‌ترین حالت استفاده از این فناوری جدید، هوش مصنوعی کار خیلی‌ها را راه انداخته و بار از روی دوش خیلی‌ها برداشته، اما خب خیلی‌های بیشتری را هم نگران کرده، نگران اینکه هوش مصنوعی جای آنها را بگیرد و کار و بارشان را از دست بدهند و خلاصه این‌طور فکرها، اما آیا واقعا هوش مصنوعی اینقدر جدی است؟ آنهایی که از اساس وجود و جدی بودن این فناوری را رد می‌کنند، دروغ می‌گویند؟ بر فرض جدی بودن مساله هوش مصنوعی، ما چقدر آماده حضور در دنیای جدید با حضور گسترده‌تر هوش مصنوعی هستیم؟ آن را می‌شناسیم و به مختصات دنیای جدید آگاهیم؟ نظام سیاسی و قانونی حاکم، اطلاعی از جزئیات این فضا و این دنیای جدید دارد؟ قانونی برای هوش مصنوعی یا سندی برای تحولات اخیر دنیای فناوری تدوین شده؟ اینها همه بخشی از سوالاتی است که باید در جغرافیای فناوری ایران به آن پاسخ بدهیم که ما چقدر آماده مواجهه با هوش مصنوعی هستیم و نسبت ما با دنیای فعلی چیست؟ چقدر پیشرفته‌ایم و چقدر عقب‌مانده؟ آیا برای قانونگذاری جدی و بازیگری در این فضا دیر شده؟

متن کامل را اینجا بخوانید.