خطر رولت روسی

سیدمهدی طالبی، خبرنگار گروه بین الملل:زمانی که ولادیمیر پوتین جانشین کاملا مطمئن یلتسین، رئیس‌جمهور اسبق شد، وعده داد که دیگر الیگارش‌ها «به‌عنوان یک طبقه وجود ندارند» و از همین رو توانست با اعمال زور، این طبقه را سرکوب کند و مانع اعمال نفوذ سیاسی و دخالت این گروه در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور شود. کمتر از دو دهه بعد، پوتین اجازه داد «یوگنی پریگوژین»، مجرمی که تبدیل به الیگارش شده بود، به همراه پرسنل نظامی سابق روسیه یک ارتش خصوصی ایجاد کند. پریگوژین اختیاراتی را به عهده داشت که معمولا برای مقامات ارشد دولتی یا شخص رئیس‌جمهور تعریف شده بود. اجازه سامان دادن به ارتش خصوصی توسط یک الیگارش، بوی بازگشت به دهه 1990 را در روسیه زنده می‌کرد. الیگارش‌ها به کسانی می‌گفتند که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، اموال دولتی را به روش‌های گوناگون خریدارای کردند و از این طریق قدرت اقتصادی بالایی به دست آوردند و در پی تحصیل قدرت اقتصادی، درصدد اعمال نفوذ سیاسی و دخالت در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور برآمدند. آنها حتی نیروهای امنیتی خصوصی داشتند که فراتر و خارج از قانون عمل می‌کردند. مدلی رقیق‌شده‌تر از چیزی که پریگوژین سر و سامان داده است. 4 ماه پیش از این شورش (13 فوریه-24 بهمن1401)، «سامانتا دو بندرن» در گاردین پیش‌بینی کرد که پوتین با واگذاری استفاده از زور به بازیگران غیردولتی، طعم قدرتی را به آنها می‌چشاند که اگر روزی نشانه‌هایی از ضعف در مسکو پدیدار شود، غیرقابل کنترل می‌شوند. او در آن روز از جهان خواست خود را برای «هرج و مرج»ی که این اقدام در پی خواهد داشت، آماده کند. جنگ اوکراین خطای روسیه در میدان دادن به ارتش خصوصی را رسوا ساخت و از همین رو نیز، مسکو به دنبال پایان دادن به حیات گروه واگنر بود. این خبر را روز گذشته پریگوژین در یک فایل صوتی، افشا کرد. او شورش واگنر را واکنش به یک تصمیم خواند: «تصمیم گرفته شده بود تا اول ژوئیه گروه ما منحل شود. قرار بود در 30 ژوئن در یک ستون به روستوف حرکت کنیم و تجهیزات را به‌طور عمومی در مقر فرماندهی تحویل دهیم.» از ماه‌ها قبل تحلیلگران ضمن انتقاد به اینکه دولت روسیه مایل است خشونت شدید و غیرقابل پاسخگویی را تا زمانی که در خدمت منافعش باشد، تحمل کند، هشدار می‌دادند که این رویکرد می‌تواند درنهایت به تهدیدی برای خود حکومت تبدیل شود. چنین هم شد. با شورش واگنر بعید است این گروه بتواند به حیات خود ادامه بدهد اما بر سر ارتش‌های خصوصی سایر الیگارش‌های روسی چه خواهد آمد؟

متن کامل را اینجا بخوانید.