روایت دانشمندی که در آخرین سال عمرش از تفکر عوامانه رنج که نه، متاسفانه لذت برد

فیروز نادری، شخصیتی بود که ثابت کرد ‌«سندروم تفکر عوامانه» چیزی نیست که صرفا بتوان با سر زدن به دانشگاه یا بر صدر نشستن تحت عناوین پرطمطراقی مثل «دانشمند ناسا» از شرش خلاص شد. نادری، در سال‌های پایانی عمرش ترجیح داد ایرانیان، بیش‌تر او را از طریق کنش‌گری‌های سطحی و چیپ اینستاگرامی‌‌اش بشناسند تا دستاوردهای فضایی او در سال‌های نه‌چندان دور مدیریتش در ناسا. کنش‌های مبتذل و فحش‌نامه‌هایی که هیچ نسبتی با آن فیروز نادری ساخته شده برای طبقه متوسط ایران در اواخر دهه هشتاد و میانه دهه نود نداشت.

 

همین چند ثانیه از گفت‌وگوی او با رسانه تجزیه‌طلب اینترنشنال را می‌توان چکیده‌ای از تمام بلاهایی‌ دانست که همنشینی با لمپن‌‌ها بر سر آدم می‌آورد. دکتر نادری از قضا، اصالت شیرازی داشت و همشهری سعدی بود؛ شاعر بزرگی که همه می‌دانیم نامش، «شیخ‌»مصلح‌الدین است و منش و حتی پوشش‌ـش نشان از روحانی یا به قول نادری «آخوند» بودن او داشته. همین شیخ شیرازی، در گلستان، بیتی بی‌نظیر از خود به‌ یادگار گذاشته که تقریبا آسیب‌شناسی فضای تأسف‌بار حاکم بر طرز تفکر امثال فیروز نادری‌های معاصر است. چهره‌هایی که باوجود تخصصشان در رشته‌های خاص، یک عمر در غربت و در محاصره لمپن‌هایی مثل پوریا زراعتی روزگار گذرانده‌اند و همین مسأله به حاد شدن «سندروم تفکر عوامانه‌»شان دامن زده. سعدی دراین‌باره می‌گوید «تو اول بگو با کیان زیستی، پس آنگه بگویم که تو کیستی».

این تک‌بیت و آشنا شدن با اطرافیان دکتر نادری طی سال‌های اخیر، کشف دلیل حرکت او در مسیر تباهی آن هم با سرعت نور را آسان می‌کند.

حجم عوام‌گرایی و نفرتی که نادری این اواخر عمر در خود داشت به‌قدری بالا به‌نظر می‌رسید که او، تمرکزش بر تنها تخصص خود را هم از دست‌ داده بود؛ مثلا نادری در همین ویدیو، ابتدایی‌ترین مسأله در علم نجوم یعنی اسامی سیاره‌ها را هم جابه‌جا می‌گوید! از سیاره «ونوس» اسم می‌برد ولی آنقدر حواسش پرت نفرت‌پراکنی‌ست که یادش می‌رود ونوس، در فارسی همان زهره است، نه زحل!

باور کردنش سخت است ولی دکتر نادری که این اواخر از او تحت عنوان «دانشمند خداناباور» یاد می‌شد به‌قدری از سوی لمپن‌های دور و برش تحت فشار قرار داشت که بعد از به‌کار بردن لفظ «ان‌شاءالله» در ویدیویی که می‌بینید، مجبور به تبدیل آن به چیز شاذی تحت عنوان «به همت مردم» شد!

البته هیچکس نمی‌داند فیروز نادری در آخرین لحظات عمرش با چه طرز فکری این جهان را ترک کرده ولی متاسفانه آنچه از او در بین افکار عمومی ایران به یادگار ماند، بیش‌تر شبیه این چند ثانیه ویدیو است تا افتخارآفرینی‌های فضایی و هرچیز دیگری که ذره‌ای بوی خدمت به وطن بدهد...