رقیبی که رئیس می‌‌شود‌!

فاطمه السادات بکائی، خبرنگار گروه فرهنگ :سازمان برنامه‌وبودجه در برنامه هفتم توسعه به چالش‌های روز کشور در حوزه‌های مختلف پرداخته که حوزه فرهنگی هم سهمی کوچک در این بین دارد. به‌طور دقیق‌تر در‌مجموع 184 صفحه این لایحه تنها 4 صفحه به مسائل فرهنگی اختصاص پیدا کرده که یک چهارم از این میزان، معطوف به صوت و تصویر فراگیر و نمایش خانگی است.

با بروز و ظهور‌VODها، مرجع جدیدی به جمع تولیدکنندگان محصولات نمایشی اضافه شد. سینماگرانی که پیش از این تنها برای سینما و تلویزیون محصول تولید می‌کردند حالا با سرمایه خصوصی و شبکه نمایش خانگی فرصت جدیدی برای تولید پیدا کردند. 

با افزایش محبوبیت تولیدات نمایش خانگی و توسعه این بخش باعث شد چالشی جدی در بخش‌های مختلف حاکمیت برای نظارت بر محتوای این تلویزیون‌های اینترنتی و خصوصی ایجاد شود.

از یک سو وزارت ارشاد خودش را مرجع اعطای مجوز و ناظر می‌دانست و از سوی دیگر صدا‌وسیما با استناد به تفسیر از قانون اساسی مرتبط با مساله صوت و تصویر فراگیر، مسئولیت نظارت بر نمایش خانگی را انحصارا در دایره اختیارات خودش می‌دانست.

صداوسیما برای عملکرد بهتر درخصوص نظارت بر شبکه نمایش خانگی، سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی(ساترا) را راه‌اندازی کرد، اما چالش‌ها نه‌تنها کم نشد بلکه بروز جدی‌تری پیدا کرد.

ساترا با وجود همه انتقادها کار خود را ادامه داد اما وزارت ارشاد هم همچنان خود را مسئول اعطای مجوز می‌دانست؛ به بیان بهتر در این مرحله آشپزهای نظارت بر عملکرد نمایش خانگی دو تا شده بودند و آش آنقدر شور شد که در چند مقطع حساس عملا محصولات نمایش خانگی بدون هیچ نظارت خارجی در اختیار مخاطبان قرار می‌گرفت.

نمایش خانگی با سرعت بالایی در‌حال توسعه است بدون اینکه هیچ ناظر قانونی برای مراقبت از عملکرد آن وجود داشته باشد.

در بخش فرهنگی برنامه هفتم توسعه برای حل چالش نمایش خانگی صراحتا آمده است: «مسئولیت تنظیم‌گری، صدور مجوز و نظارت بر... شبکه نمایش خانگی به‌ویژه تولید سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی و امثال آن بر عهده سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است.»

مهم‌‍‌ترین انتقادی که به ساترا می‌شود، مساله تعارض منافع صداوسیما با VODهاست که در این لایحه همچنان به قوت خود باقی مانده؛ مخصوصا که ساترا با خیز برداشتن برای تشکیل مجمع رسانه‌های صوت‌ و تصویر فراگیر ایران (رصتا) نگرانی‌ها را بیشتر هم کرده است. 

متن کامل را اینجا بخوانید.