بازگشت درست به ایده‌های کهن

میلاد جلیل زاده، خبرنگار گروه فرهنگ: اگر امروز با فجایعی مثل تصورات و تخیلات منوتویی از دوران شاه مواجهیم یا عدم اطلاع از بدیهیاتی مثل اینکه پس از فتح خرمشهر هنوز بخش‌هایی از ایران در اشغال عراق بود و نمی‌شد در آن مقطع جنگ را تمام کرد، یا به‌خصوص در نسل جدید کسی چندان نمی‌داند گروه‌هایی مثل کوموله و دموکرات و پژاک و خلق عرب و مجاهدین‌خلق و امثال آن، چه بودند و چه کردند و هزار و یک مساله دیگر شبیه به این داریم، همه به دلیل کم‌کاری‌های صداوسیما در سال‌های اخیر است که تولید سریال‌های بزرگی از این دست را وانهاد و دیگر سراغ‌شان نرفت. 

*اطلاعات عمومی مردم ما از تاریخ صدر اسلام یا تاریخ سده‌های میانی پس از اسلام هم تا حدود زیادی از طریق همین مجموعه‌های بزرگ به‌دست می‌آمد.

* نگاه مدیران سازمان که در دوران ریاست سه رئیس اخیرا بیشتر نمود داشت و در هر دوره شدت بیشتری از دوره قبلی پیدا کرد، طوری بود که انگار رسانه ملی باید یک بنگاه اقتصادی پولساز باشد و طبیعتا معلوم نیست تولید چنین سریال‌هایی در این ساختار بینشی، به‌صرفه به نظر برسند.

*دهه 80 آخرین دورانی بود که می‌شد همچنان تولید این مجموعه‌ها را در صداوسیما رصد کرد و مسائلی که برای فیلمسازان بزرگ و سریال‌های بزرگ‌شان پیش آمد، تا حدودی نشان می‌دهد که چرا به وضعیت امروز رسیدیم. وضعیتی که دیگر در آن از تولید مجموعه‌هایی مثل «مختارنامه» خبری نیست و در عوض محرم هر سال همان بخش‌های قبلی را دوباره در تلویزیون نشان می‌دهند تا دستمایه‌ای برای طنزپردازی کاربران مجازی فراهم شود.

*این تنها نگاه بنگاه‌دارانه نیست که باعث می‌شود در صداوسیما تولیدات فاخر کمتری را شاهد باشیم، بلکه اگر مدیر یا مدیرانی، دغدغه‌مندی واقعی نداشته باشند، بسیار محافظه‌کار خواهند شد و پای مصائب و حواشی ساخت یک اثر هنری بزرگ نمی‌ایستند. 
* پس از سال‌ها قرار است سریال «سرزمین کهن» از تلویزیون پخش شود. بعضی از هنرپیشه‌هایش حالا دیگر فوت کرده‌اند. مثل شادروان پرویز پورحسینی و محمود بنفشه‌خواه و بعضی دیگرشان از آن روز تابه‌حال کلی عوض شده‌اند. 

* تلویزیون در روزگاری نه‌چندان دور می‌توانست به این شکل ستاره بسازد؛ نه اینکه تصور کند صرفا با دادن بخشی از آنتن یک برنامه سرگرمی‌محور به چهره‌ای ناشناخته یا کسی که سابقه فعالیت مجازی دارد، اصطلاحا از او سلبریتی می‌سازد. 

* سرزمین کهن، یکی از معمولی‌ترین مجموعه‌های الف ویژه در ۱۰ سال پیش، بهترین اثر فعلی تلویزیون و پدیده نجات‌بخش آن است. آن هم در‌صورتی‌که اتمام تولید آن برای 10 سال پیش بود و طبیعتا باید کهنه و از مد افتاده شده باشد.
 *سرزمین کهن که امروز آن را به نام سرزمین مادری معرفی می‌‌کنند، در شرایط ویژه دهه 80 تلویزیون تولید شد که آثار درجه یک و بزرگ با موانعی جدی و اساسی مواجه بودند.

متن کامل را اینجا بخوانید.