عطیه‌همتی، روزنامه نگار: بازسازی عینی مناسک و رفتارهای وارداتی از سوی متولیان فرهنگی و مذهبی را حالا می‌توان به روشنی از دل ایونت‌ها و دورهمی‌های تازه باب شده به بهانه شادی آفرینی‌های دینی مشاهده کرد.

از دورهمی‌هایی از جنس تجمعات سلام فرمانده، مهمانی‌ چندکیلومتری غدیر تا جشن روز دختر با حضور آقایان مداح که تازگی فیلم آن دارد دست به دست می‌چرخد که اغلب با واکنش‌های منفی درشتی همراه بوده‌است. جشن‌هایی که برخی از آن‌ها موفق و برخی دیگر با ناهمخوانی‌‌های عجیبی با فرهنگ و عرف جامعه داشته است.

میل به تولید شادی آفرینی‌های به اصطلاح حلال از سر همان نیازی بیرون زد که جامعه‌شناسان زیادی بارها در گذشته گفتتد که کشور ما نیازمند شادی‌های دسته جمعی است که فقط آن را می‌شود در برد‌های ورزشی مانند صعود به جام جهانی یا قهرمانی‌های باشگاهی جستجو کرد و فقدان آن در باقی ایام سال به وضوح احساس می‌شود.

اینکه متولیان بخش‌های فرهنگی و مذهبی این نیاز را احساس کرده‌اند و سعی کرده‌اند فقدان شادی‌های دسته جمعی را با برگزاری مناسبت‌های مختلف پر کنند قابل تقدیر است. اما دیده‌ایم که در بسیاری موارد تنها فرم به شکل وارداتی حفظ شده و محتوا بسیار دم دستی از آب درآمده‌است و حتی تنه به ابتذال زده است. این مواقع نه تنها نتوانسته بدنه جامعه مذهبی را همراه کند بلکه موجب تمسخر این قشر نیز شده است.

عدم ثبات رفتاری متولیان فرهنگی را به خوبی می‌توان در برخی از همین مناسک مشاهده کرد به گونه‌ای که گویی قرار است به برچسب‌هایی که سال‌ها خورده‌اند پاسخ بدهند که گهگاه شکل اگزجره‌ای پیدا کرده‌است. پیش از این اگر برچسب شاد نبودن به آن‌ها خورده‌است با رفتارهای اغراق آمیزی مانند مراسم روز دختر سعی بر جبران آن داشته اند. اگر گفته شده که سرود و محتوای به روز و همگام با نسل امروز ندارند و از همین رو به موسیقی‌هایی از جنس تتلو و ساسی مانکن رو می‌آورند؛ ویدیو کلیپ‌های بی‌محتوایی از جنس «دهه‌هشتادی‌ها» این بار محتوای محرمی برایشان ساخته می‌شود و از رپرهای نوجوان برای جذب استفاده می‌شود تا فقط شکل فرمی حفظ شود بی‌آنکه توجه شود این نسخه غیر اورجینال برای قشر خاکستری که جامعه هدف این محصولات است کاربرد ندارد. قشری که برای شنیدن محتواها و تجمعات جشن و پایکوبی سراغ نمونه‌های تقلبی خود نخواهد رفت و اتفاقا اگر بخواهد محتوای مذهبی گوش بدهد همان نسخه اصیل را ترجیح می‌دهد.

آسیب دیگری که این نوع مناسک‌سازی‌های وارداتی دارد سرپوش‌گذاری روی معضلات جدی و اساسی در حوزه فرهنگی و اجتماعی است. یکی از مهم‌ترین مسائل دختران در جامعه امروز ؛ آزادی‌های فردی و اجتماعی است که با حوادث و اعتراضات 1401 در تسویه حساب خیابانی خودش را کاملا عیان کرد. دخترانی که درخواست‌های آن‌ها مبنی بر حضور در ورزشگاه با چالش‌ها و حواشی جدی روبرو شد. دوچرخه سواری آنها محدود و ممنوع شد و دست آخر کلیپ‌های درگیری آن‌ها با گشت‌ارشاد هر روز با کمک رسانه‌های فارسی زبان خارج از ایران در شبکه‌های اجتماعی وایرال شد و توانست بسیاری از خط قرمزهای پوششی را در کف خیابان جابه‌جا کند.

این در حالیست که متولیان فرهنگی به جای اقدامات درست و ریشه‌ای سعی به افزایش تجمعات مختلف مذهبی‌حاکمیتی داشته اند. تجمعات و حتی اقدامات شعاری که تنها این تصور را به متولیان خواهد داد که اقدام مرتبطی انجام داده‌اند در حالیکه نه تنها چنین نیست بلکه با باسمه‌ای کردن و سخیف کردن اعیاد مذهبی از اثرات معنوی آن‌ها نیز کاسته‌است.

ویدیوی پرحاشیه اخیر از مراسم حسین طاهری مداح و جشن روز دختر وی که با بالا و پایین پریدن زنان و دختران محجبه همراه بود و از تلویزیون پخش شد یکی از کامل‌ترین نمونه‌های آسیبی است که در بندهای بالاتر به آن اشاره کرده‌ایم. طاهری اگرچه شاید به شکل ناجوانمردانه‌ای این روزها توسط گروه‌های مختلف تخریب می‌شود. اما آنچه مسلم است ویدیوهای منتشر شده به خوبی نشان دهنده حجم بلاتکلیفی آشکار فعالان فرهنگی مذهبی کشور است. بلاتکلیفی در امر شادی، شادی دسته جمعی، مواضعشان نسبت به دختران، آزادی‌های دختران و رفتارهای اجتماعی دختران. پس بهتر است از این ویدیو ممنون باشیم که توانسته به روشنی این بلاتکلیفی را نشان‌مان بدهد و آب پاکی را این قدر صریح روی دستمان بریزد.