برای بازگشت ناوبندر مکران و ناوشکن دنا به ایران که مرزهای پیشرفت دریایی کشور را جابه‌جا کرد
سیدمهدی طالبی، خبرنگار: مهرماه سال 1401، نیروی دریایی ایران با هدف نمایش قدرت رو به رشد ایران کره زمین را دور زدند و پس از 8 ماه روز شنبه 30 اردیبهشت‌ماه در بندرعباس پهلو گرفتند. از منظر تحلیلگران عرصه نظامی سرمایه‌گذاری تهران روی نیروی دریایی‌اش نشان می‌دهد که این نیرو احتمالا به رشد خود و به ماموریت‌هایش ادامه می‌دهد. آنها البته به فاصله ایران با برخی قدرت‌های نظامی دنیا در این حوزه اشاره می‌کنند اما شرحی به آن می‌زنند: «به برنامه‌های موشکی و پهپادهای ایران نگاه کنید. 10 تا 15 سال پیش آنقدرها توسعه نیافته بودند. این می‌تواند درمورد نیروی دریایی آن هم همین‌طور باشد.»
در کنار نمایش اقتدار ایران در آب‌های بین‌المللی اتفاق قابل توجه دیگر در آن سوی خلیج‌فارس، نشست اتحادیه عرب در جده عربستان بود. در این نشست بندی که درباره ادعای مالکیت جزایر سه‌گانه در پیش‌نویس بیانیه پایانی آمده بود در بیانیه پایانی حذف شد. در پیش‌نویس آماده بود که اعضا «به‌شدت بر حاکمیت مطلق امارات عربی متحده بر سه جزیره آن (تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی)» تاکید می‌کنند. اگرچه روی زمین، بیان این موضوع، تاثیری بر اراده ایران درباره جزایرش ندارد اما به‌هر‌حال این را باید یک پالس مثبت از سوی اتحادیه عرب تلقی کرد. مجموع این دو رخداد، نمایش اقتدار ایران است. کشورهای عربی که در یک دهه اخیر با ماجراجویی به دنبال اقدام علیه تهران بودند حالا به درک چگونگی تعامل با تهران رسیده‌اند.
*با ماموریت اخیر نیروی دریایی، تهدید کشورهای اروپایی برای استفاده از اهرم اسنپ‌بک جهت بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی دوران اوباما علیه ایران که شامل بازرسی از کشتی‌های تجاری ایران می‌شود، بی‌اثر خواهد شد زیرا هر کشوری که درصدد چنین کاری برآید، خود را در مخمصه‌ای جدی انداخته است.
در همین رابطه سردار حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز پنجشنبه گذشته نسبت اقدامات دشمن علیه تجارت دریایی ایران واکنش نشان داده و تاکید کرده بود: «کسی نمی‌تواند مانع تجارت دریایی ما شود و اگر چنین اتفاقی رخ دهد یقه آنها را در هر کجای جهان خواهیم گرفت.»
* اقدام علیه قاچاق و جریان سلاح و مواد مخدر
کشورهای غربی به شکل مستقیم متحدان منطقه‌ای خود را مسلح ساخته و با قاچاق سلاح به شکل غیرمستقیم مبادرت به مسلح‌سازی گروه‌های تروریستی و تجزیه‌طلب می‌کنند. این اقدام غیرمستقیم، گاهی به شکل بی‌توجهی آمریکا به عبور و مرور کشتی‌های سلاح گروه‌هایی خاص بروز می‌کنند، مانند آنچه در آفریقا و علیه سودان رخ داده است. ایران با رشد ناوگان و افزایش ماموریت‌های دریایی خود، می‌تواند در محیطی وسیع‌تر دست به نظارت و بازرسی کشتی‌ها برای کشف قاچاق سلاح یا حتی کند ساختن جریان انتقال سلاح به منطقه بزند.
*جبران عدم‌تسلط بر جغرافیای خاکی
براساس آنچه در منابع رسانه‌ای آمده است، محور مقاومت برای مسلح‌سازی غزه، کشتی‌های سلاح را به بنادر سودان ارسال کرده و سپس به وسیله کشتی‌ها و قایق‌های کوچک‌تر آنها را از مسیر صحرای سینا به دست مبارزان می‌رسانده است. در این شرایط محور مقاومت نیازمند جغرافیای سودان بوده و کار انتقال سلاح نیز به شکل پنهانی انجام می‌شده تا کشتی‌ها توقیف نشوند. با تقویت ناوگان دریایی ایران، محور مقاومت بدون نیازمندی سابق به زمین، می‌تواند دست به تدارکات‌رسانی به متحدانش بزند.
*لازمه توسعه نفوذ منطقه‌ای فراتر از غرب آسیا
ایران برای نفوذ منطقه‌ای خود در محیط پیرامونی‌اش، به مرزها و خطوط مواصلاتی زمینی وابسته است. تهران برای حمایت از لبنان به سوریه و همچنین حمایت از این کشور در طول بحران، تا حدی وابسته به عراق بود. حمایت از سوریه از مسیر زمینی عراق صورت نمی‌گرفت، اما برای اعزام مستشاران و تجهیزات خاص از حریم هوایی این کشور استفاده می‌شد.
نفوذ ایران در منطقه‌ای غیر از غرب آسیا و حتی بخش‌های گوشه‌ای این منطقه، نمی‌تواند به‌صورت زمینی صورت بگیرد. به‌عنوان نمونه یمن در گوشه‌ای از غرب آسیا واقع شده و ایران نه خود با آن مرز مستقیم دارد و نه قادر به یافتن مسیر مواصلاتی زمینی به‌سمت آن است. این مساله برای آفریقا که عده‌ای معتقدند مسیر آتی توسعه نفوذ منطقه‌ای ایران است، بیشتر صادق است. از این رو تهران برای اتصال خود به جغرافیایی که هدف نفوذ است، باید به ناوگانی قدرتمند دسترسی داشته باشد.
*در دریای منطقه حتما برتریم
کشورهای منطقه درحال تقویت قدرت دریایی خود از مسیر خرید‌های گسترده تجهیزات پیشرفته هستند. این مساله به‌زعم برخی می‌تواند توازن نظامی در دریاها را تغییر داده و از نسبت توان ایران در این حوزه بکاهد. با این حال اقدام ایران در توسعه تجهیزات نظامی ساحل پایه مانند موشک‌های ضدکشتی در تعداد بالا موجب می‌شود در خلیج‌فارس و دریای عمان به‌دلیل قدرت آتش ساحلی ایران، این مساله به برتری کشورهای دیگر منجر نشود. از سوی دیگر تهران از قایق‌های تندرو نیز بهره می‌گیرد. اقدام ایران به گسترش حوزه عملیاتی خود، تاکیدی بر برتری فرامنطقه‌ای ناوگان بومی ایران است.
* لازمه توسعه همکاری‌ها و اتحادها
ایران با ونزوئلا به‌دلیل روابط گسترده قادر به ایجاد ائتلاف است، با این وجود فاصله میان دو کشور تقریبا 20 هزار کیلومتر است. اگر محور ائتلاف میان دو کشور را حوزه نظامی بدانیم، این فاصله سدی بر پشتیبانی نظامی این دو کشور از یکدیگر است. ایران می‌تواند به ونزوئلا تسلیحات بفروشد اما اگر مساله‌ای مانند عراق یا سوریه در سطحی بسیار کوچک‌تر در ونزوئلا ایجاد شده و این کشور درخواست کمک داشته باشد، به‌دلیل فاصله زیاد سطوح پشتیبانی بسیار کمتر خواهد بود. این مساله درخصوص تمرینات مشترک نظامی با کشورهای دیگر نیز وجود دارد.
الحاق کشتی‌های رزمی جدید و بزرگ به نیروی دریایی با قدرت آتش و قابلیت انتقال تعداد زیادی نیرو و تجهیزات، یک نقطه تماس برای پشتیبانی و همکاری با کشورها در خارج از منطقه است.
برای مشاهده متن کامل به لینک (یک اقیانوس حقیقت امیدبخش) مراجعه نمایید.
مطالب پیشنهادی
