دکتر فیاض اساس تحلیل خود از وضعیت فعلی «شکاف‌های اجتماعی» را بر پایه واکنش مردم به‌نوعی نوسازی برآمده از الگوهای غربی قرار می‌دهد که سابقه‌ای طولانی در تاریخ معاصر ایران داشته و بعد از انقلاب نیز توسط دولت‌های مختلف همین الگو با تفاوت‌های کم‌وبیش به اجرا در‌آمده است. در ادامه گزیده گفت‌وگوی ما با ابراهیم فیاض و ویژگی‌ها و مختصات این نسخه حکمی و بومی را از نظر می‌گذرانید:

*تکامل میراث شکاف‌های اجتماعی است و شکاف‌های اجتماعی میراث تکامل است. این یک اصل است.

*اگر شکاف‌های اجتماعی زیاد باشد، مشارکت اجتماعی از بین می‌رود و درنتیجه خلاقیت اجتماعی از بین می‌رود و سرمایه اجتماعی هم از بین می‌رود.

*آنچه بسیار خطرناک است و برای کشور‌هایی مثل ما به‌شدت بحران‌زاست این است که شکاف‌های اجتماعی به‌طوری هدایت‌شده از بیرون و به‌ویژه از کشور‌های حوزه تمدن غربی برای ما ایجاد شود.

*گسل‌هایی که در دوران قاجار به‌صورت مشروطه وارد ایران می‌شود و موجب سرنگونی قاجار و بر سر کار آمدن پهلوی می‌شود. گسل‌هایی که پهلوی وارد ایران می‌کند، موجب نابودی آنها می‌شود. با غرب‌گرایی‌ای که حکومت پهلوی در دستورکار خود قرار می‌دهد، مردم از او فاصله می‌گیرند و این به انقلاب اسلامی مبدل می‌شود. 

*تمام دولت‌هایی که در ایران بر سر کار آمدند می‌خواستند توسعه غربی را به ایران دیکته کنند. هاشمی‌رفسنجانی لیبرالیسم اقتصادی را در قالب تعدیل اقتصادی آورد. خاتمی بر پایه سوسیال‌دموکراسی اروپایی کار کرد. احمدی‌نژاد در ابتدا کمی سنت‌گرایی کرد ولی در پایان به چنگ لیبرالیسم آمریکایی افتاد. روحانی هم کاملا لیبرال بود و می‌خواست لیبرالیسم آمریکایی را در ایران اجرا کند.

برای خواندن مشروح گفتگو با دکتر فیاض اینجا را بخوانید.