آیین نامه ارتقا؛ سد راه فعالیت های فناورانه و پژوهشی اساتید

روشنک دوراندیش، خبرنگار: ایین نامه ارتقای اساتید همیشه یکی از مباحث پرحاشیه در نظام آموزش عالی بوده و هست. ایین نامه ای که امتیازات مختلفی را بر حسب وظایف اعضای هیات علمی تعیین می کند که کسب آنها به معنی ارتقای رتبه علمی استاد خواهد بود. اما در این میان همیشه انتشار مقاله بر فعالیت های پژوهشی از سوی وزارت علومی ها ارجح تشخیص داده شده و بیشترین امتیاز هم مربوط به این بخش بوده است. اتفاقی که باعث شده تا دست اساتید عملا برای فعالیت های فناورانه و نوآورانه تا حد زیادی بسته شود. اخرین نسخه این آیین نامه هم در سال 94 به تصویب رسید تا بر اساس آن اساتید برای ارتقای رتبه علمی و همچنین ترفیع پایه سالانه و به معنای کلی، امکان تداوم همکاری شان با دانشگاه، نیاز به کسب حداقل امتیازهای تعیین شده، داشته باشند. جالب اینجاست که در این ایین نامه هم باز خبری از اولویت دادن به فعالیت های پژوهشی نیست.
در مقابل اما وزارت بهداشتی ها سهم بیشتری را برای فعالیت های پژوهشی ذیل ماده اموزشی قائل شده است؛ یعنی این آیین نامه توانسته با به رسمیت شناختن خدمات علمی که مبتنی بر آموزش ارائه می شود، این امکان را برای استاد فراهم کند که بتواند امتیازات مربوط به این زمینه را به دست آورد. به عبارت دقیق تر وزارت بهداشتی ها در آیین نامه مصوب شده، مسیر فعالیت های پژوهشی و کسب امتیاز از این طریق برای ارتقای رتبه علمی را فراهم کرده اند. اما وزارت علوم که بخش پژوهش و فناوری را جدا از فعالیت های آموزشی آورده که شامل مقالات علمی‌پژوهشی، طرح‌های پژوهشی، فعالیت‌های فناورانه، کتاب، اثر بدیع، کرسی‌های نظریه‌پردازی و راهنمایی و هدایت دانشجویان تحصیلات تکمیلی است، این مسئله نشان می دهد هنوز تاکید اصلی وزارت علوم بر انتشار مقاله برای کسب امتیاز است.
به عبارت دیگر اساتیدی که در دانشگاه های وابسته به وزارت علوم حضور دارند، شرط اصلی شان برای اینکه بتوانند مرتبه علمی خود را ارتقا دهند، مجبور هستند بر روی نگارش و انتشار مقالات متمرکز شوند؛ در حالی که چنین آیین نامه هایی باید همانند چتر تمام فعالیت های علمی و آموزشی اساتید را پوشش دهند، اما این اتفاق در آیین نامه های وزارت علوم کمرنگ شده است؛ در حالی که شرایط امروز کشور ایجاب می کند تا مسیر برای حضور اساتید این وزارتخانه به ویژه در رشته هایی مانند فنی و مهندسی در حل این چالش ها فراهم شود؛ از این رو لازم است تا تصمیم گیران این حوزه با تنوع بخشیدن به نحوه امتیازدهی به اساتید این مسیر را هموار کنند. به عبارت دیگر لازم است تا در ایین نامه ارتقا، اساتید بتوانند با مشارکت در فعالیت های مسئله محور  به امتیازاتی برسند.
با مقایسه امتیازبندی ایین نامه های ارتقای دو وزارتخانه علوم و بهداشت، می توان نتیجه گرفت قرار نیست به این زودی ها شاهد حضور موثر اساتید دانشگاه های دولتی برای حل مشکلات کشور باشیم چرا که طبیعتا بخش مهمی از دغدغه های آنها به کسب امتیازات مربوطه معطوف شده است. در اصل آنها باید بتوانند در طول یک سال؛ حداقل امتیازات تعیین شده را به دست آورند.