روشنک دوراندیش، خبرنگار: انتشار خبر ممنوعیت تحصیل دانشجویان دختر افغانستانی که البته بعد از روی کار آمدن طالبان، چندان هم دور از انتظار نبود؛ با واکنش های مختلفی همراه شد. اتفاقی که نه تنها نگاه جامعه جهانی را به شرایط زنان در این کشور جلب کرد؛ بلکه با اعتراض زنان افغانستانی هم همراه شد؛ اعتراضی که هر چند بعید به نظر می رسد بتواند در این برهه راه به جایی ببرد. درست است که تا امروز مسئولین مختلف از جمله سخنگوی وزارت امور خارجه به این مسئله واکنش نشان داده، اما نمی توان این مسئله را هم نادیده گرفت که آموزش عالی ایران می تواند تهدید ایجاد شده در کشور همسایه برای دانشجویان دختر را به فرصت تبدیل کند. فرصتی که با توجه به اشتراکات فرهنگی، زبانی و همچنین وجود مرزهای مشترک با این کشور، ظرفیت خوبی برای تحقق آن وجود دارد.
شاید اینطور تصور شود که امروز شرایط آموزش عالی کشور که خود ماه های زیادی را با کرونا و آموزش غیرحضوری دست و پنجه نرم کرده، برای حضور دانشجویان افغانستانی مهیا نیست، اما اگر نگاهی به صندلی های خالی دانشگاه ها داشته باشیم، باید بگوییم این گذاره اشتباه است. به عبارت دقیق تر در آزمون امسال، 479 هزار داوطلب پذیرش شده بودند، در حالی که ظرفیت پذیرش دانشگاه ها بدون در نظر گرفتن پتانسیل دانشگاه آزاد، 503 هزار داوطلب بوده است، ظرفیتی که نشان می دهد 24 هزار صندلی در دانشگاه های دولتی ما خالی مانده است.
در این میان البته باید این مسئله را هم مدنظر قرار دارد که عمده این ظرفیت که مورد بی رغبتی داوطلبان قرار گرفته هم مربوط به رشته های بدون آزمون بوده که بخشی از آن هم مربوط به آموزش مجازی می شود؛ همچنین واحد الکترونیک دانشگاه ازاد هم ظرفیت قابل توجهی برای تربیت دانشجو برعهده دارد. در این بین بد نیست به آمار 30 هزار دانشجوی افغانستانی در ایران هم اشاره کرد، دانشجویانی که عمده آنها در واحدهای دانشگاه ازاد تحصیل می کنند و این بدان معنی است که افغانستانی ها از تحصیل در دانشگاه های ایران استقبال می کنند.
در چنین وضعیتی قطعا می توان در وهله اول شرایط را برای تحصیل غیرحضوری دانشجویان دختر افغانستانی فراهم کرد تا فرصت برای فراهم سازی شرایط حضور آنها در داخل ایران برای میان مدت و بلندمدت آماده شود. طبیعتا اموزش های غیرحضوری در شرایط فعلی به دلیل اینکه نیاز به حضور فیزیکی دانشجو در آن نیست، گزینه بسیار خوبی هم برای این کشور همسایه و هم برای نظام آموزش عالی ایران محسوب می شود. البته این بدان معنی نیست که برای پذیرش آنها که به عنوان دانشجوی بین المللی محسوب می شوند، قید الزامات و تسهیلات لازم را بزنیم، اما طبیعتا می توان با خرید زمان، شرایط را برای حضور فیزیکی آنها با رعایت همه شرایط مربوطه فراهم کرد.