ندا اظهری، مترجم:هوش‌مصنوعی با سرعت بالایی پیش می‌رود تا جایی که به‌تازگی محققان نسبت به پیشرفت این حوزه از فناوری ابراز نگرانی کرده و هشدار داده‌اند که اگر چنین سرعتی ادامه داشته باشد دیگر نمی‌توان انسان را از هوش‌مصنوعی تشخیص داد و همین امر می‌تواند در بسیاری از حوزه‌ها مشکل‌آفرین شود و خطراتی را متوجه بشر کند. برخی محققان برای جلوگیری از تداوم این پیشرفت پیشنهاد توقف موقت مطالعات پیرامون هوش‌مصنوعی را داده‌اند تا بتوان در این بازه زمانی قوانینی برای ایجاد محدودیت‌ها برای فعالیت این فناوری ایجاد کرد. بازار هوش‌مصنوعی حجم بالایی از صنایع را دربرمی‌گیرد که از زنجیره تامین، بازاریابی و تولید محصول گرفته تا پژوهش، تجزیه‌و‌تحلیل و حوزه‌های دیگر را نیز شامل می‌شود که در ساختارهای تجاری خود از این فناوری استفاده می‌کنند. ربات‌های چت، هوش‌مصنوعی تصویرساز و اپلیکیشن‌های موبایلی همگی ازجمله روندهای اصلی بهبود هوش‌مصنوعی در سال‌های آینده به‌شمار می‌روند. 

رشد 20 برابری بازار جهانی هوش‌مصنوعی در 10 سال آینده
طبق جدیدترین آماری که از سوی statista اعلام شده، رقم کل بازار فناوری هوش‌مصنوعی در سال 2021 حدود 100 میلیارد دلار بوده است. این رقم در 2022 به چیزی حدود 180 میلیارد دلار رسید. این روند رو به افزایش در سال 2023 نیز پیش‌بینی می‌شود و انتظار می‌رود در سال 2023 به بیش از 200 میلیارد دلار خواهد رسید که در مقایسه با سال گذشته بیش از 11 درصد رشد نشان می‌دهد. با توجه به رشد فناوری هوش‌مصنوعی که چند سالی است سرعت گرفته، پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که روند رشد این فناوری در سال‌های آینده شیب تندی‌تری پیدا کند. طبق نمودار تهیه‌شده، به‌نظر می‌رسد این رشد چشمگیر از سال 2026 شدت یابد به‌طوری که از بیش از 400 میلیارد دلار در سال 2025 به مرز 600 میلیارد دلار در 2026 برسد. اما با رشد بالایی که طی 10 سال آینده برای این فناوری درنظر گرفته شده، پیش‌بینی می‌شود بازار 100 میلیارد دلاری هوش‌مصنوعی در سال 2021 تا سال 2030 با رشد 20 برابری روبه‌رو شده و به حدود دو هزار میلیارد دلار برسد. 

رشد 5 برابری درآمد بازار هوش‌مصنوعی
ارزش بازار جهانی هوش‌مصنوعی توجیه‌پذیر یا درآمد حاصل از این بازار در سال 2021 برابر با 4 میلیارد و 400 میلیون دلار بوده است که در سال 2023 به 6 میلیارد و 600 میلیون دلار رسیده است. این روند رو به رشد همچنان ادامه دارد تا جایی که به‌نظر می‌رسد این روند از سال 2027 رشد بیشتری پیدا می‌کند به‌طوری‌که از 12 میلیارد و 800 میلیون دلار در 2027 به 15 میلیارد و 200 میلیون دلار در 2028 خواهد رسید. این رشد در سال 2030 به 21 میلیارد دلار خواهد رسید که نسبت به 17 میلیارد و 900 میلیون دلاری سال 2029 با رشد چشمگیری مواجه می‌شود و به‌عبارتی، رشد بیش از 5 برابری را پشت‌سر خواهد گذاشت. 

 رشد 10 برابری بازار جهانی ربات‌های هوش‌مصنوعی 
ربات‌های هوش‌مصنوعی تقریبا در تمام صنایع، از خرده‌فروشی‌ها تا صنایع دفاعی کاربرد دارند. این ربات‌ها با ادغام برنامه‌های هوش‌مصنوعی به آنها اجازه می‌دهند تا هوش انسانی را شبیه‌سازی کرده و وظایف محوله را به‌طور خودکار انجام دهند. برنامه‌های یادگیری عمیق به آنها اجازه می‌دهد حین انجام وظایف خود، مسائل را پذیرفته و با آنها برخورد کنند. سپس این مسائل طبقه‌بندی می‌شوند و قابلیت‌های حل‌مساله برنامه‌ریزی هوش‌مصنوعی را بیشتر می‌کنند. انتظار می‌رود این بازار در دهه آینده به‌ویژه با تشدید مشکلات نیروی کار در اقتصادهای پیشرفته به‌طور قابل‌توجهی رشد کند به‌طوری‌که ابعاد بازار این فناوری بین سال‌های 2021 تا 2030 بیش از 10 برابر رشد کند. رقم بازار ربات‌های هوش‌مصنوعی که در صنایع کاربرد دارند در سال 2021 در حدود 8 میلیارد دلار بوده و انتظار می‌رود این رقم تا سال 2030 به حدود 80 میلیارد دلار برسد. 

مقایسه درآمد  و ابعاد بازار جهانی هوش‌مصنوعی 
گمانه‌زنی‌ها حکایت از آن دارد که درآمد بازار جهانی هوش‌مصنوعی از سال 2018 تا 2030 با رشد چشمگیری مواجه خواهد بود، اگرچه مطالعات انجام شده تغییرات و افزایش فاحشی را در این بازار نشان می‌دهد. بازار جهانی هوش‌مصنوعی تا 2024 به 500 هزار میلیارد دلار خواهد رسید. این بازار تا سال 2030 بیش از یک‌هزار و 500 میلیارد دلار خواهد شد. شرکت IBM در رقابت بازار هوش‌مصنوعی صدرنشین است و سهم بیش از 9 درصدی از سهم بازار جهانی را در اختیار دارد. طبق این نمودار، شرکت IDC که شرکت بین‌المللی داده بوده و در حوزه‌های سخت‌افزار، نرم‌افزار، پلتفرم‌های نرم‌افزار هوش‌مصنوعی، نرم‌افزار زیرساخت سیستم‌های هوش‌مصنوعی، توسعه اپلیکیشن‌های هوش‌مصنوعی و خدمات تجاری و ‌آی‌تی فعالیت می‌کند. درآمد این شرکت در سال 2020 قریب‌به 281 میلیارد و 400 میلیون دلار بوده که تنها طی یک سال یعنی در 2023 این درآمد به 327 میلیارد و 500 میلیون دلار رسید. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد درآمد این شرکت تا سال 2024 به 554 میلیارد و 300 میلیون دلار خواهد رسید. درآمد آن تا 2027 به 733 میلیارد و 700 میلیون دلار می‌رسد. شرکت پژوهشی Grand View نیز در سال 2019 درآمد 14 میلیارد و 690 میلیون دلار بوده و بعد از یک سال درآمد شرکت با حدود 8 میلیارد افزایش به 22 میلیارد و 590 میلیون دلار رسید. در این میان، شرکت Tractica در سال 2018 درآمدی بالغ بر 10 میلیارد و 100 میلیون دلار داشت که این رشد در سال 2025 به 126 میلیارد دلار افزایش می‌یابد. در این بین، شرکت Globenewswire بالاترین میزان رشد درآمدی را داشته است به‌طوری‌که درآمد این شرکت در سال 2021 بالغ بر 34 میلیارد و 870 میلیون دلار برآورد شد و رفته‌رفته این رشد چشمگیر از 313 میلیارد و 900 میلیون دلار در سال 2025 به 829 میلیارد دلار در سال 2028 خواهد رسید. به‌طورکلی طبق برآوردهای صورت گرفته، درآمد این شرکت در سال 2030 به یک‌هزار و 591 میلیارد دلار می‌رسد که در مقایسه با درآمد 34 میلیارد و 870 میلیون دلاری، رشد بسیار قابل‌توجهی را نشان می‌دهد.     

 بازار یک میلیارد دلاری ربات‌های چت هوش‌مصنوعی در 2025 

طبق نمودار ارائه شده، بازار ربات‌های چت هوش‌مصنوعی در سال 2016 قریب‌به 190 میلیون و 800 هزار دلار برآورد شده است. این در‌حالی است که پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که رقم این بازار در سال 2025 به یک میلیارد و 250 میلیون دلار خواهد رسید که با رشد قابل توجهی روبه‌رو خواهد شد. 

پرکاربردترین صنایع وابسته به هوش‌مصنوعی کدامند؟

هوش‌مصنوعی در صنایع و فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند، سهمی دارند که در بخش‌های مختلف سهم متفاوتی را ایفا می‌کنند. این فناوری در عملیات‌های خدماتی و مربوط به توسعه محصول و خدمات در صنعت فناوری پیشرفته و مخابرات استفاده می‌شود. صنعت خدمات مالی ازجمله حوزه‌هایی است که به‌شدت به هوش‌مصنوعی برای عملکردهای پرخطر و عملیات‌های خدماتی خود متکی است. حوزه خدمات تجاری، قانونی و حرفه‌ای، صنایع خودروسازی و مونتاژ و نیز صنایع هایتک و تلکام از پرکاربردترین صنایع وابسته به هوش‌مصنوعی هستند. به‌طورکلی حضور این هوش در کل صنایع در بخش منابع انسانی 9 درصد، تولید 12 درصد، فروش و بازاریابی 20 درصد، توسعه تولید و خدمات 23 درصد، ریسک‌پذیری 13 درصد، عملیات‌های خدماتی 25 درصد، استراتژی و امور مالی شرکتی 4 درصد و در بخش مدیریت زنجیره تامین تا 18 درصد است. 
هوش‌مصنوعی در صنایع و فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند، سهمی دارند که در بخش‌های مختلف سهم متفاوتی را ایفا می‌کنند. این فناوری در عملیات‌های خدماتی و مربوط به توسعه محصول و خدمات در صنعت فناوری پیشرفته و مخابرات استفاده می‌شود. صنعت خدمات مالی ازجمله حوزه‌هایی است که به‌شدت به هوش‌مصنوعی برای عملکردهای پرخطر و عملیات‌های خدماتی خود متکی است. حوزه خدمات تجاری، قانونی و حرفه‌ای، صنایع خودروسازی و مونتاژ و نیز صنایع هایتک و تلکام از پرکاربردترین صنایع وابسته به هوش‌مصنوعی هستند. به‌طورکلی حضور این هوش در کل صنایع در بخش منابع انسانی 9 درصد، تولید 12 درصد، فروش و بازاریابی 20 درصد، توسعه تولید و خدمات 23 درصد، ریسک‌پذیری 13 درصد، عملیات‌های خدماتی 25 درصد، استراتژی و امور مالی شرکتی 4 درصد و در بخش مدیریت زنجیره تامین تا 18 درصد است. 

سهم حوزه‌های هوش‌مصنوعی در مشاغل جهانی 
هوش‌مصنوعی با نفوذی که در سال‌های اخیر داشته، سهم قابل‌توجهی از مشاغل را به‌خود اختصاص داده است و حوزه‌های محتلف این فناوری توانسته‌اند سهم متفاوتی از مشاغل را از آن خود کنند. حوزه اتوماسیون رباتیک فرآیند با 39 درصد بالاترین سهم را از آن خود کرده و بیشترین سهم از مشاغل مرتبط با هوش‌مصنوعی را به‌خود تخصیص داده است. بعد از آن هم دید کامپیوتری با 34 درصد در رده دوم و درک متن با زبان طبیعی به‌طور مشترک با عوامل مجازی یا رابط‌های مکالمه‌ای با سهم 33 درصدی در رده سوم قرار دارند. یادگیری عمیق هم با سهم 30 درصدی رده چهارم را در اختیار دارد. نمودارهای دانشی و سامانه‌های توصیه‌گر که در رده پنجم هستند، سهم 25 درصدی را دارند.

 افزایش 30 درصدی نفوذ هوش‌مصنوعی در کسب‌وکارها 

درحالی‌که هوش‌مصنوعی از سال 2017 تا 2018 میزان نفوذ بالایی در مشاغل داشت، در سال 2019 با کاهش قابل‌توجهی روبه‌رو شد. اما این فناوری در 2022 در مقایسه با میزان انطباق در سال 2017، با رشد 2.5 برابری روبه‌رو شد. میزان انطباق و نفوذ هوش‌مصنوعی در کسب‌وکارها در 2017 حدود 20 درصد بود اما با تفاوت چشمگیری که در سال 2018 به وجود آمد، این میزان به 47 درصد افزایش یافت. این رشد با شیبی کمتر در 2019 به سهم 58 درصدی رسید. کاهش 8 درصدی در سال 2020 و افزایش دوباره 6 درصدی در 2021 و بار دیگر کاهش همان 6 درصد و رسیدن به سهم 50 درصدی مشابه سال 2020 نوسانات ایجادشده در انطباق این فناوری در کسب‌وکارهای جهانی همزمان با همه‌گیری کرونا بوده است.

پذیرش 46 درصدی هوش‌مصنوعی در شرکت‌های توسعه محصول

انتظار می‌رود میزان پذیرش هوش‌مصنوعی بین سال‌های 2022 تا 2025 در شرکت‌های توسعه‌دهنده محصول در سراسر جهان اهمیت قابل‌توجهی پیدا کند. درحال‌حاضر شرکت‌هایی که در آن بخش فعالیت می‌کنند، اغلب پذیرش محدود هوش‌مصنوعی را در چرخه‌های تولید خود گزارش می‌کنند. مدیران حوزه فناوری انتظار داشتند این امر تا سال 2025 به‌طور قابل‌توجهی دستخوش تغییر شود. در سال 2022 حدود 6 درصد از شرکت‌ها از این هوش استفاده نمی‌کردند، درحالی‌که انتظار می‌رود این آمار در 2025 به 2 درصد کاهش یابد. در سال 2022 شرکت‌ها با 42 درصد محدودیت پذیرش مواجه بودند و امید می‌رود این محدودیت در سال 2025 به 18 درصد برسد. درحالی‌که گسترش پذیرش هوش‌مصنوعی در میان شرکت‌ها در 2022 حدود 23 درصد بوده، انتظار می‌رود این پذیرش در 2025 به 46 درصد برسد که رشد قابل‌توجهی خواهد بود. علاوه‌بر این حدود 11 درصد از شرکت‌ها در سال 2022 حضور هوش‌مصنوعی را حیاتی می‌دانستند اما در سال 2025 پیش‌بینی می‌شود اهمیت این حضور به 21 درصد برسد.

پذیرش هوش‌مصنوعی در شرکت‌های مالی 
میزان پذیرش هوش‌مصنوعی در شرکت‌هایی که در امور مالی فعالیت می‌کنند، از سال 2022 تا 2025 با رشد روبه‌رو خواهد شد. با توجه به اینکه میزان گستردگی پذیرش این فناوری در شرکت‌های مالی در سال 2022 حدود 46 درصد بوده، در سال 2025 به 21 درصد می‌رسد و این درحالی است که اهمیت فناوری این هوش بین شرکت‌هایی که در حوزه مالی فعالیت می‌کنند از 8 درصد در 2022 به 43 درصد در 2025 خواهد رسید که رشد قابل‌توجهی را به‌خود اختصاص می‌دهد.