منشور همبستگی یا منشور گسستگی؟

زهرا طیبی، خبرنگار:جمعه هفته گذشته، منشوری از طرف چهره های اپوزسیون منتشر شد که احتمالا نامش را کم تر کسی شنیده باشد، انتشار منشور همبستگی براندازها در روزی که خبر توافق ایران و عربستان منتشر شد و با واکنش های مقامات خارجی و مردم در داخل کشور مواجه شد، باعث شد کمتر کسی به انتشار این منشور توجه کند.

داده‌های توییتری هم نشان می دهد که در همان ساعات اولیه انتشار خبر توافق، نزدیک به 1200 توییت توسط کاربران منتشر شده، حال آنکه این عدد درباره خبر انتشار منشور در ساعت اولیه به 400 توئیت می‌رسد. اما اخباری که مردم بیشتر از انتشار منشور در جریان آن قرار گرفتند، انتقاد خود اپوزسیون و براندازها به منشور بود. اولین مشخصه این اختلاف، نبودن نام علی کریمی و گلشیفه فراهانی در میان امضا کنندگان است، یعنی از میان 8 چهره اپوزسیونی که در نشست اتحاد دانشگاه جرج تاون حضور داشتند، حالا نام دونفر از همان افراد در منشور همبستگی شان نبود. این تنها موضوعی نبود که اختلاف ها را نشان می داد، در ادامه می پردازیم به علت اختلاف ها و افرادی که به این منشور واکنش نشان دادند.  

منشور همبستگی یا تجزیه ایران

نکته اصلی که در منشور منتشر شده براندازان خودنمایی می‌کند، تجزیه ایران است، شاید بهتر باشد نام این منشور را منشور تجزیه ایران بگذاریم. این منشور مشخصا از تمرکز زدایی از قدرت صحبت می‌کند موضوعی که حتی صدای اپوزسیون خارج نشین را هم درآورده. رضا تقی زاده، رئیس دفتر فرح پهلوی در زمان محمدرضا یکی از همین اشخاص بود که به این منشور واکنش منفی نشان داد :« من از بودن امضاء شاهزاده رضاپهلوی در این سند خیانت بار و ضد ملی پشتیبانی نمی کنم!» دیگر گروه اپوزسیون که  به مشروطه خواه معروفند(گروهی که معتقد به سطلنت مبتنی بر قانون اساسی هستند و می گوید سطلنت باید نمایشی باشد) هم به خاطر استفاده از لفظ تمرکز زدایی از قدرت با این منشور مخالفت کردند.آنها از حضور رضا پهلوی در این منشور انتقاد کردند و در پاسخ به این سوال که مگر شما به رضا پهلوی وکالت نداده بودید گفتند برای انجام این کار به او وکالت نداده بودیم.

 دیگر نکته ای که در منشور تجزیه ایران تبدیل قابل توجه است، امضای عبدالله مهتدی دبیرکل حزب کومله در این منشور است. حضور یک شخصیت تجزیه طلب کرد، دقیقا بر اجرای پروژه تجزیه ایران صحه می گذارد. کمااینکه در بندهای مختلف این منشور می شود این را مشاهده کرد که برای رضایت تجزیه طلب‌ها از الفاظی مثل ملت، کشور و مردم ایران استفاده نشده. اینطور که بنظر می‌رسد، با وجود انتشار منشور هنوز اختلاف نظر در میان امضا کنندگان وجود دارد. حزب تجزیه طلب کومله که مهتدی به عنوان نماینده آنها نامش در این منشور دیده می شود، بعد از انتشار در بیانیه‌ای از عبدالله مهتدی اعلام برائت کرد و گفت متن مورد پذیرش آنها نیست. دعوایی که البته بنظر می رسد بیشتر نمایشی میان مهتدی و تجزیه طلب ها باشد تا بیشتر خودشان را مطرح کنند، هم منشور را امضا می کنند، هم بعداز انتشار خودشان با آن مخالفت می‌کنند.

فرقه رجوی هم دیگر گروهی بود که نسبت به این منشور واکنش نشان داد. این سازمان منافقین انقدر منفور است که حتی رضا پهلوی به شکل ظاهری و در رسانه مجبور شد با آنها مرزبندی کند و در گفتگویش با شبکه منوتو مشخصا از آنها فاصله گرفت اما چیزهایی که عموما توسط خود اپوزسیون منتشر می شود، نشان می‌دهد که ارتباطاتی توسط افراد مرتبط با این فرقه وجود دارد. مثلا حامد اسماعیلیون که اتفاقا نامش هم در میان امضاکنندگان منشور دیده می‌شود با کاوه شهروز چهره ای که نزدیک به رجوی ها است، نشان می دهد ارتباطاتی بااین فرقه وجود دارد. بااین حال اما حتی فرقه رجوی هم به این منشور انتقاد کرد و آن را مورد حمله قرار داد.

دعوای اصلی هنوز پابرجاست

نکته ای که بعد از انتشار این منشور خودش را بیشتر از قبل نشان داد، اختلاف نظر اپوزسیون ها با یک دیگر است، منظور اینکه هنوز بسیاری از براندازها، شخصیت هایی که خودشان را نماینده آن ها معرفی می کنند را اصلا قبول ندارند و معتقدند این افراد تا چند وقت پیش ناشناخته بودند. 

الهه بقراط سردبیر کیهان لندن که منتقد این منشور است هم می‌گوید:« اصلا در صلاحیت این گروه نبود که به این موارد بپردازد.براساس کدام معیار این شش نفر منشور را امضا کردند؟ اسماعیلیون و بقیه را تا چند وقت پیش کسی نمی شناخت. این افراد اصلا نماینده کدام جریان فکری هستند؟ وقتی 6 نفر یک بیانیه منتشر می‌کنند می گویند این باورهای مشترک ماست سوال من این است که من چرا باید باورهای مشترک شما را قبول داشته باشم؟» اینکه این افراد نماینده کدام جریان و گروه سیاسی هستند، نقدی است که از طرف چهره‌های اپوزسیون هنوز هم مطرح می شود. حالا که حزب کومله از مهتدی اعلام برائت کرده، پس او نماینده کدام گروه است یا اینکه شیرین عبادی نماینده چه کسانی است؟ عده ای هم به حضور رضا پهلوی در این منشور ایراد گرفتند و ربع پهلوی را متهم به بی سوادی کردند. هنوز هم هیچ کدام از براندازها قبول ندارند این شش نفر نماینده آن ها هستند. همین موضوع هم باعث شده تا انتشار منشور با امضای این افراد دعوای آن ها را علنی تر کند.

عده دیگری از اپوزسیون هم به تمسخر امضاکنندگان پرداختند و اقدام آن ها را شوخی‌ای دانستند که توسط عده‌ای طراحی و نوشته شده که اصلا از سیاست سردر نمی‌آورند. هوشنگ امیر احمدی، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه در آمریکا درباره این منشور گفت:« یک سری کوتوله و بچه که از سیاست سر رشته‌ای ندارند این منشور "همبستگی" را نوشته‌اند! جالبه خیلی ناشیانه و مثلا خواستند به غرب امتیاز بدهند گفتند ما عضو اف ای تی اف می شویم اصلا نمی دانند اف ای تی اف چیست؟»

این وسط بعضی دعواها هم سر انتخاب لوگوی این منشور است. بعضی از براندازها می‌گویند اصلا منشور که لوگو احتیاج نداشت برای چه لوگو زدید؟ بعضی دیگر هم می گویند چرا در لوگوی منشور هیچ نشانی از پرچم و کشور وجود ندارد؟ چرا رنگش مثل گروههای بنیادگرا سیاه است؟ اصلا چرا مشت گره کرده؟ البته گویا طراحی منشور توسط حامد اسماعیلیون صورت گرفته که بسیار شبیه به جنبش آتپور در صربستان علیه اسلوبودان میلوشویچ است، که اتفاقا این جنبش هم از فشار خارجی و حمله نظامی ناتو برای تغییر حکومت در یوگسلاوی حمایت می‌کرد.

خوش رقصی براندازها برای غرب

در متن 17 بندی که براندازها منتشر کردند، تقریبا نمی توانید یک بند را پیدا کنید که از پیوستن به یک کنوانسیون بین المللی یا رایزنی خارجی صحبت نکرده باشد. علاوه بر دعوای براندازها برسراینکه این منشور تجزیه ایران است و عصبانیت آن ها از اینکه چه کسی گفته اصلا شما برای فردای ایران تصمیم بگیرید؟ ارجاعات زیاد برای پیوستن به کنوانسیون های بین المللی آنقدر پررنگ است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

 مثلا در بند سوم این منشور، در فردای براندازی‌شان قرار است؛ پذیرش نظارت نهادهای بین المللی در انتخابات به رسمیت شناخته شود.

تقریبا در همه بندها نام یک کنوانسیون بین المللی ذکر شده. چهره هایی که این منشور را منتشر کردند، همان‌هایی هستند که افتخارشان عکس گرفتن با یک مقام بین المللی و التماس به آن ها برای تحریم بیشتر ایرانی هاست. کسانی که تور پارلمان گردی گذاشته بودند تا برای حمایت حداکثری از غربی ها امتیاز بگیرند. اینجا هم بنظر می رسد که براندازها برای جلب حمایت غربی ها سعی کردند تقریبا هیچ یک از کنوانسیون ها و قوانین بین المللی را جا نیندازند تا رضایت آنها را  جلب کنند. اما همزمانی انتشار خبر توافق ایران و عربستان و استقبال غربی ها از این موضوع باعث شد، امیدشان برای حمایت به یاس تبدیل شود و حامد اسماعیلیون بعد از انتشار منشور بگوید:« نگاه ما به مردم ایران بوده نه کشورهای خارجی!»

اتحاد اپوزسیون محو شد

بعد از نشست دانشگاه جرج تاون قرار بود، دیگر اختلاف ها کنار گذاشته شود و همه اپوزسیون متمرکز بر براندازی باشند. اتحادی که البته چند روز بعد در تجمع استراسبورگ مقابل پارلمان اروپا، نمایشی بودنش مشخص شد و بعد از آن هم درتجمعات دیگر در گوشه و کنار اروپا خودش را بیشتر نشان داد. هم سطلنت طلب ها دوباره به حامد اسماعیلیون تاختند، هم تجزیه طلب ها با سلطنت طلب ها درگیر شدند و هم عده ای شروع کردند به حمله به مسیح علینژاد. بالاخره هرطور که بود و با تبلیغ و فضاسازی رسانه ای سعی کردند وانمود کنند این اتحاد هنوز زنده است، اما انتشار منشور همبستگی دوباره همه چیز را خراب کرد. جدا از اینکه نام دونفر از افرادی که درنشست جرج تاون بودند در این منشور نبود، حزب کومله هم از مهتدی اعلام برائت کرد و از اتحاد براندازها خارج شد. طرفداران ربع پهلوی حسابی به او انتقاد کردند و گفتند از این اقدام رضا پهلوی حمایت نمی کنند، منتقدان اسماعیلیون هم دوباره به نقد اظهاراتش پرداختند. منشور همبستگی به ضد خودش تبدیل شد و دوباره صدای اختلاف ها را بلند کرد. انتشار منشور همبستگی هم در رسانه های بین المللی بازتاب نداشت، هم در داخل ایران دیده نشد، هم باعث شد تا دوباره اپوزسیون به جان هم بیوفتند. این بار براندازها با یک باخت صددرصدی مواجه شدند.