تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه‌های مختلف عاملی کلیدی در تحلیل‌های خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم‌گیری در حوزه اقتصاد است. شاخص تولید بخش صنعت به‌دلیل تاثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخش‌های دیگر اقتصاد به‌عنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاه‌مدت استفاده می‌شود. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به‌صورت ماهیانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های بورسی را محاسبه می‌کند. اهمیت این شاخص به‌روز، برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی دارد بیشتر خواهد بود، زیرا بازخورد شوک‌های وارده به اقتصاد ایران و واکنش‌های سیاستگذاران باید در تواتر کمتر از فصل مورد رصد قرار گیرد؛ این درحالی است که آمار رسمی بخش حقیقی به‌صورت فصلی و با تاخیر ارائه می‌شود.

بازیابی افت رشد شرکت‌های صنعتی بورس در بهمن‌ماه
شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی در آذرماه پس از ثبت بالاترین سطح در سال 1401، در دی‌ماه تحت‌تاثیر قطعی گاز صنایع، رشد ماهیانه منفی را تجربه کرد اما در بهمن‌ماه تحت‌تاثیر رشد رشته فعالیت خودرو و قطعات نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش 21.9 و 21.6 درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 8.3 و 9.3 درصدی همراه بود. همچنین طی سه‌ماهه منتهی به بهمن‌ماه 1401 رشد میانگین متحرک سه‌ماهه شاخص تولید افزایش 14.2 درصدی و شاخص فروش آن افزایش 17 درصدی را نشان می‌دهند. به‌عبارت دیگر در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی، ۱۳ رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و تنها ۲ رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید را تجربه کرده‌اند که رشته فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «تجهیزات برقی» و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید داشته‌اند و رشته فعالیت‌های «دارو» و «چوب و کاغذ» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌اند. همچنین در این ماه نسبت به ماه قبل رشته فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «سایر کانی غیرفلزی» و «خودرو و قطعات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته فعالیت‌های «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات»، «شیمیایی به‌جز دارو» و «دارو» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌اند.

افزایش شاخص خودروسازها به‌واسطه طرح‌های فروش
در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکت‌های بورسی به بالاترین سطح در سال ۱۴۰۱ رسیده و نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 80.4 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 18.3 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن هم به‌طور مشابه نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۸۶ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 15.3 درصدی داشته به‌عبارت‌دیگر نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش تمام زیر بخش‌ها افزایش‌یافته که به نظر می‌رسد عموماً تحت تأثیر طرح‌های فروش و پیش‌فروش شرکت‌های خودروسازی بوده است.همچنین شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 26.3 درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 2.6 درصدی مواجه شده است و در خصوص شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 19.7 درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 23.7 درصدی همراه شده است.

بیشترین رشد متاثر از شوک ارزی برای خانواده فلزی‌‍‌ها
در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی پس از نوسانات نرخ ارز در ماه‌های اخیر رشد مثبت 4.1 درصدی را ثبت کرده و به بالاترین نرخ رشد پس از خردادماه رسیده است همچنین رشد نقطه‌به‌نقطه پس از گذشت ۱۰ ماه مجدداً صعودی شد و با 4.1 درصد افزایش نسبت به ماه قبل، به 35.9 درصد رسیده است. گفتنی است میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ روند نزولی یک سال اخیر خود را ادامه داد و با 1.4 واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل، به میزان 45.7 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
همچنین بررسی شاخص قیمت رشته فعالیت‌های بورسی نشان می‌دهد در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ تحت تأثیر شوک‌های ارزی ماه‌های اخیر، رشته فعالیت‌های «فلزات پایه» و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» بالاترین نرخ رشد ماهیانه را تجربه کرده‌اند، رشته فعالیت‌های «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» و «دارو» نیز تحت تأثیر حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی بالاترین نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه را ثبت کردند و همچنین رشته فعالیت‌های «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» و «کک و پالایش» بالاترین نرخ رشد سالیانه را به ثبت رساندند.

افزایش 18 درصدی شاخص تولید و 23 درصدی شاخص فروش صنایع غذایی
در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ شاخص تولید رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر برمبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 17.8 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۱۴ درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 22.9 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 11.5 درصدی داشته که در مقام مقایسه باید نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید زیر بخش «لبنیات» کاهش داشته است اما نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش سه زیر بخش اصلی این صنعت افزایش‌یافته است.

رشد 124 درصدی میانگین سالیانه قیمت رشته فعالیت غذایی
البته یکی از رشته فعالیت‌های دیگری که در ماه‌های ابتدایی سال مشمول حذف ارز ترجیحی شد رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر بود بررسی روند قیمت‌ها در این رشته فعالیت هم بعد از گذشت چند ماه از اعمال این سیاست جالب‌توجه است
چراکه تغییرات این رشته فعالیت نشان می‌دهد با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر، رشد ماهیانه شاخص قیمت این رشته فعالیت در اردیبهشت و خردادماه به حدود ۴۵ و ۵۰ درصد رسید اما در ماه‌های بعد و پس از تخلیه اثر این شوک به‌شدت کاهش یافت اما در دی و بهمن‌ماه اندکی افزایش‌یافته و رشد مثبت 2.1 درصدی داشته به‌طور مشابه رشد نقطه‌به‌نقطه قیمت در این رشته فعالیت هم از تیرماه مسیر نزولی را طی کرده است و در بهمن‌ماه به 124.2 درصد رسید؛ گفتنی است میانگین سالیانه قیمت در این رشته فعالیت صعودی بوده و به ۱۲۴ درصد افزایش‌یافته است.

رشد 20 درصدی شاخص تولید دارویی‌ها طی یک سال
در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ شاخص تولید رشته فعالیت دارو بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 19.6 درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ناچیز 0.4 درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۱۸ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش4.3 درصدی داشته است در زیربخش‌های این صنعت نیز نسبت به ماه قبل شاخص فروش زیر بخش‌های اصلی و تولید قرص و کپسول کاهش یافته است اما نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید زیربخش «شربت و سوسپانسیون»، «سایر محصولات دارویی» و «قرص و کپسول» افزایش‌ یافته است.