ندا اظهری، خبرنگار:موقوفه‌ها مجموعه‌ای از دارایی‌هایی هستند که از سوی کالج یا دانشگاه برای حمایت از ماموریت آموزشی و تحقیقاتی سرمایه‌گذاری می‌شود. درواقع، موقوفه، قراردادی بین اهداکننده و موسسه است که نسل‌های گذشته، فعلی و آینده را به هم پیوند می‌دهد. این هدایا همچنین به یک موسسه اجازه می‌دهد تا در آینده تعهداتی را انجام دهد. موقوفه یک موسسه درواقع شامل صدها یا هزاران کمک فردی است. موقوفات به اهداکنندگان اجازه می‌دهد تا مبالغ فردی خود را برای انجام اهداف عمومی منتقل کنند با این اطمینان که هدایای آنها تا زمانی که آن موسسه به حیات خود ادامه می‌دهد، در خدمت انجام آن هدف قرار خواهد گرفت. دانشگاه‌ها و کالج‌ها و موسسات آموزشی آمریکا جزء بالاترین دارندگان موقوفه‌ها در دنیا هستند که ارقام قابل‌توجهی را از‌آن خود کرده‌اند که بخش اعظمی از درآمد سالانه آنها را شامل می‌شود و به روسای دانشگاه‌ها در هزینه‌های سالانه دانشگاه کمک می‌کند. 

سهم 84 درصدی موقوفه‌ها از دارایی دانشگاه‌ها 

به‌گزارش insidehighered، موقوفه‌های کالج‌ها و دانشگاه‌های آمریکا در سال مالی 2021 سر به فلک کشید به‌طوری‌که مقدار آنها در آن سال حداقل 20 درصد رشد داشت. متوسط موقوفه‌های کالج‌های آمریکا با رشد 35 درصدی روبه‌رو شده که حدود یک میلیارد و 100 میلیون دلار برآورد شد. به‌طور متوسط، میزان موقوفه‌ها در دانشگاه‌ها و کالج‌های آمریکا به 200 میلیون دلار افزایش یافت. بررسی‌هایی که سالانه از سوی انجمن ملی افسران تجاری کالج‌ها و دانشگاه‌ها و انجمن بیمه استادان و مستمری‌بگیران آمریکا روی 271 کالج و دانشگاه دولتی و بنیادهای وابسته به آنها و نیز 442 موسسه خصوصی و 7 موسسه غیرانتفاعی غیردانشگاهی انجام می‌شود، نشان می‌دهد که در مجموع، کل دارایی‌های آنها 821 میلیارد دلار در سال مالی 2021 بوده است. ارزش موقوفه‌های حدود 19 درصد از موسسات بیش از یک میلیارد دلار گزارش شده است که ارزیابی‌ها حکایت از آن دارد که 83.7 درصد از کل دارایی این دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی را موقوفه‌ها تشکیل می‌دهند که رقمی بالغ بر 687 میلیارد و 177 میلیون دلار را دربرمی‌گیرد. آمارها بیانگر آن است که وقتی حرف از موقوفه‌های بزرگ به میان می‌آید، سهام خصوصی و سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر محرک‌های بازده‌های مالی بوده‌اند.

کدام دانشگاه‌ها بیشتر موقوفه دارند؟
دانشگاه هاروارد در میان دیگر دانشگاه‌های آمریکا، بالاترین میزان موقوفه‌ها را داراست به‌طوری‌که کل ارزش موقوفه‌های هاروارد در سال مالی 2022 حدود 49 میلیارد و 440 میلیون دلار بود که با نرخ دلار 41 هزار و 600 هزار تومان چیزی بالغ بر دو هزار و 57 هزار میلیارد تومان می‌شود. این در‌حالی است که مجموع 16 موقوفه محاسبه‌شده دانشگاه تهران رقمی بالغ بر 81 میلیارد تومان است که تفاوت بسیار فاحشی وجود دارد. بعد از دانشگاه هاروارد که بالاترین میزان وقف را در دنیا و آمریکا به خود اختصاص داده، سامانه دانشگاه تگزاس با رقم 42 میلیارد و 670 میلیون دلاری وقف در جایگاه دوم دانشگاه‌های آمریکا قرار گرفته است. سومین دانشگاه آمریکایی با بالاترین رقم موقوفه‌ها به دانشگاه ییل با 41 میلیارد و 380 میلیون دلار می‌رسد. دانشگاه استنفورد با مبلغ 36 میلیارد و 300 میلیون دلاری وقف در رتبه چهارم و دانشگاه پرینستون با موقوفه‌های 35 میلیارد و 790 میلیون دلاری در رده پنجم آمریکا قرار دارد که در مقایسه با دانشگاه هاروارد حدود 13 میلیارد و 650 میلیون دلار موقوفه کمتر در اختیار دارد که کاهش 28 درصدی را نسبت به موقوفه‌های هاروارد نشان می‌دهد. مجموع ارزش کل موقوفه‌های 5 دانشگاه اول آمریکا در حوزه وقف، رقمی بالغ بر 205 میلیارد و 580 میلیون دلار را شامل می‌شدند. 

سرانه وقفی 2 میلیون دلاری هاروارد به ازای هر دانشجو
در بررسی ارزش موقوفه‌های دانشگاه‌های آمریکا در سال مالی 2022 دانشگاه هاروارد، سرانه دانشجوی تمام‌وقتی که 35 هفته و در هر هفته 15 ساعت در کلاس‌های درس شرکت کرده، چیزی معادل 2 میلیون دلار بوده است. این سرانه دانشجوی تمام‌وقت در سال 2022 برای سامانه دانشگاه تگزاس که دومین میزان موقوفه‌های دانشگاه‌های آمریکا را در اختیار دارد تنها 223 هزار و 360 دلار اعلام شده است که تفاوت زیادی با دانشگاه هاروارد دارد. سرانه دانشجوی تمام‌وقت دانشگاه ییل در سال 2022 حدود 2 میلیون و 870 هزار دلار بوده است. در این میان، میزان موقوفه سرانه دانشجویان تمام‌وقت دانشگاه استنفورد در سال گذشته به 2 میلیون و 140 هزار دلار رسید. اما در بین 5 دانشگاه برتر آمریکا از نظر میزان موقوفه‌ها، ارزش موقوفه سرانه دانشجوی تمام‌وقت دانشگاه پرینستون در سال 2022 به 4 میلیون و 70 هزار دلار رسید. 

افت ارزش بازار موقوفه‌های دانشگاهی در سال گذشته
با توجه به میزان بالای حجم موقوفه‌ها در برترین دانشگاه‌های آمریکا، براساس گزارش‌ها، ارزش آنها در مقیاس سالانه با کاهش مواجه شده است. به‌طوری‌که دانشگاه هاروارد که بالاترین رقم موقوفه‌ها را بین دانشگاه‌های آمریکایی در اختیار دارد، در سال گذشته با کاهش 4.73 درصدی (2 میلیارد و 339 میلیون دلاری) نسبت به سال 2021 با موقوفه 51 میلیارد و 779 میلیون دلاری مواجه بوده است. این درصد کاهش موقوفه‌ها برای سامانه دانشگاه تگزاس 0.56 درصد بوده به‌طوری‌که از 42 میلیارد و 909 میلیون دلار در سال 2021 با کاهش 239 میلیون دلار روبه‌رو بوده است. همچنین سومین دانشگاه برتر موقوفه‌ای آمریکا یعنی دانشگاه ییل هم با افت 2.13 درصدی، از رقم موقوفه‌ای 42 میلیارد و 262 میلیون دلاری در سال 2021 به رقم 41 میلیارد و 380 میلیون دلاری در سال گذشته رسید. این در‌حالی است که میزان تغییر ارزش موقوفه‌های دانشگاه استنفورد در سال 2022 با 3.97 درصد کاهش روبه‌رو شد به‌طوری‌که نسبت به رقم 37 میلیارد و 741 میلیون دلاری این دانشگاه در سال پیش از آن، با کاهش یک میلیارد و 441 میلیون دلاری همراه بوده است.
 در میان 5 دانشگاه برتر موقوفه‌ای آمریکا، دانشگاه پرینستون بالاترین میزان کاهش موقوفه را دارد به‌طوری‌که با 5.05 درصد افت نسبت به سال 2021 مواجه بوده است. این در‌حالی است که نرخ موقوفه‌های دانشگاه پرینستون در سال 2021 معادل 37 میلیارد و 598 میلیون دلار بوده که در سال 2022 با کاهش یک میلیارد و 808 میلیون دلاری روبه‌رو بوده است.