رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح دیروز (دوشنبه) با صدها تن از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان عرصههای دانشبنیان دیدار کردند. طی این دیدار ایشان آینده روشن کشور را نیازمند رشد سریع و مستمر اقتصادی خواندند و با اشاره به اولویت پیشرفت اقتصادی توام با عدالت در برنامه هفتم توسعه، به تبیین دلایل و الزامات رشد اقتصادی پرداختند و تاکید کردند: «حل مشکلات محسوس معیشتی و دشواریهای زندگی خانوارها، رشد اقتصادی را کاملا ضروری کرده است.»
حضرت آیتالله خامنهای با ابراز خرسندی از روحیه، نگاه امیدوارانه و فعالیتهای ملموس فعالان عرصه تولید و کارآفرینی گفتند: «همانگونه که بارها گفته شده، استعداد و ظرفیت رشد کشور باتوجه به منابع خدادادی، موقعیت جغرافیایی و بینالمللی و سیاسی و بهخصوص نیروی انسانی، بسیار بالا و در عرصههایی استثنایی است و به همین علت، آینده ملت و دورنمای پیشرفت ایران بسیار روشنتر از پیشبینیهای کنونی است.»
ایشان، نامگذاری سالجاری به نام سال «تولید، دانشبنیان، اشتغالآفرین» را تا حدودی ناشی از دیدار سال گذشته با فعالان اقتصادی خواندند و افزودند: «نمایشگاهی که دو روز قبل بازدید شد، نشان میداد کارهای نسبتا خوبی در زمینه شعار سال انجام شده، ضمن اینکه سخنان فعالان اقتصادی در این دیدار درباره پیشرفت اقتصادی کشور، امیدها و نویدهای خوبی میدهد و شاخصهای رسمی نیمه اول سال ۱۴۰۱ هم عمدتا نشاندهنده حرکت و رشد است.»
رهبر انقلاب به مسئولان دولتی حاضر در دیدار بهخصوص معاون اول رئیسجمهور گفتند: «برای پیگیری مطالب و حل گلایهها و توقعات بحق فعالان اقتصادی در این دیدار، کارگروههایی با حضور فعالان اقتصادی تشکیل دهید و با پیگیری مستمر، مشکلات را علاج کنید که در این صورت، رشد اقتصادی کشور هم محقق خواهد شد.»
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به برخی توقعات تولیدگران از ایشان افزودند: «البته روش بنده ورود به مسائل اجرایی نیست اما راه را نشان میدهم و با اصرار و تاکید، آنها را دنبال میکنم.»
رهبر انقلاب در ادامه سخنانشان در دیدار با تولیدگران، کارآفرینان و فعالان عرصههای دانشبنیان به تبیین حرف اصلی و مهم خود یعنی ضرورت رشد اقتصادی سریع و مستمر پرداختند.
عقبماندگی کشور در دهه 90 و تعطیلی نسبی مسائل اقتصادی در برخی سالهای این دهه و درنتیجه شاخصهای منفی در بخشهای مختلف، واقعیت مهمی بود که ایشان در بیان ضرورت رشد سریع و مستمر اقتصادی، روی آن انگشت گذاشتند.
حضرت آیتالله خامنهای ضعفهای مدیریتی و مسائلی نظیر تحریمها و تمرکز کشور بر مساله هستهای و درنتیجه شرطیشدن اقتصاد را ازجمله علل مهم عقبماندگی اقتصادی در دهه 90 برشمردند.
ایشان جبران این عقبماندگی را نیازمند تلاش پیگیر و رشد مستمر اقتصادی حداقل در 10 سال دانستند و گفتند: «به همین علت در برنامه هفتم توسعه، پیشرفت اقتصادی را البته توأم با عدالت در اولویت قرار دادیم؛ چراکه عدالت مهم است و اگر نباشد، پیشرفت حقیقی صورت نگرفته است، ضمن اینکه میزان رشد متوسط هم هشت درصد قرار داده شده که اگر محقق شود، پیشرفت خوبی در ۵ سال آینده رخ خواهد داد.»
رهبر انقلاب در تبیین چرایی نیاز به رشد سریع و مستمر اقتصادی، همه مسئولان دولتی و حاکمیتی، تولیدگران و فعالان اقتصادی را به تمرکز و دقت در ۴ دلیل عمده فراخواندند.
دلیل اول، مشکلات محسوس معیشتی مردم و دشواریهای موجود در رفاه خانوارها بود.
ایشان این مشکلات را دلیل بسیار مهمی برای درک ضرورت رشد سریع اقتصادی خواندند و گفتند: «رفع فقر و مشکلات معیشتی مردم و تامین رفاه و آسایش آنان، بدون رشد اقتصادی علاجپذیر نیست و همه مسئولان و افراد دارای تواناییهای مدیریتی، فکری و مالی، در این زمینه مسئولیت سنگینی دارند.»
ضرورت ارتقای جایگاه ایران در اقتصاد منطقه و جهان و ایجاد اشتغال برای میلیونها فارغالتحصیل دو دلیل دیگری بود که رهبر انقلاب در این زمینه بیان کردند.
ایشان گفتند: «وجود جوان متخصص تحصیلکرده افتخار است، اما بیکاری او باعث سرافکندگی است، جوان کارآمد تحصیلکرده از کشور، شغل و امکان پیشرفت علمی میخواهد و بدون ایجاد شغل برای آنان نباید بگوییم چرا مهاجرت میکنند و طبعا ایجاد شغل برای این مجموعه عظیم متخصص و توانمند جوان، رشد سریع و مستمر اقتصادی میطلبد.»
دلیل چهارم رهبر انقلاب در تبیین ضرورت رشد اقتصادی، وضع مبهم جمعیت کشور از لحاظ جوانی در آیندهای نهچندان دور بود.
ایشان گفتند: «جمعیت جوان کشور بحمدالله اکنون خوب است اما با روند فعلی فرزندآوری، آینده جمعیتی از این لحاظ مبهم است. بنابراین باید با رشد سریع و مستمر، کشور را ثروتمند کنیم زیرا در روزی که جوان به اندازه کافی نداشته باشیم، ثروتمند شدن کشور ممکن نیست.»
بخش بعدی سخنان رهبر انقلاب به بیان الزامات و لوازم تحقق رشد اقتصادی اختصاص داشت. الزاماتی که بخشی از آنها به مسئولان، برخی به فعالان اقتصادی و بخشی هم به مردم مربوط میشود.
حضرت آیتالله خامنهای در این زمینه «افزایش سرمایهگذاری برای تولید» و «ارتقای بهرهوری» را دو رکن مهم و الزام اساسی رشد اقتصادی خواندند و گفتند: «در برخی بخشها ازجمله چگونگی مصرف منابع طبیعی، بهرهوری واقعا پایین است.»
«وجود چشمانداز راهبردی و برنامه بلندمدت در دستگاههای اجرایی و حکومتی» الزام دیگری بود که رهبر انقلاب به آن اشاره کردند و گفتند: «مسئولان معمولا میگویند برنامههای درازمدت دارند، اما اگر داریم نباید دچار روزمرگی و تغییر چندروزه حرفها باشیم؛ چراکه این روزمرگی به همهجا و همهچیز ضربه میزند.»
«حمایت دستگاههای اجرایی از بخش خصوصی» ضرورت دیگری بود که ایشان به مسئولان حاکمیتی گوشزد کردند.
حضرت آیتالله خامنهای در این زمینه دولتی کردن همه کارها در اوایل انقلاب را خطایی مهم خواندند و گفتند: «کشور بدون فعالیت بنگاههای خصوصی اداره نخواهد شد و این بنگاه ها نیز بدون حمایت حاکمیت وارد میدان نمیشوند و اگر هم بشوند، موفق نخواهند بود.»
ایشان سیاستهای اصل ۴۴ را، دقیق و مورد تایید عناصر علاقهمند به عدالت اجتماعی خواندند و گفتند: «برخی برادران خوب و خوشنیت، به این سیاستها اعتراض دارند که این اعتراض درست نیست، البته در چند دولت، متاسفانه به این سیاستها بهدرستی عمل نشد که لازم است با دقت، مراقبت، مدیریت و نظم و انضباط کاری، سیاستهای کلی اصل ۴۴ اجرایی شود.»
«ارتقای دانش و فناوری» دیگر الزام مهم رشد اقتصادی بود که رهبر انقلاب به آن پرداختند و توجه دانشگاهها و مراکز علمی- پژوهشی را به آن جلب کردند.
ایشان موفقیتهای امروز را در بسیاری از بخشها، ناشی از آغاز نهضت علمی درحدود 15 سال قبل دانستند و افزودند: «جوانان دانشمند باید از خطوط مقدم علم جهانی هم بگذرند و تحقق این آرزو را زمینهسازی کنند که پنجاهسال بعد اگر کسی خواست از تازههای علم باخبر شود، مجبور باشد زبان فارسی یاد بگیرد.»
«افزایش بهرهوری» در همه بخشها ازجمله در فعالیت نیروها و کارمندان دستگاههای دولتی و در چگونگی مصرف منابع طبیعی ازجمله آب نیز در بحث الزامات رشد اقتصادی، مورد تبیین رهبر انقلاب قرار گرفت.
ایشان «رقابتپذیر کردن کالاها و خدمات» با افزایش کیفیت و کاهش قیمت محصول نهایی را از دیگر لوازم رشد اقتصادی کشور برشمردند و گفتند: «این مساله در عرصه صادرات اهمیت فراوانی دارد.»
«بهبود محیط کسب و کار» ششمین الزام دستیابی به رشد اقتصادی بالا و پایدار بود که رهبر انقلاب برای چندمینبار بر آن تاکید کردند و گفتند: «باید کاری کنیم که مردم بتوانند بهراحتی، تولید و کسبوکار و دادوستد کنند.»
ایشان تصمیمهای متناقض و تغییرات مکررِ قوانین و مقررات را ازجمله موانع بهبود محیط کسبوکار برشمردند و افزودند: «تصمیمگیریهای متناقض را علاج کنید. گاهی دو دستگاه که هر دو نیز در جلسه هیاتدولت دور یک میز مینشینند، تصمیمهای خلاف و متضاد یکدیگر اعلام میکنند. همچنین گاهی مقرراتی در دولت اعلام میشود اما ناگهان با برخاستن صدایی از مجلس، آن کار که مدتی نیز برای آن برنامهریزیشده، لغو میشود که این اشکال که مخاطب آن هم دولت و هم مجلس هستند، باید اصلاح شود.»
«علاج راه دراز و پرپیچوخم فرآیندهای اداری» نکته دیگری بود که حضرت آیتالله خامنهای به آن اشاره کردند و افزودند: «در زمینه پنجره واحد خدمات کارهای خوبی انجام شده است که در سایر بخشها نیز باید گسترش یابد البته مقرراتزدایی به معنای مراقبتزدایی نیست.»
ایشان مداخلات سلیقهای نهادهای نظارتی و غیرنظارتی را از دیگر موانع بهبود محیط کسبوکار دانستند و افزودند: «مداخله قانونی در موارد خلاف باید انجام بگیرد اما مداخلات سلیقهای و بیمورد و دخالتهایی که برخی نهادها بدون الزامات قانونی در کار مردم میکنند باید رفع شود.»
حضرت آیتالله خامنهای، اهتمام به تامین مالی فعالیتهای بخش خصوصی را نیز مورد تاکید قرار دادند و خاطرنشان کردند: «اساس تشکیل صندوق توسعه، برای کمک به بخش خصوصی بود اما از بدو تشکیل تاکنون، هرگاه کار دولتهای مختلف گره خورده و مجوز قانونی برای برداشت از صندوق نداشتهاند، برای استفاده فراقانونی به بنده مراجعه میکنند که این کار، هم اشکال فنی و هم اشکال نتیجهای دارد.»
رهبر انقلاب پس از برشمردن عوامل موثر در بهبود محیط کسبوکار، انضباط مالی در بودجه را الزام دیگری برای رشد اقتصادی خواندند و گفتند: «بودجه دچار مشکلات ساختاری است و کسری بودجه یکی از مشکلسازترین مسائل برای اقتصاد کشور است که ازجمله اهداف جلسه شورایعالی اقتصادی سران قوا حل همین مشکل بوده، اما هنوز برطرف نشده است.»
ایشان افزودند: «در مساله کسری بودجه، موضوع تعهدات مالی بدون وجود منابع قابلاطمینان کاملا مؤثر است و باید متوقف شود. البته گاهی این تعهدات از طرف خود دولت داده میشود اما از آن بدتر خواستههای مجلس است که موارد زیادی تعهد بدون منابع مطمئن به دولت تحمیل میشود.»
رفع موانع در واگذاری مدیریتها به مردم، پرهیز بخش دولتی از رقابت با بخش خصوصی و جلوگیری از واردات بیرویه، سه الزام دیگری بود که رهبر انقلاب برای تحقق رشد اقتصادی به آنها اشاره کردند.
حضرت آیتالله خامنهای در بخش پایانی سخنانشان سه تذکر بیان کردند: «1- رقابت مثبت در بخش خصوصی پیشبرنده است اما بنگاههای اقتصادی خصوصی عرصه رقابت را از همکاری بهویژه در کارهای اقتصادی خارج کشور جدا کنند و در کارهای بزرگ با یکدیگر همافزایی کنند. ۲- دستگاههای دولتی، شرکتهای کوچک و متوسط را که نقش زیادی در ایجاد اشتغال و ارزشافزوده دارند، موردتوجه قرار دهند و بنگاههای بزرگ در زنجیره تولید خود به آنها کمک کنند. ۳- مساله تعاونیهای تولید میتواند یکی از گرهگشاترین کارها برای ایجاد اشتغال و بهخصوص ایجاد عدالت اقتصادی در کشور باشد.»
رهبر انقلاب اسلامی در پایان سخنانشان گفتند: «مسئولان دولتی با همه وجود درحال کار و تلاش بسیار خوب هستند، البته باید جهتگیریها و اقدامات را بهگونهای مراقبت کنند که نتایج مطلوبی بهدنبال داشته باشد.»
در این دیدار ۱۴ نفر از فعالان تولید و کارآفرینی و عرصههای دانشبنیان بخش خصوصی در حوزههای تجهیزات پیشرفته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی، خدمات فنی و مهندسی، صنایع چوب و سلولزی، صنعت نوشتافزار، کشاورزی و صنایع آبزیپروری و آبشیرینکن، ساخت تجهیزات بخش انرژیهای تجدیدپذیر و سلولهای خورشیدی، صنایع نفت و گاز، محصولات پتروشیمی، پردازش اطلاعات و هوش مصنوعی، کسبوکارهای دیجیتال، صنعت فرش و نساجی بهمدت یکساعتونیم، گزارشی از موفقیتها، دستاوردها و تولیدات و همچنین برخی گلایهها و مشکلات حوزههای کاری خود را ارائه دادند و پیشنهادهایی را نیز بیان کردند.
ایجاد پنجره واحد خدمات دولتی به تولیدکنندگان، ارتقای شیوه تعامل دستگاهها با شتابدهندهها، تشکیل کنسرسیومهای دولتی و خصوصی بهمنظور اجرای پروژههای بزرگ و نیمهتمام، ایجاد ساختار واحد تصمیمگیری و مدیریت در حوزه صادرات خدمات مهندسی، اصلاح قوانین مربوط به امور واگذاری اراضی در بخش کشاورزی، تعیین برنامه جدی و ارتقای سرمایهگذاری در زمینه فناوری هوش مصنوعی، ساماندهی فعالان غیررسمی حوزه صنعت، تشکیل کارگروه ملی نوشتافزار، حل مشکل سرمایه در گردش واحدهای تولیدی، پرهیز از قیمتگذاری دستوری در مواردی که از ارز دولتی استفاده نمیشود، مدیریت مصرف انرژی و تخصیص بهینه یارانه سوخت، تاکید بر بهرسمیت شناخته شدن مالکیت معنوی بهخصوص در فناوریهای دیجیتال، بازسازی کارخانههای مادر در صنایعی همچون نساجی ازجمله نظرات مطرحشده از زبان تولیدکنندگان در این دیدار بود.