ندا اظهری، مترجم:ساخت و حفظ یک اقتصاد مدرن و قدرتمند به عناصر متعددی بستگی دارد، اما نوآوری همواره باید در مرکز این توجه قرار گیرد. جریان ایدههای نو همراه با فرصت سرمایهگذاری و تبدیل آنها به سرمایهگذاریهای جدید موفق برای رشد حوزه نوآوری الزامی است. استراتژی نوآوری دولت انگلیس نشان میدهد که نوآوری باید در مرکز هر کاری باشد تا بتوانیم اطمینان حاصل کنیم انگلیس در صحنه رقابتی جهانی باقی میماند. نوآوری و خلاقیت، زیربنای سبک زندگی مدرن، کسبوکارها و جامعه وسیعتر است. در فضای امروزی که بهطور دائم درحال تغییر است، نهتنها فناوریها و خدمات موردتوجه قرار میگیرد، بلکه انتظار میرود این فناوریها به تولید مداوم ایدهها و محصولات جدید نیز منجر شود. نوآوری ایدههای بزرگ به ارزش، رفاه، بهرهوری و رفاه تبدیل میشود.
تعریف نوآوری در انگلیس بستگی به سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) دارد. فعالیت در هرکدام از این بخشها، کسبوکارها را در حوزه نوآوری فعال معرفی میکند: ارائه محصولات، خدمات و فرآیندهای جدید و بهبودیافته؛ مشارکت در پروژههای نوآوری تکمیلنشده یا رهاشده؛ شکل جدید و بهبودیافته سازمانی، ساختارها یا فعالیتهای تجاری؛ و مفاهیم یا استراتژیهای بازاریابی؛ و فعالیتهای سرمایهگذاری در حوزههایی چون تحقیق و پژوهش داخلی، آموزش، کسب دانش خارج از سایر شرکتها یا ماشینآلات و تجهیزات مرتبط با فعالیتهای نوآورانه. کسبوکارهایی که در هرکدام از سه فعالیت نخست حضور داشتهاند، بهعنوان شرکت فعال در حوزه نوآوری قلمداد میشود.
کسبوکارهای بزرگ در قیاس با شرکتهای کوچک و متوسط نوآورانهتر عمل کردهاند، بهطوریکه در سالهای 2020- 2018 حدود 58 درصد از کسبوکارهای بزرگ فعالیت نوآورانه داشتند، درصورتیکه این رقم برای شرکتهای کوچک و متوسط حدودا 44 درصد اعلام شده است. درصد فعالیتهای نوآورانه کسبوکارها در سالهای 2020- 2018 در انگلیس با 46 درصد به بالاترین حد خود رسید.
هدفگذاری برای رسیدن به R&D 2.4 درصدی تا 2027
تا سال 2030، سرمایهگذاریهای عمومی داخلی در بخش R&D در خارج از جنوب شرقی بریتانیا تا حدود 40 درصد افزایش خواهد یافت. در این میان دولت انگلیس در نظر دارد بهمنظور تحقق هدف رونق و رشد نوآوری سهم بیشتری از سرمایهگذاریهای خود را در درازمدت معطوف به بخش خصوصی کند. دولت این کشور قرار است تا سال 2027 سرمایهگذاری بخش دولتی و خصوصی را در بخش R&D تا 2.4 درصد افزایش دهد. این اقدام در راستای حمایت از کسبوکارها برای بهرهمندی از مزایای فرصتهای تجاری موجود از طریق توسعه علم و فناوری در دستورکار قرار گرفته است. سنجش R&D دیدگاه متمرکزی بر انواع فعالیتهایی دارد که ممکن است به کسبوکارها در بهبود عملکرد رقابتی کمک کند. در این میان نوآوری مفهومی گستردهتر داشته و مجموعه وسیعتری از فعالیتها را ازجمله R&D را بهرسمیت میشناسد که به بهبود عملکرد سازمانی در کسبوکارها در سراسر اقتصاد کمک میکند. طبق آخرین آمارهای منتشرشده در زمان انتشار این گزارش، کل هزینههای R&D انگلیس 1.74 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را در سال 2019 به خود اختصاص میداد. این رقم در سال 2022 با توجه به GDP سهمیلیارد و 138 میلیون دلاری به 1.75 درصد رسید.
نوآوری کسبوکارها تا بازگشت به اوج فاصله دارد
در بین سالهای 2020- 2018 قریببه 45 درصد از کسبوکارهای انگلیس از نظر نوآوری فعال بودهاند که این آمار در مقایسه با 38 درصد در سال 2018- 2016 رشد داشته است. اما کمتر از 49 درصد در سالهای 2016- 2014 و 53 درصد در سالهای 2014- 2012 است. در سالهای بین 2020- 2018 حدود 46 درصد از کسبوکارها جزء نوآوران جامع در تمام زمینهها و 34 درصد هم جزء نوآورانی بودهاند که در بخشی از نوآوریها فعالیت داشتهاند. کسبوکارها بیشتر از آنکه تمایل به ارائه فرآیندهای جدید داشته باشند، تمایل دارند محصولات جدیدی را عرضه کنند. در سالهای 2020- 2018 قریببه 20 درصد از کسبوکارها جزء نوآوران محصولات و 16 درصد جزء نوآوران فرآیندهای نوآورانه قرار میگرفتند.
تغییر در هزینه و سرمایهگذاری نوآوری بهمرورزمان
سرمایهگذاری کسبوکارها روی نرمافزارهای کامپیوتری از 14 درصد به 24 درصد و روی سختافزارهای کامپیوتری از هشت به 23 درصد رشد داشته است. درصد سرمایهگذاری کسبوکارها در R&D های داخلی شرکت با 2 درصد افزایش به 16 درصد رسیده است. همچنین درصد مشاغل سرمایهگذاری در ماشینآلات و تجهیزات 8 درصد و سرمایهگذاری در هر نوع فعالی طراحی 4 درصد افزایش داشته است. درصد کسبوکارهای سرمایهگذار در ماشینآلات و تجهیزات در وست میدلندز با 20 درصد به بالاترین حد و در مناطق پاییندست لندن به 9 درصد رسید. این آمار بیانگر آن است که بخشهای خدماتی بیشترین سهم از کسبوکارهای لندنی را در اختیار دارند. درصد سرمایهگذاری روی نرمافزارهای کامپیوتری در یورکشایر به بالاترین حد و سرمایهگذاری در همین بخش در نورثوست پایینترین حد بوده است. سرمایهگذاری روی سختافزارهای کامپیوتری نیز در ایرلند شمالی به پایینترین حد رسیده بود. در سال 2020، درصد هزینههای نوآورانه برای R&D داخلی شرکتها قریببه 50 درصد گزارش شده است. در همان سال، درصد هزینههای نوآوری استفادهشده برای حصول R&D حدود 6 درصد بود که در مقایسه با سال 2018 حدود یک درصد کاهش نشان میدهد. در سال 2020، درصد هزینههای نوآوری استفادهشده در بخشهای ماشینآلات، تجهیزات و نرمافزار 30 درصد اعلام شده که در مقایسه با 21 درصد سرمایهگذاری در سال 2018 حدود 8 درصد رشد نشان میدهد.
مشارکت و حمایتهای نوآورانه
توسعه نوآوری از هر نوعی میتواند فرآیند پیچیدهای را شامل شود و کسبوکارها ممکن است بهدنبال همکاری مشترک با سایر مشاغل یا سازمانها بهدنبال دسترسی به منابع مشاوره و اطلاعات برای کمک به پیشبرد فرآیندی خلاق باشند. در سالهای 2020- 2018 حدود 58 درصد از کسبوکارهایی که در زمره نوآوران فعال قرار میگرفتند که این آمار در سالهای 2018- 2016 حدود 49 درصد گزارش شده بود. بین سالهای 2020- 2018 قریببه 77 درصد از نوآوران جامع با تامینکنندگان، 69 درصد با مشتریان در بخش خصوصی و 52 درصد با سایر کسبوکارها در گروههای شرکتی همکاری داشتهاند. بهطورکلی کسبوکارها بیش از بخش عمومی و سازمانهای دولتی، با سازمانهای بخش خصوصی همکاری داشتهاند، بهطوریکه 22 درصد همکاری با موسسات پژوهشی دولتی و عمومی و 23 درصد همکاری با دانشگاهها و سایر موسسات آموزش عالی گزارش شده است.
فقط 6 درصد کسبوکارها حمایت مالی دولتی دریافت میکنند
حدود 6 درصد از کسبوکارها در سال 2021 بهمنظور فعالیتهای نوآورانه از دولت مرکزی انگلیس حمایت مالی دریافت کردهاند که این آمار در سال 2019 حدود 3 درصد بوده است. حدود یک درصد از کسبوکارها حمایتهای مالی مستقیمی از منابع گرنتهای هوشمند R&D یا مشارکتی و... دریافت کردهاند، درحالیکه 4 درصد از آنها از حمایتهای مالی غیرمستقیمی چون اعتبارات مالیاتی R&D دریافت میکردند. بهطور جداگانه، 6 درصد از کسبوکارها حمایتهای مالی را از فعالیتهای نوآورانه از مقامات محلی یا منطقهای انگلیس و یک درصد هم حمایتهای مالی از اتحادیه اروپا دریافت کردهاند.
تجهیزات الکتریکی، نوری و حملونقل، نوآورترین صنایع
مشارکتهای نوآورانه در انواع مختلف بخشهای صنعتی متفاوت است. آمارها حکایت از آن دارد که درصد کسبوکارهای فعال در حوزه نوآوری در تمام بخشهای صنعتی جز یک بخش بین سالهای 2018- 2016 تا 2020- 2018 افزایش داشته است. این استثنا در فیلمسازی و تولید ویدئو مطرح شده که فعالیتهای نوآورانه تا 8 درصد افت داشته است. این دو بخش صنعتی با بیشترین افزایش در فعالیتهای نوآورانه، به ترتیب با 13 و 12 درصد افزایش اولا در گروههای نوآور شامل سوخت، مواد شیمیایی، پلاستیک، فلزات یا مواد معدنی و ثانیا در گروههای ساختوساز بودهاند. کسبوکارهای فعال در صنایع تولیدی و ساختوساز معمولا نوآورتر از کسبوکارهای صنایع توزیع و خدماتی بودهاند. در سالهای 2020- 2018، تولیدکنندگان تجهیزات الکتریکی و نوری و تولیدکنندگان تجهیزات حملونقل که نوآورترین صنایع بودهاند، به ترتیب 70 و 64 درصد کسبوکارهای نوآورانه را بهخود اختصاص دادهاند. خدمات اقامتی و مواد غذایی با 32 درصد، پایینترین درصد فعالان نوآور را در کسبوکارها شامل میشدند.
شرق انگلیس بیشترین کسبوکارهای نوآورانه را در اختیار دارد
کسبوکارهای فعال نوآور در سالهای 2020- 2018 در انگلیس با 46 درصد بالاترین درصد را از آن خود کردند. آمار فعالیتهای نوآورانه در همان سال در منطقه ولز 44 درصد، در منطقه اسکاتلند 39 و در منطقه ایرلند شمالی 38 درصد گزارش شد. درصد کسبوکارهای فعال نوآور در این چهار کشور در سالهای 2020- 2018 بالاتر از سالهای 2018- 2016 و کمتر از سالهای 2016- 2014 بوده است. بالاترین درصد این افزایش را منطقه ولز با افزایش 10 درصدی، از 34 درصد در سالهای 2018- 2016 تا 2020- 2018 به خود اختصاص داد. شرق انگلیس و وست میدلندز به ترتیب با 51 و 49 درصد، بالاترین کسبوکارها با فعالیت نوآورانه را از آن خود کردند. نورث ایست با 40 درصد پایینترین نرخ کسبوکارهای فعال در حوزه نوآوری را کسب کردند.
کرونا کسبوکارها را نوآورتر کرد
پژوهشها نشان داده است که نوآوری بهطور قابلتوجهی باعث رشد تولیدات میشود. انگیزههای مختلفی برای کسبوکارها وجود دارد تا آنها را وادار به مشارکت در شرکتهای نوآوری گستردهتر کند که از آن جمله میتوان به استراتژیهای تجاری بهبود کیفیت، کاهش هزینهها، تنوع محصولات و خدمات شرکتها اشاره کرد. تغییر در این انگیزهها ممکن است بهمرورزمان اتفاق بیفتد که بیانگر تحول در فضاهای بیرونی شرکت و موقعیت بازار است. معمولا کسبوکارها عوامل مختلفی را در تصمیمگیری برای نوآوری ذکر میکنند. بهبود کیفیت کالاها یا خدمات غالبا در صدر این عوامل قرار میگیرند که 39 درصد از اهمیت کسبوکارها را در سالهای 2020- 2018 شامل میشدند. دومین عامل برتر هم دلیل بالاترین امتیاز برای نوآوری مسائل مربوط به همهگیری کرونا بوده که 35 درصد از کسبوکارها این عامل را بهعنوان عامل مهم ارزیابی میکنند. ارزیابیها نشان میدهد که 20.3 درصد تمام کسبوکارهای انگلیس در دوران همهگیری کرونا نوآورتر شدند. در بخش آموزشی، 57.5 درصد از کسبوکارها و 26.5 درصد از بخش بهداشت انسان و فعالیتهای اجتماعی در این دوران در زمینه نوآوری شکوفاتر شدند. علاوهبر این از زمان شروع همهگیری کرونا، 33.1 درصد از تمام کسبوکارها بهجز کسبوکارهایی که نهایت تا 9 نفر کارمند داشتند، در زمینه فناوریهای دیجیتال فعال بودهاند و 29.5 درصد نیز اقدامات مدیریتی خود را تغییر دادهاند.
موانع پیشروی نوآوری
تحقیقات نشان داده است که موانع پیش روی نوآوری ارتباط کمی با عملکرد کسبوکارها دارد. مسائل ایجادشده در دوران همهگیری کرونا مهمترین مانع ایجادشده بر سر راه نوآوری کسبوکارها بود، بهطوریکه 37 درصد از کسبوکارهای نوآور در سالهای 2020- 2018 با این چالش مواجه بودند. خطرات اقتصادی نیز با 19 درصد، دومین مانع بزرگ در همان بازه زمانی بهشمار میآمدند. عامل هزینهها شامل توانمندی مالی، هزینههای مستقیم و بسیار بالای نوآوری و هزینههای مالی نیز در رده موانع بعدی قرار گرفتند. خروج انگلیس از اتحادیه اروپا نیز عامل بازدارنده دیگری بود که در سالهای 2020- 2018 حدود 13 درصد کسبوکارهای انگلیسی با آن دستبهگریبان بودند. این رقم در سالهای 2018- 2016 بالغبر 15 درصد بوده است. مقررات دولت انگلیس 13 درصد از نوآوران جامع در سالهای 2020- 2018 و مقررات اتحادیه اروپا نیز 9 درصد از آنها را با این موانع روبهرو کرده بود اما مانع اصلی نوآوری برای نوآورانی که به کلیه استراتژیهای نوآوری عمل نمیکنند، به همهگیری کرونا مربوط میشود. درمجموع، 20 درصد از کسبوکارهایی که این گروه از نوآوران در آن فعالیت میکنند، با چالش همهگیری کرونا بهعنوان مانعی بزرگ بر سر راه فعالیت آنها درگیر بودهاند.
فارغالتحصیلان حوزههای STEM بالاترین نیروی کار شرکتها
مهارتهای نیروی کار برای خلق محصولات، خدمات، تمرینها و فرآیندهای جدید جزء مولفههای ضروری برای ارائه نوآوریهای جدید بهشمار میروند. پژوهشهای پیشین نشان داده است که فارغالتحصیلان حوزههای علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) بالاترین سهم از نیروی کار در کسبوکارهای فعال در نوآوری را بهخود اختصاص دادهاند. این عده از فارغالتحصیلان در سازمانهای نوآورانه کمترین تعداد را دارند. اشتغال فارغالتحصیلان حوزههای STEM نیز با بهرهمندی بیشتر از اطلاعات خارج از شرکت، همکاری و معرفی محصولات جدید همراه است. اینگونه استدلال میشود که بهکارگیری فارغالتحصیلان این حوزهها، تقاضا برای نوآوری را از طریق استفاده بیشتر از همکاریهای خارج شرکت و شبکه افزایش میدهد و بهنوبه خود منجر به تقاضای بیشتر برای این گروه از فارغالتحصیلان میشود. در میان کسبوکارهای نوآوران جامع در سال 2020، حدود 12 درصد از کارمندان دارای صلاحیت علمی و مهندسی و 18 درصد دارای صلاحیت در یکی از موضوعهای غیرعلمی بودهاند. در سال 2020، قریببه 5 درصد از کارمندان استخدامشده ازسوی غیرمبتکران، صلاحیت علمی و مهندسی و 13 درصد هم صلاحیت موضوعهای غیرعلمی داشتهاند.
درمجموع در سال 2020، حدود 9 درصد از کارمندان دارای مدرکی در حوزههای علمی و مهندسی و 16 درصد در سایر رشتهها بودهاند. فارغالتحصیلان علوم و مهندسی در نیروی کار نوآوران جامع با 21 درصد در لندن بالاترین سهم را از آن خود کردهاند، بهطوریکه این سهم در اسکاتلند 14 درصد، سوث وست 13 درصد و در دو منطقه نورث ایست و وست میدلندز نیز این افراد 7 درصد را شامل شدهاند. سهم فارغالتحصیلان غیرعلمی و مهندسی در نیروی کار نوآوران جامع بهطور قابلتوجهی با 36 درصد در لندن بالاترین سهم را از آن خود کردهاند و پایینترین سهم با 12 درصد مربوط به وست میدلندز میشود. تجزیهوتحلیلهایی که در سال 2017 انجامشده، نشان میدهد مشاغلی که سهم فزایندهای از فارغالتحصیلان STEM یا غیر STEM را بهکار گرفتهاند، بهاحتمالزیاد بهبودهای قابلتوجهی را در گردش مالی و اشتغال ایجاد میکنند. در سالهای 2020- 2018 حدود 17 درصد از کسبوکارها افرادی را با مهارتهای چندرسانهای یا طراحی وب استخدام کرده یا این مهارتها را از منابع خارجی بهدست آوردهاند. این در مقایسه با 16 درصد از مشاغلی است که افرادی را با هنرهای گرافیکی، چیدمان یا مهارتهای تبلیغاتی بهکار گرفته یا این مهارتها را از منابع خارجی کسب کردهاند.