رئیس دانشگاه آزاد استان یزد در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
سارا طاهری، خبرنگار:ایراد رشته‌های غیر پزشکی دانشگاه‌ها نبود بخش «بالین» و رشد در محیط غیر‌کارگاهی است به‌طوری‌که دانشجو پس از پایان تحصیلات به محیط ناشناخته صنعت وارد می‌شود. رفع این چالش نیازمند فضایی است که دانشجویان با محیط واقعی کار آشنا شوند. این در‌حالی است که دانشگاه‌ها به دلیل محدودیت‌های فضایی و مالی هیچ‌وقت نمی‌توانند تجهیزات واقعی کارگاهی را در محیط دانشگاه برای دانشجویان فراهم کنند؛ دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد از مهرماه امسال طرحی را اجرا کرد که این مشکل را حل کند. طرح مهارت‌یار همان طرحی است که مسئولان دانشگاه برای رفع این چالش در نظر گرفتند. در این طرح دانشجو در یک محیط واقعی صنعت و صنف مرتبط با رشته تحصیلی برای یادگیری دروس عملی قرار می‌گیرد. محمدرضا دهقانی‌اشکذری رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان و واحد یزد، یکی از تفاوت‌های طرح مهارت‌یار دانشگاه آزاد اسلامی با طرح کاد و کارورزی هنرستان‌ها را حضور دانشجو برای یادگیری دروس عملی در یک محیط واقعی صنعتی کارگاهی و اصناف می‌داند. به گفته دهقانی‌اشکذری صنعت به‌شدت به دنبال نیروی ماهر و آماده به کار است و دانشجویان در این طرح، علاوه‌بر گذراندن دروس نظری در دانشگاه‌ها، دروس عملی مهارتی خود را در ترم اول دانشجویی درمحیط کار واقعی به صورت کاربردی تجربه خواهند کرد.
رئیس دانشگاه آزاد استان یزد و واحد یزد به «فرهیختگان» گفت: «تمام برنامه‌های ما در دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد براساس اهداف سند تحول و تعالی دانشگاه پیش‌بینی شده است. در حوزه آموزش باید در برنامه‌های یک‌ساله و البته پنج سال پیش‌رو در یک چرخش تحول‌آفرین از برنامه‌های آموزشی و حافظه‌ای به سمت برنامه‌های مهارت‌محور حرکت کنیم. در این حوزه چند اتفاق خوب رقم زدیم. در حوزه مهارت تدوین طرح مهارت‌یار انجام شد که چند روز پیش نیز در کارگاه تبیین سیاست‌های دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه مهارت‌آموزی از این طرح تقدیر شد.» او اضافه کرد: «این طرح در وزارت کار نیز ارائه و در استان یزد نیز با تایید استاندار و مدیران کل ادارات مرتبط نهایی شد. برای اینکه در حوزه مهارت بتوانیم برنامه‌های خود را اجرایی کنیم نیاز به یک‌سری زیرساخت داریم. ضرورت طرح مهارت‌یار این بود که اولا در بخش صنعت و جامعه نیروی ماهر کم داریم و تمام شرکت‌ها و اصناف درخواست نیروی ماهر از دانشگاه دارند.»
72 درصد ورودی‌های مرکز فنی و حرفه‌ای فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها هستند
او با بیان اینکه متاسفانه دانشگاه‌ها نشان دادند که در این حوزه موفق نبودند عنوان کرد: «طبق آماری که هفته گذشته معاون فنی و حرفه‌ای کشور در جلسه‌ای که ما نیز حضور داشتیم ارائه داد، عنوان شد که 72 درصد ورودی‌های مرکز فنی و حرفه‌ای کشور فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها هستند. به این معنا که فرد از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده اما چون فکر می‌کند مهارت لازم را ندارد باز در مرکز مهارت‌افزایی مانند فنی و حرفه‌ای ثبت‌نام کرده و آموزش می‌بیند. این آمار ضرورت کار ما و این طرح را نشان می‌دهد.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد و واحد یزد تصریح کرد: «نکته دیگر اینکه نرخ بیکاری ما در حوزه فارغ‌التحصیلان به‌شدت بیشتر از نرخ بیکاری زیر دیپلم و دیپلم است و همین موضوع نشان می‌دهد که آموزش‌های ما در حوزه مهارت و توانمندسازی ضعف جدی دارد. همچنین دانشجو نیز در دانشگاه فرصتی ندارد که استعدادهای خود را بسنجد؛ چراکه زیرساخت‌ها و امکاناتی که به او مهارت آموزش در محیط کار واقعی را بدهد وجود ندارد. این دلایل باعث شد ما طرح مهارت‌یار را طراحی کنیم.» او با بیان اینکه طرح مهارت‌یار به دو شکل اجرا می‌شود، اضافه کرد: «مدل اول به این صورت است که دانشجو از ترم اول تا آخر دروس عملی را در محیط‌های کار واقعی می‌گذراند. فرآیند کار نیز به این صورت بود که دانشگاه به کل اصناف و صنایع فراخوان زد که اگر آمادگی دارند فضاهای خود را جهت آموزش به دانشگاه اعلام کنند. اصناف نیز اعلام آمادگی کردند و صنایع نیز حتی اداره‌کل میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی نیز اعلام کرده و گفتند آمادگی دارند تا فضایی را جهت آموزش دانشجویان در اختیار دانشگاه قرار دهند.» او با بیان اینکه روند کار به این صورت است که نماینده دانشگاه به فضایی که محل آموزش مهارت باشد مراجعه می‌کند، ادامه داد: «ما اسم این محل را کارگاه معین گذاشتیم. این کارگاه توسط نماینده دانشگاه مورد بازدید قرار گرفته و از سه جهت بررسی می‌شود. اول اینکه محیط کارگاه معین باید در حدی باشد که توان آموزش داشته باشد. دوم خود استادکاری که در آن محیط مستقر است صلاحیت‌های لازم را داشته باشد و سوم اینکه بتواند محتوای آموزشی دانشگاه را پوشش دهد.» او بیان کرد: «وقتی بازدیدها انجام و کارگاه معین مورد تایید قرار گرفت ما آن کارگاه را به‌عنوان کارگاه معین دانشگاه انتخاب کرده و یک تابلوی مشترک به نام دانشگاه و صنعت یا صنف نصب شده و دانشجو از ابتدای ترم دروس عملی خود را در آن محیط می‌گذارد. در این طرح به‌هیچ‌وجه معامله مالی اتفاق نمی‌افتد یعنی ما دانشجو را به کارگاه معین معرفی کرده و از او تعهد می‌گیریم که از کارگاه مطالبه مالی نداشته باشد زیرا در حال پاس کردن واحدهای خود است.» دهقانی‌اشکذری بیان کرد: «استاد کارگاه می‌تواند استادی باشد که دانشگاه معرفی می‌کند یا خود استادکاری باشد که در کارگاه مستقر بوده و مالک آن کارگاه است. هفته گذشته نیز شیوه‌نامه تایید و صلاحیت استادکاران ابلاغ شد و مشکل قانونی آن نیز حل شده است.» او توضیح داد: «ما قبل از معرفی دانشجو یک سری تست‌های شخصیتی و استعداد تحصیلی از دانشجو می‌گیریم و متناسب با استعدادش او را به کارگاه معرفی کرده و لیست دروس به کارگاه تحویل داده می‌شود. ناظر آموزش نیز در طول ترم از کارگاه‌ها بازدید کرده و نحوه کار دانشجو را بررسی و نظارت می‌کند. ارزیابی نمره درس‌ها در آخر ترم نیز می‌تواند توسط استادکار انجام شود و همچنین می‌تواند ترکیبی بین دانشگاه و بخشی نیز کارگاه باشد.»
دانشجویان باید 40 درصد از دروس عملی خود را در طرح مهارت‌یار بگذرانند
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد و واحد یزد با بیان اینکه 9 کارگاه از اول مهرماه امسال اجرا کردیم خاطرنشان کرد: «این کارگاه‌ها در حوزه سرامیک و کاشی، یک کارگاه در حوزه عکاسی، طلا‌سازی، مکانیک و برق و یک کارگاه نیز در حوزه طراحی پارچه و دوخت بودند که در فاز اول 170 نفر در این طرح شرکت کردند. در دانشکده‌های مهارت 1200 دانشجو داشته و در برنامه داریم تمام دانشجویان مهارت، حداقل 40 درصد از دروس عملی خودشان در دوره تحصیل را در این فضا بگذراند.» او با تاکید بر اینکه تا دو سال آینده رشد سالانه 200 درصدی را در این طرح خواهیم داشت گفت: «120 رشته مهارتی که در استان یزد داریم؛ در حال بررسی تمام این رشته‌ها هستیم تا از نظر محتوا و سرفصل با کارگاه‌های معین هماهنگ کنیم و سعی می‌کنیم رشته‌ها را با این کارگاه‌ها تطبیق داده و دانشجویان به این کارگاه‌ها معرفی می‌شوند.» دهقانی‌اشکذری گفت: «دکتر طهرانچی در بازدید از یکی از این کارگاه‌ها تاکید کردند که حتی اگر برخی از سرفصل‌های مصوب فعلی متناسب با نیازهای صنعت نیست دانشگاه این آمادگی را دارد که سرفصل‌های مطابق با نیاز کارگاه و صنعت را معرفی کند تا آن رشته کاملا کاربردی شود.»
او با بیان اینکه این طرح دو مشکل داشت از نظر قانونی که اصناف و صنایع را نگران می‌کرد توضیح داد: «اولین مشکل درخصوص تامین اجتماعی بود. سوال دوستان این بود که اگر دانشجو وارد کارگاه شد آیا تامین اجتماعی برای کارفرما مشکلی ایجاد می‌کند یا خیر. ما این مشکل را با تفاهمنامه‌ای با سازمان فنی و حرفه‌ای کشور حل کردیم. اگر دانشجوی ما از فرآیند فنی و حرفه‌ای به سمت کارگاه معرفی شود حمایت کامل بیمه‌ای خواهد داشت.»
او گفت: «دومین مشکل نیز قانون روابط کار بود که اگر دانشجو از کارفرما شکایت کرد کارفرما برای اینکه چرا دانشجو را استخدام نکرده محکوم نشود. این مشکل نیز با تفاهمنامه‌ای که در یزد با تایید استاندار محترم و اداره کل کار و امور اجتماعی استان امضا شد و به تایید وزارتخانه رسید حل شد. ما این اطمینان را به کارفرما دادیم که اگر در مواردی کار به اختلاف قانونی کشید برای کارفرما مشکلی ایجاد نشود.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد و واحد یزد تصریح کرد: «برخی از شرکت‌ها در این طرح اعلام کردند که تمایل دارند تا نیروهای آنها در دانشگاه ثبت‌نام کنند. یکی از شرکت‌ها امسال حدود 100 نفر از نیروهای خود را به شکل گروهی در سه رشته مهارتی ثبت‌نام کرد که آنها ذیل طرح مهارت‌یار دروس عملی خود را در شرکت و دروس نظری خود را در دانشگاه می‌گذرانند.»
او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «اولین کارگاه اشتغال نیز در دانشگاه راه‌اندازی شد. ما تفاهمنامه‌ای را با بنیاد برکت نوشته و یک فضا را به این بنیاد اختصاص دادیم و یک مجری در این کارگاه مستقر شد. ما امکانات و تجهیزات تولید مانتو و لباس را در این کارگاه مستقر کردیم. به دانشجویانی که دراین کارگاه ثبت‌نام و کار کنند، به ازای هر نفر 50 میلیون تومان تسهیلات با کارمزد 3 درصد توسط بنیاد برکت پرداخت می‌شود و دانشجو همزمان با تحصیل می‌تواند تجهیزات خریده و شغل خود را انتخاب کند و همزمان با فارغ‌التحصیلی اشتغال خود را داشته باشد.» دهقانی گفت: «در اقدام دیگرمان برای رسیدن به اهداف سند تحول با توجه به فضای فناوری که در دانشگاه مورد تاکید است یکی از ساختمان‌های دانشگاه را به شکل ترکیبی طراحی کردیم که هم شرکت‌های فناور و هم دانش‌بنیان مستقر شدند، هم بخشی از این ساختمان کلاس‌های درس دانشگاه است با این هدف که دانشجو حین تحصیل با محیط کار واقعی و شرکت‌های دانش‌بنیان آشنا شود و ادبیات کارآفرینی را فرا بگیرد.»
مطالب پیشنهادی
