سازمان همکاری شانگهای چارچوبی نهادی است که از منافع ایران، روسیه و چین محافظت می‌کند و عضویت در آن می تواند به فرصت جدید اقتصادی برای ایران در راستای تعامل با جهان و بی اثر کردن تحریم های آمریکا تبدیل شود. افزایش همکاری ایران با سازمان همکاری شانگهای، تهران را قادر می سازد سیاست های آمریکا را با هدف انزوای سیاسی ایران تضعیف کند.

در دورانی که مشخصه آن ظهور آشکار قدرت فزاینده چین و روسیه است، نظم جدید جهانی پساغربی در سیاست بین‌الملل شکل‌ می‌گیرد. سازمان همکاری شانگهای (SCO) برای توسعه دادن میل گرایش به شرق نظم جدید جهانی تأسیس شد. 

چین و روسیه در تلاش برای تضعیف نفوذ جهانی آمریکا، به دنبال تقویت همکاری و اتحاد با قدرت های منطقه ای هستند‌؛ در این میان ایران به عضویت دائم سازمان همکاری شانگهای درآمد و در حال تبدیل شدن به قدرت فرا منطقه‌ای است، آن‌هم در حالی که آمریکا و متحدانش در منطقه نمی توانند ایران مقتدر را شاهد باشند.  

سیاست های منطقه ای و مثبت تهران در زمینه تقویت روابط راهبردی با همسایگان و کشورهای منطقه باعث شده است جمهوری اسلامی ایران بتواند به عنوان کشوری تأثیرگذار در روابط بین الملل ایفای نقش کند. ایران قدرتمند که در شمال شرقی یکی از پرتنش ترین مناطق جهان از نظر ژئواستراتژیک قرار دارد، مورد توجه چین و روسیه است.

همسویی راهبردی سه کشور ایران، روسیه و چین در این زمینه به امضای قراردادهای راهبردی جامع با ایران و برگزاری رزمایش مشترک نظامی در اقیانوس هند منجر شده که نشان‌دهنده دوران جدیدی از همکاری‌های سه کشور است. 

روابط راهبردی سه کشور از زمانی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا از برجام خارج شد و سیاست فشار حداکثری همراه با انزوای بین المللی ایران را از سال 2018 تحمیل کرد، اهمیت ویژه ای داشته است. تهران برای دستیابی به اهداف اقتصادی و سیاسی خود و اصلاح کارکرد ژئواستراتژیک، سیاست موفق نگاه به شرق را دنبال کرد، پکن و مسکو از تمایل تهران برای نگاه به شرق استقبال کردند. 

سازمان همکاری شانگهای به عنوان چارچوبی نهادی استفاده می شود که از منافع سه کشور محافظت می‌کند و عضویت در آن می تواند به فرصت جدید اقتصادی برای ایران در راستای تعامل با جهان و بی اثر کردن تحریم های آمریکا تبدیل شود. افزایش همکاری ایران با اعضای سازمان همکاری شانگهای، تهران را قادر می سازد سیاست های  آمریکا را با هدف انزوای سیاسی ایران تضعیف کند و کشورمان را قادر می‌سازد در ترتیبات همکاری امنیتی شرکت کند که باعث ارتقای قدرت نظامی کشور می‌شود.

عضویت در سازمان همکاری شانگهای تجارت ایران را تقویت می‌کند و باعث رشد جریان سرمایه گذاری داخلی، گردشگری و دسترسی به جایگزینی برای سوئیفت می‌شود. همچنین به دولت در زمینه مبارزه با تروریسم کمک و تهران را برای مقابله با جناح های جدایی طلب در خارج از کشور توانمند می کند.

گستره وسیع جغرافیایی و مقیاس جمعیتی بلوک سازمان همکاری شانگهای فرصت‌های بی‌سابقه‌ای در بازار برای تجار ایرانی ایجاد می‌کند که بسیاری از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان انرژی در جهان عضو این سازمان هستند.

با کاهش قدرت آمریکا در غرب‌ آسیا، عضویت ایران در سازمان شانگهای فرصت هایی را  برای گسترش نفوذ منطقه ای کشورمان باز خواهد کرد. همچنین عضویت در سازمان همکاری شانگهای  همکاری با چین را در ابتکار «یک کمربند، یک جاده» افزایش خواهد داد.

ایران می تواند نقش تعیین کننده ای در تضعیف منافع آمریکا در غرب آسیا، به ویژه در کشورهایی که تهران نفوذ قابل توجهی دارد ایفا کند. عضویت در سازمان همکاری شانگهای منافع ژئوپلیتیکی ایران را در غرب آسیا تقویت  می‌کند و به تهران قدرت می‌دهد تا نفوذ آمریکا در منطقه را تضعیف کند. عضویت ایران در سایر سازمان‌های منطقه‌ای مانند کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادساز در آسیا و مجمع اقتصادی خزر، همراه با عضویت در سازمان همکاری شانگهای در راستای اهداف سیاسی و اقتصادی آن مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.

این سازمان  به عنوان بلوکی ضدغربی و ضد ناتو برای قدرت‌های نوظهور در آسیا  جایگزین نظم هژمونیک قدیمی آمریکا در نظر گرفته شده است که گنجاندن ایران به عنوان عضو دائم می تواند به اقتدار سیاسی و منطقه ای ایران بیفزاید.

منبع:راهبرد معاصر