کیانا تصدیق‌مقدم، خبرنگار:روز چهارشنبه ۲۱ دی‌ماه مجلس شورای اسلامی، لایحه بودجه ۱۴۰۲ را تقدیم مجلس کرد. اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای برحسب امور فرهنگ، تربیت بدنی و گردشگری، در سال 1402 تا رقمی حدود 31 هزار و 291 میلیارد تومان برآورد شده است. این رقم به نسبت سال گذشته 13 درصد افزایش داشته است. در این گزارش بودجه نهادهای فرهنگی و هنری را بررسی کردیم و اینکه نسبت به سال گذشته چقدر افزایش داشته‌اند.

 صداوسیما
برای سازمان صداوسیما به‌عنوان یک دستگاه سیاستگذار، که زیرمجموعه‌ای برای آن معرفی نشده، مبلغ  79,380,204 میلیون ریال در نظر گرفته‌شده است. این مبلغ درحالی به سازمان صداوسیما اختصاص داده شده که سال ۱۴۰۱ بودجه 60,185,478 میلیون ریال در نظر گرفته‌ شده بود. 
رقم در نظر گرفته‌شده برای سازمان صداوسیما در لایحه بودجه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که سهم این سازمان در مقایسه با سال جاری، 32 درصد افزایش یافته است.
با وجود اینکه بودجه صداوسیما در سال آتی 32 درصد افزایش داشته، اما بازهم روابط عمومی سازمان صداوسیما اعلام کرده بود که این بودجه کم است. روابط عمومی این سازمان طی اطلاعیه‌ای آورده است: «در سال ۱۴۰۲ بودجه عمومی دولت ۲۱۶۴ همت است و با یک محاسبه ساده مشخص می‌شود باید حداقل ۱۵ همت به عنوان بودجه صداوسیما در بودجه امسال تخصیص داده شود. امسال با انتقال اعتبار مصوب صداوسیما در تبصره ۱۴ به ردیف اصلی عملا این ردیف نسبت به سال ۱۴۰۱ تنها حدود ۱۵ درصد رشد داشته و این نسبت حتی کمتر از افزایش ۲۰ درصدی حقوق کارکنان دولت در لایحه پیشنهادی است. بنابراین و با توجه به فاصله تقریبا ۴ برابری نرخ‌های تولید در بخش خصوصی و نمایش خانگی با نرخ‌های صداوسیما و عدم رشد مناسب بودجه تولید سازمان در سال‌های متوالی و نیز در لایحه بودجه ۱۴۰۲ عملا آنتن صداوسیما با افت جدی کمیت و کیفیت مواجه خواهد شد و پاسخگوی نیاز برحق مخاطبان و تولید و پخش آثار فاخر نمایشی و غیرنمایشی برای عموم مخاطبان نخواهد بود. از سوی دیگر بودجه جداگانه‌ای نیز برای دو مجموعه تاریخی الف ویژه فاخر و در دست ساخت حضرت موسی(ع) و سلمان فارسی درنظر گرفته نشده است لذا انتظار می‌رود روند تولید این دو مجموعه نیز متوقف یا به شدت کند شود.»
براساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور، در میان شرکت‌های دولتی زیان‌ده در بخش فرهنگ نام ۴ شرکت با زیانی معادل ۸ هزار و ۴۸۳ میلیارد تومانی ذکر شده که منبع تامین ۳ شرکت، منابع عمومی دولت است. سازمان صداوسیما براساس برآورد دولت در سال ۱۴۰۲ درآمد ۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومانی دارد که با احتساب هزینه ۱۳ هزار و ۹۳۲ میلیارد تومانی آن، زیان ۷ هزار و ۵۳۲ میلیارد تومانی به جا می‌گذارد که درواقع ۸۹ درصد از زیان ۴ شرکت ذکر شده متعلق به صداوسیما است. 
همچنین بررسی بودجه در نظر گرفته‌شده برای نهادهای حاکمیتی نشان می‌دهد که به ۱۸ نهاد این گروه مجموعا بودجه‌ای نزدیک به ۷۳ هزار میلیارد تومان تخصیص یافته است که سازمان صداوسیما با بودجه حدود ۸ هزار میلیارد تومانی در رتبه دوم این لیست قرار دارد. 

   سازمان سینمایی
برآورد کلی که برای سال ۱۴۰۲ سازمان سینمایی در لایحه بودجه ذکر شده نیز 4,821,566 میلیون ریال است. این در رقم سال جاری 3,533,871 میلیون ریال بود. بودجه سال 1402 با توجه به بودجه امسال سازمان سینمایی 36 درصد افزایش داشته است. همچنین در بخش اعتبار طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای دستگاه‌های اجرایی سال ۱۴۰۲، برای «برنامه حمایت و گسترش سینمای ملی و ارتقای دانش و فناوری‌های نوین صنعت سینما» رقم ۳۲۰ میلیارد و ۵۹ میلیون تومان قید شده است.

  کتاب و مطبوعات
امسال ۳,۶۰۰,۰۰۰ میلیون ریال یارانه برای حمایت از نشر، کتاب و مطبوعات در نظر گرفته‌ شده است. بودجه در نظر گرفته‌شده در سال ۱۴۰۱ برای این موضوع 2,970,000 میلیون ریال بوده است. بودجه این سازمان نسبت به سال جاری 21 درصد افزایش داشته است.
بودجه در نظر گرفته‌شده برای سازمان اسناد و کتابخانه ملی 4,258,418 میلیون ریال در نظر گرفته‌شده که این بودجه در سال ۱۴۰۱، 2,283,155 میلیون ریال بوده است. این ارقام نشان می‌دهد در سال 1402 افزایش 87 درصدی در این سازمان به نسبت سال 1401 اتفاق افتاده است.
بودجه پیشنهادی برای فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ۶۵۳,۳۳۲ میلیون ریال در نظر گرفته‌شده و بودجه مربوط به سال 1401 این سازمان 461,123 میلیون ریال بوده است. این سازمان افزایش 42 درصدی نسبت به سال جاری داشته است.
۱۶۴,۹۰۷ میلیون ریال نیز برای کتابخانه آیت‌الله نجفی مرعشی پیشنهاد شده است. این رقم در سال جاری123,624 میلیون ریال بوده و در سال جدید 33 درصد افزایش بودجه داشته است.
همچنین برای بنیاد دایره‌المعارف اسلامی ۲۷۴,۰۰۰ میلیون ریال اختصاص یافته که این بودجه سال جاری 163,350 میلیون ریال بوده است. بودجه این سازمان 68 درصد نسبت به سال جاری افزایش داشته است.
برای بنیاد سعدی ۳۴۹,۵۷۶ میلیون ریال درنظر گرفته‌شده که سال جاری این بودجه 232,058 میلیون ریال بوده است و بودجه این سازمان نسبت به سال 1401، 51 درصد افزایش داشته است.
۶,۳۱۶,۳۵۴ میلیون ریال هم بودجه‌ای است که برای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور پیشنهاد شده است که این بودجه در سال جاری 4,314,098 میلیون ریال بوده است. افزایش 46 درصدی برای این سازمان نسبت به سال 1401 در نظر گرفته‌شده است. 
برای مرکز نشر دانشگاهی هم ۱۹۲,۲۱۸ میلیون ریال در نظر گرفته‌شده است. این بودجه در سال جاری 111,523 میلیون ریال بوده و با افزایش 72 درصدی همراه بوده است.
برای مؤسسه نشر آثار حضرت امام خمینی (ره) هم ۱,۰۰۸,۷۷۷ میلیون ریال درنظر گرفته‌شده که این بودجه در سال 1402، 889,441 میلیون ریال بوده و برای سال آتی 13 درصد افزایش داشته است.
بودجه دبیرخانه شورای عالی انقلاب اسلامی 4,381,095 میلیون ریال در نظر گرفته‌شده که این بودجه با رشد 33 درصدی همراه بوده است. در سال 1401 بودجه این سازمان 3,283,270 میلیون ریال بود.
بودجه در نظر گرفته‌شده برای فرهنگستان هنر 551,972 میلیون ریال است درحالی که این بودجه در سال جاری 382,627 میلیون ریال بوده و با رشد 44 درصدی در سال 1402 روبه‌رو است. 
برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1402 بودجه 64,308,978 میلیون ریالی در نظر گرفته‌شده که این مبلغ نسبت به سال جاری 46 درصد افزایش داشته است. بودجه این سازمان در سال 1401، 44,083,176 میلیون ریال بود.
همچنین برای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بودجه با رشد 69 درصدی نسبت به سال جاری مبلغ 7,296,137 میلیون ریال در نظر گرفته شد. بودجه این سازمان در سال 1401، 4,308,552 میلیون ریال تعیین شده بود.
به حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی هم بودجه 4،370،526 میلیون ریالی اختصاص داده شد. بودجه این سازمان در سال جاری 3,308,478 میلیون ریال بود و در سال آتی با رشد 32 درصدی همراه است.
بودجه در نظر گرفته‌شده برای ستاد احیا امر به معروف و نهی از منکر مبلغ 766,483 میلیون ریال در نظر گرفته‌شده. این بودجه امسال 573,482 میلیون ریال بوده برای سال آینده با رشد 34 درصدی همراه است.
برای ستاد اقامه نماز هم مبلغ 379,000 میلیون ریال در نظر گرفته‌شده که نسبت به سال جاری 28 درصد رشد داشته است. در سال 1401 بودجه این سازمان 297,000 میلیون ریال بوده است.
بودجه در نظر گرفته‌شده برای شورای سیاستگذاری ائمه جمعه در سال 1402 مبلغ 1,141,288 میلیون ریال است. این بودجه سال جاری 972,379 میلیون ریال بوده و امسال 17 درصد رشد داشته است.
موضوعی که وجود دارد سال جاری در لایحه بودجه، ردیف بودجه مستقلی برای «حمایت از فعالیت‌های فرهنگی، کتاب و کتاب‌خوانی و ارتقای فرهنگ عمومی» در نظر گرفته‌ شده بود، که امسال در لایحه دیده نمی‌شود.

  شرکت سهامی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
یکی دیگر از شرکت‌های دولتی زیان‌ده در بخش فرهنگی، کانون پرورش فکری است. درآمد این سازمان 7,665,972 میلیون ریال در سال 1402 برآورد شده و میزان هزینه آن 14,507,772 میلیون ریال است. با احتساب این ارقام کانون پرورش فکری 6,841,800 میلیون ریال زیان به جا می‌گذارد.
بودجه این سازمان در سال 1401، تا رقم 4,452,950 میلیون ریال بوده و امسال 6,953,456 میلیون ریال در نظر گرفته‌شده است. بودجه این سازمان نسبت به سال جاری 56 درصد رشد داشته است.

 میراث فرهنگی و گردشگری
براساس لایحه بودجه ۱۴۰۲ که دولت چهارشنبه ۲۱ دی‌ماه تقدیم مجلس کرده است، سهم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از مبلغ پیشنهادی ۳۰,۱۶۹,۵۹۵ میلیون ریال، عددی بالغ بر 28,565,328، میلیون ریال در نظر گرفته ‌شده که این بودجه در سال جاری 21,127,381 میلیون ریال بوده و نسبت به سال 1401، 36 درصد افزایش داشته است.
برای پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ۱,۳۰۷,۷۱۵ میلیون ریال در نظر گرفته‌ شده که بودجه این سازمان امسال 799,741 میلیون ریال بوده است. بودجه این سازمان نسبت به امسال 64 درصد افزایش داشته است.
 برای شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی ۲۹۶,۵۵۲ میلیون ریال، پیشنهاد شده که بودجه امسال آن 261,504 میلیون ریال بوده است. این سازمان با رشد 13 درصدی در سال آینده همراه است.

  خبرگزاری جمهوری اسلامی
در متن بودجه سال آینده، رقم اختصاص‌یافته به سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (متشکل از خبرگزاری ایرنا و روزنامه ایران و ...)، رقم 2,712,748 میلیون ریال درج شده است. بودجه خبرگزاری در سال جاری2,274,074 میلیون ریال بوده و در سال آتی 19 درصد افزایش داشته است.
سازمان خبرگزاری هم یکی دیگر از 4 شرکت دولتی زیان‌ده است. میزان درآمد این سازمان 500,000 میلیون ریال و هزینه‌ای آن 3,167,000 میلیون ریال است. با این وجود این سازمان 2,667,000 میلیون ریال زیان به جا می‌گذارد.