پایان جنگجوی ایتالیایی

سیامک خاجی، خبرنگار:فوتبال دنیا روز جمعه با خبر شوکه‌کننده دیگری مواجه شد و این بار نوبت به جیان‌لوکا ویالی رسید تا در جدال با بیماری سرطان و در 58 سالگی تسلیم این بیماری شود. در روزهای اخیر سینیشا میهایلوویچ و پله دو اسطوره دیگر این ورزش بودند که در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست دادند و حالا این مهاجم سابق ایتالیایی که افتخارات زیادی را در این ورزش به دست آورده بود تازه‌ترین قربانی این بیماری است. ویالی که مدت‌ها بود گرفتار سرطان لوزالمعده بود و 5 سال با آن جنگید درنهایت روز جمعه در بیمارستانی در شهر لندن درگذشت. ویالی چهره‌ای بسیار محبوب در ایتالیا بود و در دوران بازی نیز طرفداران زیادی داشت. 

مردی که عاشق خندیدن بود
فوتبال ایتالیا حالا یکی از ستاره‌های محبوب خود در سال‌های دور را از دست داده است. بازیکنی که به او لقب شیرشاه داده بودند اما در حالی که سن و سال زیادی نداشت فوت کرد. شاید آخرین قاب به یادماندنی از ویالی فقید فیلمی است که او را در‌حالی‌که روبرتو مانچینی را پس از قهرمانی ایتالیا در یورو 2020 در ورزشگاه ومبلی لندن در آغوش گرفته و اشک شوق می‌ریزد نشان می‌دهد. این‌دو سال‌های طولانی در کنار هم فوتبال بازی کرده و در دنیای مربیگری هم دوران زیادی را با هم سپری کردند و به نوعی همانند دو برادر بودند. 
ویالی از معدود ستاره‌های دنیای فوتبال است که سابقه حضور به‌عنوان مربی‌بازیکن را در یک تیم بزرگ و معتبر اروپایی در کارنامه دارد. وی زمانی‌که در چلسی حضور داشت مدتی هدایت تیم را نیز برعهده گرفت و با شور و انرژی و حرارتی که به آن مشهور بود تلاش کرد تا این تیم را به جایگاه بهتری برساند. او مردی بود که همیشه لبخند می‌زد و حتی زمانی‌که با درد فراوان مشغول مبارزه با بیماری بود هم همچنان به خنده و شوخی مشغول بود. سال قبل و در یک مصاحبه درباره مبارزه‌اش با این بیماری گفته بود: «من یک بازیکن و مرد قوی بودم اما از طرف دیگر خودم را خوب می‌شناسم که چقدر شکننده هستم. من با تمام کاستی‌ها، ترس‌ها و شوقم برای انجام کارها اینجا هستم. من با سرطان مبارزه نمی‌کنم؛ چراکه تصور نمی‌کنم بتوانم در این نبرد پیروز شوم. این یک حریف بسیار قدرتمند و یک همراه ناخواسته در سفر زندگی‌ام است و من نمی‌توانم مانع آن شده و جلویش را بگیرم. این بیماری با من سوار قطار شده است و باید آن را پذیرفته و ادامه دهم. هرگز تسلیم نخواهم شد و امیدوارم روزی این میهمان ناخواسته خسته شده و اجازه دهد که در سال‌های آینده در آرامش به زندگی ادامه دهم زیرا هنوز کارهای زیادی دارم که باید انجام دهم.»
البته درنهایت این میهمان ناخواسته بود که او را تسلیم کرد. فوتبالیستی که شوخ‌طبع و عاشق خندیدن بود و همیشه تلاش می‌کرد تا اطرافیانش را بخنداند درست مانند زمانی‌که یک تکه پنیر نرم را در دستمال آریگو ساکی، سرمربی سابقش پنهان کرده و به عصبانیت مربی‌اش بابت این اتفاق می‌خندید. ستاره سابق فوتبال ایتالیا شخصیتی جذاب داشت که نسل‌های مختلف فوتبال‌دوستان در این کشور به او علاقه زیادی داشتند و عاشقش بودند. او در دوران فوتبالش با ستاره‌‌های بزرگی همبازی بود و توانست آنها را در دنیای خاص و پر از اشتیاق و شاد خود شریک کند؛ از روبرتو باجو تا دل‌پیه‌رو، از مارسل دسایی تا چیرو فررا و از میهایلوویچ تا پروتزی همگی خاطرات شیرینی از بودن در کنار ویالی دارند. 
یکی از خصوصیات او این بود که می‌دانست چگونه با مشکلات کنار بیاید و حتی در سخت‌ترین شرایط درگیری با سرطان هم خنده از لبانش محو نمی‌شد. میراثی که او از خود به‌جای گذاشت تنها از نظر ورزشی مهم نبود و درس‌های زیادی به دوستدارانش آموخت. ویالی با وجود اینکه می‌دانست نمی‌تواند با بیماری‌اش مبارزه کند اما تلاش کرد زندگی کردن با آن را یاد بگیرد و آنقدر باهوش بود که می‌فهمید بخش عمده‌ای از زندگی به این بستگی دارد که بفهمید چگونه باید با مشکلات کنار بیایید. 
ویالی به‌دلیل احترام و روحیه‌دادن به آندره‌آ فورتوناتو، هم‌تیمی خود در یوونتوس که به سرطان خون مبتلا شده بود موهایش را تراشید و نشان داد اگرچه مرد کم حرفی است اما رفتارهای بسیار پرمعنا و عمیقی دارد. یکی از مهم‌ترین آرزو‌های ورزشی ویالی این بود که روزی در قامت سرمربی به سمپدرویا برگردد و به این تیم کمک کند تا بتواند دوباره به روزهای اوجش برگردد. اتفاقی که با مرگ زودهنگامش فرصت آن را به دست نیاورد و در حسرت آن ماند. 
کمک به قهرمانی یووه در اروپا
ویالی فوتبالش را از تیم کرمونزه آغاز کرد، باشگاهی که در زادگاهش قرار داشت و در آنجا استعدادش کشف شد تا بعدها به سمپدوریا، یوونتوس و درنهایت هم به چلسی نقل مکان کند. درخشش او در این تیم‌ها باعث شد تا سال‌ها یکی از مهاجمان اصلی تیم ملی کشورش نیز باشد و در 59 باری که پیراهن لاجوردی‌پوشان را به تن کرد 16 گل نیز به ثمر رساند. او در دو جام‌جهانی 1986 و 1990 جزء فهرست آتزوری بود. 
ویالی پس از اینکه به کرمونزه کمک کرد تا به سری B صعود کند مورد توجه تیم‌های مختلف در سطح اول این کشور قرار گرفت و نهایتا در سال 1984 راهی سمپدوریا شد تا زوجی موفق را با مانچینی در خط حمله این تیم تشکیل دهد. دوقلو‌های گلزن درنهایت در فصل 91-1990 به این تیم کمک کردند تا یک قهرمانی تاریخی را در سری A تجربه کنند. او همچنین با این تیم سه بار فاتح جام حذفی و همچنین یک بار فاتح جام برندگان جام اروپا شد. آنها حتی در سال 1992 به فینال جام باشگاه‌های اروپا نیز رسیدند و درنهایت با انتقالی رکوردشکن در زمان خودش و در ازای 12.5میلیون پوند راهی یوونتوس شد. 
در تورین هم او روزهای خوبی را سپری کرد و موفق شد عناوینی چون قهرمانی در سری A، جام حذفی و جام یوفا را کسب کرده و در طول 4 سالی که در این تیم حضور داشت محبوبیت زیادی در بین هواداران پیدا کند. البته بدون تردید بهترین نمایش او در فینال لیگ قهرمانان برابر آژاکس بود که باعث شد تا قهرمانی اروپا را نیز به ویترین افتخاراتش اضافه کرده و به یکی از بازیکنان مهم تاریخ این باشگاه بدل شود. در همان دوران چلسی مشغول بازسازی تیم خود با کمک رود گولیت بود و این مربی هلندی تصمیم گرفت با خرید ویالی این پروژه را پیش ببرد. دو سال بعد گولیت از سمتش کنار رفت و ویالی که در 33 سالگی به روزهای آخر فوتبالش نزدیک شده بود به‌عنوان مربی-بازیکن در این تیم مشغول به کار شد. چلسی با کمک ویالی جام اتحادیه و همچنین جام برندگان جام اروپا را فتح کرد و در سال 1999 بود که این مهاجم درخشان ایتالیایی تصمیم گرفت کفش‌هایش را پس از به ثمر رساندن 259 گل در 673 بازی باشگاهی بیاویزد. او به‌عنوان مربی به آبی‌ها کمک کرد تا فاتح جام حذفی شوند اما تنها پس از 5 بازی در فصل 01-2000 از سمتش برکنار شد و مدتی هم هدایت واتفورد را برعهده گرفت که در آنجا هم چندان موفق نبود. 
در هفته‌های اخیر رسانه‌های ایتالیایی اعلام کردند که او برای تمرکز بیشتر روی درمان بیماری سرطانش از دستیاری مانچینی در تیم ملی کنار رفته است و مشخص بود که شرایطش بدتر شده و دیگر قادر به حضور در کنار ملی‌پوشان نیست. نخستین بار در نوامبر سال 2018 بود که ویالی رسما اعلام کرد که مشغول رادیوتراپی و شیمی‌درمانی برای مبارزه با بیماری سرطانش است که حدود یک‌سال از تشخیص آن توسط پزشکان می‌گذرد. روند درمانی او خوب پیش رفت و حتی در آوریل سال 2020 اعلام شد که در مبارزه با سرطان موفق بوده و علائم این بیماری کاملا در بدنش از بین رفته است. با این حال حدود یک‌سال و نیم بعد دوباره آزمایش‌ها نشان می‌داد که سرطان دوباره در حال پیشرفت است. 

او یکی از ما بود
باشگاه‌های مختلف اروپایی به این اتفاق تلخ واکنش نشان دادند و درگذشت اسطوره فوتبال ایتالیا را تسلیت گفتند. سمپدوریا که نقش مهمی در معرفی او به‌عنوان یک مهاجم بزرگ داشت در متنی احساسی نوشته است: «درحال‌حاضر برخی هواداران تو را درکنار وویا (وویادین بوشکوف، سرمربی اهل یوگسلاوی در زمان قهرمانی این تیم در سری A هدایت تیم را برعهده داشت) تصور می‌کنند که دوباره همدیگر را در آغوش گرفته‌اید. این اتفاق برای تو زود بود لوکا، خیلی‌زود. همسفر تو در این قطار تو را مجبور کرد که در 58 سالگی از آن پیاده شوی و بلیتت را برای رسیدن به افق‌ها و اهداف جدید را پاره کرد. ما درکنار هم راهی دراز را پیموده بودیم و در حال رشد و رویاپردازی در کنار هم بودیم. ما همیشه تو را به خاطر خواهیم داشت این پسر و مهاجم موفق. تو از تابستان 1984 همیشه قهرمان ما بوده‌ای. مردی محکم و زیبا با آن شماره 9 که روی پیراهنت حک شده بود و همیشه یکی از ما خواهی بود.»
باشگاه یوونتوس، دیگر تیم او هم در واکنش به این اتفاق نوشت: «جیان‌لوکا عجب غم بی‌نهایتی را رقم زدی. امروز ششم ژانویه سال 2023 خبری را دیدیم که امیدوار بودیم هرگز آن را دریافت نکنیم. او برای ما یک قهرمان و به‌معنای واقعی کلمه یک اسطوره بود. مردی بزرگ که بخشی از ما و تاریخ این باشگاه بود. ما برای همیشه با تو بوده‌ایم جیان‌لوکا. از زمانی که در سال 1992 وارد تورین شدی و این معنای عشق در اولین نگاه بود. یووه با تو به قله‌های فوتبال اروپا برگشت و در این اتفاق نقش مهمی داشتی. ما همه‌چیز را درباره‌ات دوست داشتیم: لبخندت، قهرمان و رهبر بودنت در زمین و داخل رختکن، شخصیت و فرهنگت و اینکه تا آخرین روز خود را یک یوونتوسی می‌دانستی. یکی از بهترین لحظات ما در کنار هم در آن سال‌ها شاید به آن جشن باشکوه در دیدار سال 1994 برابر فیورنتینا برمی‌گردد. وقتی برابر این تیم کامبک زدیم و تمام ورزشگاه غرق در شادی شد. تو می‌دانستی که ما می‌توانیم این کار را انجام دهیم و درنهایت هم آن را انجام دادی. آن گریه شیرین پس از فتح جام که از ذهن ما پاک نمی‌شود.»
چلسی هم در توئیتی از او به‌عنوان یک اسطوره برای این باشگاه و کل فوتبال نام برد و به این ستاره فقید ادای احترام کرد. واتفورد، دیگر تیم انگلیسی که سابقه همکاری با ویالی به‌عنوان مربی را دارد نیز در صفحات خود رسانه‌های مجازی نوشت: «باشگاه ما عمیقا از اتفاقی که برای ویالی، سرمربی سابق تیم رخ داده ناراحت است. در سال 2001 وقتی او به‌عنوان سرمربی جدید تیم ما منصوب شد در حقیقت یکی از بهترین مهاجمان آن دوران را به خدمت گرفتیم. کسی که در طول دو سال و نیم حضورش روی نیمکت چلسی 5 عنوان قهرمانی کسب کرده بود و عملکرد بسیار خوبی با این تیم داشت. او ماموریت سختی را برای جانشینی گراهام تیلور پذیرفت و درنهایت در پایان فصل با رتبه چهاردهم کارش را به پایان برد. یک مهاجم درخشان در دوران فوتبالش که عناوین مهمی را در تیم‌های مختلف کسب کرد و پیش از بازنشستگی در انگلیس هم روزهای خوبی را پشت‌سر گذاشت.»