سارا طاهری، خبرنگار:«سرمایه صندوق به 400 میلیارد تومان می‌رسد.» این خبری بود که عسکری‌غلامزاده، مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی دانشگاه آزاد در گفت‌وگو با «فرهیختگان» نوید داد. این‌طور که به‌نظر می‌رسد مسئولان دانشگاه با افزایش سرمایه صندوق تصمیم دارند نقش موثرتری را در اکوسیستم دانش‌بنیان، اقتصادی و اشتغالزایی پایدار ایفا کنند. از آنجا که هدف از تاسیس این صندوق از همان ابتدا، تامین مالی برای فعالیت‌های پژوهشی و فناوری بود این افزایش سرمایه می‌تواند مسئولان دانشگاه را یک گام به هدف‌شان نزدیک‌تر کند. این صندوق از نظر سرمایه‌گذاری طرح‌های بزرگ را حمایت می‌کند؛ درواقع در هر شهر اقتصاد را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و یک اقتصاد یا صنعت عام را حمایت مالی، تجهیزاتی، کارگاهی و علمی می‌کند. این صندوق در گام اولیه با سرمایه ثبتی 20 میلیارد تومان شروع به کار کرد و حالا قرار است در گام اول سرمایه خود را 10 برابر و در گام دوم 20 برابر کند. با این اوصاف به‌زودی شاهد سطحی خواهیم بود که این صندوق به‌عنوان بازوی توانمند در حوزه اقتصاد کشور عمل کند. 
به گفته غلامزاده دانشگاه آزاد اسلامی نهاد مالی تخصصی یا به‌طور خاص نهاد مالی در فناوری نداشت و صندوق، در حوزه تامین منابع مالی حوزه فناوری متولی و همچنین بحث اعتماد‌سازی با شکل‌گیری صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه ایجاد شد. 

 پنجمین فراخوان صندوق  با اعتبار 40 میلیارد ریالی
آن‌طور که عسکری‌غلامزاده، مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی دانشگاه آزاد به «فرهیختگان» گفته این صندوق در آخرین اقدام، فراخوان پنجم خود را با سرمایه چهارمیلیارد تومانی برای حمایت از شرکت‌های زیست‌بوم نوآوری دانشگاه آزاد در سطح کل کشور و در حوزه‌های مختلف فناوری در قالب مشارکت مدنی و تسهیلات آغاز کرده است.
او در این باره گفت: «این فراخوان با اعطای چهارمیلیارد تومان تسهیلات به صورت وام با نرخ 11 درصد، شش‌ماه تنفس و 18 ماه بازپرداخت و مشارکت مدنی رسما آغاز شده است.» 
او با بیان اینکه مهلت ارسال طرح‌ها تا 17 دی‌ماه خواهد بود، اضافه کرد: «این فراخوان ویژه اشخاص حقوقی و شرکت‌های زیست‌بوم نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی خواهد بود که شامل تمام شرکت‌های مستقر در فضاهای دانشگاه، سراهای نوآوری و مراکز رشد، پارک علم‌وفناوری دانشگاه آزاد، شرکت‌های اعضای هیات‌علمی، فارغ‌التحصیلان و کارمندان دانشگاه است. این فراخوان در راستا و ادامه فراخوان‌های قبلی است و امیدواریم شاهد حضور شرکت‌ها و فناوران زیست‌بوم فناوری دانشگاه در این فراخوان باشیم. متقاضیان جهت کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با شرایط این فراخوان به سایت صندوق به نشانی azadfund.ir  مراجعه کنند.»

 خانواده و زیست‌بوم فناوری دانشگاه می‌توانند از خدمات صندوق استفاده کنند
او ادامه داد: «زیست‌بوم فناوری دانشگاه آزاد شامل تمام اعضای هیات‌علمی، کارکنان و دانشجویانی است که مرتبط با این دانشگاه بوده و می‌توانند شرکت داشته باشند. شرکت‌هایی که در پارک علم‌وفناوری، مراکز رشد و سراهای دانشگاه مستقر بوده و شرکت‌هایی را که به دانشگاه سهام داده‌اند خانواده و زیست‌بوم فناوری دانشگاه آزاد می‌دانیم که می‌توانند از خدمات صندوق پژوهش و فناوری این دانشگاه استفاده کنند.» 
مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی دانشگاه آزاد ادامه داد: «این دانشگاه با حضور 65 هزار هیات‌علمی رسمی و مدعو، یک‌نهاد دارای اندیشه و فکر است تا جایی که در لیست سایر دانشگاه‌ها چنین ظرفیتی به‌چشم نمی‌خورد. یکی از منابعی که لازم است و باید در اکوسیستم فناوری کشور نقش ایفا کند دانشگاه‌ است و دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه کشور هم از حیث جغرافیا و هم حوزه‌های مختلف فناوری باید در این اکوسیستم نقش ملی داشته باشد. بنابراین نگاه ما یعنی صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه به دانشگاه آزاد همین است.» 
او در پاسخ به این سوال که خدمات صندوق به زیست‌بوم فناوری دانشگاه آزاد چه بوده، توضیح داد: «ما هم بحث عاملیت مالی را در زیست‌بوم فناوری دانشگاه و هم بحث اعطای تسهیلات را با نرخ‌های ترجیحی داشته‌ایم. همچنین بحث صدور ضمانت‌نامه‌ها را داشتیم که عمده خدمات ما به زیست‌بوم فناوری دانشگاه بوده، همچنین در بحث سرمایه‌گذاری از حیث مشارکت مدنی و مشارکت حقوقی یا سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) فعال هستیم.» 

 پارک علم‌وفناوری دانشگاه یکی از منابع ورودی طرح‌ها و شرکت‌های صندوق
عسکری‌غلامزاده در پاسخ به سوال دیگری مبنی‌بر اینکه ارتباط شما با پارک علم‌وفناوری دانشگاه چگونه است، گفت: «پارک علم‌وفناوری دانشگاه آزاد از منابع اصلی ورودی طرح‌ها و شرکت‌های صندوق دانشگاه است. در فراخوان‌های قبلی طرح‌های برتری از پارک داشتیم و در فراخوان دوم و هم در فراخوان اول‌مان طرح‌های برتر از شرکت‌های مستقر در پارک علم‌وفناوری دانشگاه بودند.» 
مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی دانشگاه آزاد در بخش دیگری از سخنانش درخصوص میزان حمایت سرمایه‌گذاران از شرکت‌های دانش‌بنیان این دانشگاه توضیح داد: «نگاه‌مان نگاه به‌هم‌رسانی بوده، یعنی ما از همکاران خود در صندوق‌های پژوهش و فناوری و نهادهای مالی خواهش کردیم که در این رویداد حاضر شوند تا صاحبان اندیشه را به صاحبان صنایع وصل کنیم. کاری که الان کمتر نهادی در کشور می‌تواند انجام دهد. به‌طور خاص ما با 39 نهاد مالی صحبت و تفاهم کردیم و به‌طورمثال اطلاعات فراخوان چهارم و شرکت‌هایی را که مستقر بودند با رعایت استقلال به صاحبان صنایع وصل کردیم.» 

 6 میلیارد تومان عقد قرارداد قطعی در رویداد عصر امید
او با بیان اینکه بسیاری از نهادهای مالی و سرمایه‌گذار پای کار نمی‌آیند زیرا نهادهای واسط استقلال آنها را رعایت نمی‌کند، اضافه کرد: «نهاد سرمایه‌گذار باید در تعامل استقلال داشته باشند و ما نیز همین کار را برای آنها انجام دادیم. یعنی دوستان متقاضی را به صاحبان سرمایه وصل کردیم. همچنین از منابع داخلی صندوق به‌طور خاص ما 3 تأمین مالی برای شرکت‌های حاضر در رویداد عصر امید داشتیم که درمجموع حدود 6 میلیارد و 100 میلیون تومان منتج به عقد قرارداد قطعی شد.»
او تصریح کرد: «ما استقلال نهادهای مالی را رعایت کردیم و اینگونه نبوده که در همه طرح‌ها ورود کنیم تا آنها نیز بدون هیچ گونه فیلتر و واسطه‌ای بتوانند با یکدیگر ارتباط داشته باشند. به‌طور خاص با 8 نهاد مالی در روز دوم و سوم رویداد عصر امید در قالب هم‌سرمایه‌گذاری ارتباط گرفته و 8 مدیرعامل در این دو روز در غرفه حضور پیدا کرده و 10 طرح نیز به‌صورت نمادین ارائه حضوری شد.»
او اضافه کرد: «شش میلیارد و 100 میلیون تومانی که از آن سخن گفتم، توسط صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد برای شرکت‌کننده‌هایی که در رویداد عصر امید بودند تزریق شد. در مجموع اما با 39 نهاد مالی تعامل کردیم که این نهادها عبارتند از: بانک‌ها، صندوق‌های پژوهش‌ها و فناوری و غیره. ارزش ریالی این 39 تفاهمنامه نیز حدود 2 هزار میلیارد تومان بوده است. اما آن شش میلیارد و 100 میلیون تومان از منابع داخلی خود صندوق بوده است.»
عسکری‌غلام‌زاده در توضیح بیشتر گفت: «ما به‌عنوان صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی دانشگاه برای تفاهم با این نهادها کار خود را از بهمن ماه 1400 شروع کرده‌ایم و تا رویداد یعنی خردادماه امسال 39 نهاد مالی برای رویداد عصر امید دانشگاه آزاد اعلام ظرفیت کردند. بعد از رویداد شش میلیارد و 100 میلیون تومان به‌صورت قطعی از منابع داخلی صندوق تأمین منابع کرده ولی از آنجایی که در تفاهمنامه با نهادهای مالی صحبت کرده بودیم استقلال مالی آنها حفظ شود پیگیر میزان حمایت آنها نشدیم.»

 نگاه‌مان تأمین منابع برای زیست بوم فناوری دانشگاه آزاد اسلامی است
عسکری‌غلام‌زاده عنوان کرد: «ما بدون واسطه شرکت‌های فناور و دانش بنیان دانشگاه آزاد را به صاحبان سرمایه متصل می‌کنیم چون نگاه‌مان نگاه درآمدی نیست بلکه نگاه‌مان تأمین منابع برای زیست بوم فناوری دانشگاه آزاد است.»
مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی دانشگاه آزاد درخصوص سرمایه صندوق نیز صحبت به میان آورد و گفت: «الان در کمیسیون معاملات دانشگاه آزاد مقرر شده تا دو ملک از املاک دانشگاه آزاد در اختیار صندوق قرار بگیرد که از محل این دو ملک، سرمایه صندوق بیش از 10 برابر خواهد شد. سرمایه اولیه صندوق 20 میلیارد است و ما منتظریم کارها و تشریفات قانونی در دانشگاه انجام شود و انتقال سند به صندوق اتفاق بیفتد. البته اینها آورده غیرنقدی در قالب املاک است اما معادل همین عدد نیز قرار است منابع صندوق به‌صورت نقدی نیز افزایش پیدا کند و در این صورت سرمایه صندوق به 20 برابر خواهد رسید که عددی معادل 400 میلیارد تومان خواهد بود.»

 صندوق، متولی در حوزه تأمین منابع مالی حوزه فناوری شد
عسکری‌غلام‌زاده درخصوص مهم‌ترین دستاورد این صندوق در این دو سال گفت: «ما در دانشگاه آزاد نهاد مالی تخصصی یا به‌طور خاص نهاد مالی در فناوری نداشتیم. بنابراین مهم‌ترین دستاورد دانشگاه آزاد این است که صندوق، متولی در حوزه تأمین منابع مالی حوزه فناوری شد. پیش از این در واحدها و جغرافیای کشور اگر قرار بود تأمین منابع اتفاق بیفتد متولی و نهاد تخصصی وجود نداشت و این چالشی بود که دانشگاه آزاد با آن روبه‌رو بود اما بعد از دو سال جایگاه صندوق در دانشگاه آزاد و نقشی که صندوق در اکوسیستم دانشگاه و به‌صورت کلی در اکوسیستم فناوری دانشگاه ایفا می‌کند تثبیت شد.»

 اعتماد‌سازی دانشگاه با شکل‌گیری صندوق پژوهش و فناوری
او با بیان اینکه بحث اعتماد‌سازی اتفاق دیگری بود که با شکل‌گیری صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه ایجاد شد، عنوان کرد: «اعتمادسازی نیز ذیل صندوق اتفاق افتاد؛ از آنجایی که دانشگاه نهاد مالی و تخصصی نداشت بعضا ممکن بود درخواست‌هایی ارسال شده و نیازمندی‌هایی اعلام شود اما چون متولی و ساختار مشخصی وجود نداشت این طرح‌ها به سرانجام نرسیده و گاهی دلخوری‌ها و ناامیدی ایجاد می‌شد. یکی از نتایج و دستاورهای تأسیس صندوق، اعتماد‌سازی و جایگاه‌سازی برای صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه بود و این موضوع ماحصل 20 سفر استانی بود که تاکنون اتفاق افتاده و این روند سفرهای استانی ادامه خواهد داشت.»
مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی دانشگاه آزاد با بیان اینکه در سفرهای استانی تنها به ترویج و تبیین ماهیت و کارکرد صندوق نمی‌پردازیم گفت: «ما بخش‌های مختلف فناوری و ساختاری که در دانشگاه آزاد وجود دارد به‌طور خاص معاونت تحقیقات و فناوری را نیز در سفرهای استانی تببین و ترویج می‌کنیم. ترویج و تبیین کارکردهای صندوق جزو وظایف اصلی ما نیست اما چون این نهاد در دانشگاه نهاد جدیدی است ما در کنار کارکردهای تخصصی که جزء وظایف‌مان است و باید آنها را انجام دهیم به ترویج ماهیت و کارکرد صندوق و ابزارهایی که صندوق در اختیار دارد نیز می‌پردازیم.»

 تمام مکانیسم‌های صندوق  در 2 سال اول را فعال کردیم
او خاطرنشان کرد: «یکی از دستاوردهای صندوق این بود که تمام مکانیسم‌هایی که یک صندوق در اختیار دارد را در دو سال اول فعالیت‌مان فعال کردیم. این فعال شدن همه فعالیت‌مان در دو سال اول ما را متمایز می‌کند. معمولا صندوق‌های پژوهش و فناوری یک یا دو ابزار در اختیار خود (برای مثال تسهیلات) را فعال می‌کنند اما ما همه ابزارهای خود را ذیل فراخوان فعال کردیم.»

 10 درصد ظرفیت صندوق در اختیار شرکت‌های خارج دانشگاه قرار می‌گیرد
عسکری‌غلام‌زاده به دستاوردهای این صندوق در هفته پژوهش و فناوری اشاره کرد و توضیح داد: «با اجازه اعضای هیات‌مدیره صندوق، اجازه استفاده بخشی از ظرفیت صدور ضمانتنامه صندوق پژوهش و فناوری را برای بیرون از دانشگاه گرفتیم. یعنی 10 درصد از ظرفیت فعلی صندوق را به بیرون از دانشگاه و بیرون از زیست بوم دانشگاه سرویس‌دهی خواهیم کرد. برای به ثمر رساندن این تصمیم نیاز است که ظرفیت‌ها و شرکت‌های بیرون از دانشگاه را بازاریابی کرده و برای آنها ضمانتنامه صادر کنیم. همچنین برای صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه اعتبار ایجاد کرده و از این محل برای صندوق درآمد عملیاتی کسب کنیم.»
او خاطرنشان کرد: «چون جغرافیای کشور کار ما را سخت می‌کند و دسترسی به داده‌های فناوری که روزبه‌روز تغییر می‌کند سخت است، با حضور واحدهای توسعه و ارزیابی صندوق در نمایشگاه هفته پژوهش و ایران‌ساخت، ما با ظرفیت‌های به‌روزشده دانشگاه آشناتر شده و خدمات صندوق را به اکثر فناوران دانشگاه آزاد اقصی نقاط کشور که در نمایشگاه هفته پژوهش حضور داشتند، معرفی کردیم. درواقع به جای آن که تیم ارزیابی ما به‌صورت تکی عمل کند و صبر کند تا طرح‌ها از شرکت‌ها و واحدها ارسال شود خودمان فرصت‌هایی که در دانشگاه بود را شناسایی کردیم تا آنها را به سمت فراخوان پنجم سوق دهیم.»