دومین کنگره بین المللی بزرگداشت آیت الله مصباح یزدی با عنوان «استاد فکر» امروز شنبه ۱۰ دی ماه با حضور حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی ریاست جمهوری، آیت الله جنتی ریاست مجلس خبرگان رهبری، آیت الله محمود رجبی رئیس مؤسسه پژوهشی امام خمینی (ره)، حجت الاسلام محمدی عراقی، حجت الاسلام علی مصباح و حجت الاسلام مجتبی مصباح برگزار شد.
در ابتدا حجت الاسلام علی مصباح با خوشامدگویی به میزبانان سخنان کوتاهی را بیان داشت و گفت: امروز برای بزرگداشت و پاسداشت مقام دین، علم، معنویت و بصیرت با یاد علامه مصباح گرد هم آمده‌ایم تا با خدا و حضرت ولیعصر (عج) برای ادامه راه نورانی اولیا و انبیا تجدید پیمان کنیم و برای ادامه راه ولایت که یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های آیت‌الله مصباح پیروی عالمانه و عاشقانه از ولایت بود هم‌پیمان شویم.
وی با اشاره به اینکه کنگره امسال به تبعیت از بیانات مقام معظم رهبری که فرمودند آیت‌الله مصباح استاد فکر بودند به این نام نامیده شده است، گفت: بنا داریم در این کنگره با استفاده از بزرگان فکر و اندیشه و آشنایان با تفکر استاد، تا اندازه‌ای بعضی از ابعاد این فرمایش مقام معظم رهبری را واکاوی کنیم و از تحقیقات و نظرات اساتید بهره ببریم.
فرزند آیت‌الله مصباح در پایان سخنان خود گفت: بزرگداشت علما به عنوان یک شخص جایگاه بلندی ندارد اما اهمیت آن برای بزرگداشت علم و عبودیت است. اگر در این جمع‌ها به سمت شناخت و حرکت به سوی خداوند برویم، ارزش والایی خواهد داشت.
در ادامه بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار خانواده آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی (رضوان الله علیه) که ۵ دی ماه ۱۴۰۱ برگزار شده بود، در محل برگزاری دومین همایش بزرگداشت علامه مصباح یزدی در تهران منتشر شد.
در ادامه این همایش گروه سرود شمیم ولایت یزد به اجرا پرداخت و سپس پرفسور لگن هاوزن در خصوص شخصیت علامه محمد تقی مصباح به ارائه سخنانی به زبان انگلیسی پرداخت.

با بررسی اغتشاشات مشخص شد که مشکل از فرهنگ جامعه است
در ادامه آیت الله محمود رجبی رئیس مؤسسه پژوهشی آموزشی امام خمینی (ره) در سخنانی گفت: این کنگره به نام استاد فکر نامگذاری شد و می‌خواهیم به یک حوزه تولید علم و تربیت متفکر از سوی علامه اشاره کنم. نزدیک به نیم قرن علامه مصباح در حوزه علوم انسانی اسلامی تلاش کردند که از آشنایی عمیق با این علوم تا تحلیل و نقد علوم و نظریه پردازی در حوزه معارف و نهادسازی در این عرصه و تربیت شاگردان و جریان سازی و امتداد جریان سازی در زندگی اجتماعی جامعه همت بگماردند.
وی با طرح این سوال که چرا این عالم عمر خود را صرف چنین چیزی کرد؟ ادامه داد: علامه هرکاری را شروع می‌کرد به صورت جامع به آن می‌پرداخت و در این عرصه هم تنها به عرصه علوم انسانی و اسلامی اکتفا نکرده و به تمام جنبه‌های مختلف آن بها می‌دادند.
آیت الله رجبی با تاکید بر اهمیت و تاکید بر علوم انسانی اسلامی گفت: علوم انسانی فرهنگ ساز است برخلاف سایر علوم، این علوم می‌تواند فرهنگ صحیح یا غلط را در جامعه ساخته یا عرضه کند و چنان این علوم نقش دارد که غربی‌ها علوم انسانی را علوم فرهنگی می‌نامند.

اگر علوم انسانی بر بنیان باطل شکل بگیرد فرهنگ باطل تحویل جامعه می‌دهد
مدیر مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با اشاره به اینکه فرهنگ همان هویت جامعه است، افزود: فرهنگ مانند هواست نه می‌تواند انسان بدون هوا زنده بماند و اگر هوای آلوده تنفس کند نیز شانس زندگی اش کم می‌شود. جامعه نیازمند هوای سالم است و علوم انسانی فرهنگساز همان هوای سالم برای جامعه خواهد بود.
وی اولین خصیصه علوم انسانی را از نگاه علامه فرهنگ سازی دانست و عنوان کرد: اگر علوم انسانی بر بنیان باطل شکل بگیرد فرهنگ باطلی را به جامعه تحویل می‌دهد و اگر برمبنای علوم درستی شکل بگیرد فرهنگ درستی خواهد ساخت. علوم انسانی هویت ساز است. نظام سلطه برای آنکه بتواند مسلط شود از طریق علوم انسانی وارد شده است که انبوه تحقیقاتی که در غرب صورت گرفته به سلطه گرفتن برخی رشته‌ها اذعان کرده اند.
رجبی گفت: علوم انسانی با فرهنگی که می‌سازد نقش مهمی در هویت و شکل گیری جامعه دارد. فرهنگ سلطه علوم انسانی خود را بر مبنای تحقیر و سلطه گرفتن اقشار مستضعف جهان قرار می‌دهد. استحاله فرهنگی توطئه ای است که اگر صورت بگیرد جامعه به دست خود ملت سقوط خواهد کرد. در مقطعی تئوریسین‌های غربی اعلام کردند که خیالشان در خصوص جامعه اسلامی راحت شده چرا که استحاله فرهنگی رخ داده است. در حالی که افراد و شخصیت‌هایی مثل آیت الله مصباح نقشه دشمن را برهم زدند.

وی بیان کرد: تلاش بی وقفه علامه در مقابل تهاجم فرهنگی بوده است. اگر علوم انسانی فرهنگساز است باید دید کدام فرهنگ مد نظر است؟ و کدام فرهنگ هویت اسلامی را رقم میزند؟ علامه به خوبی تشخیص داد که اگر علوم غربی مبنا و ملاک قرار بگیرد فرهنگ غربی را به دنبال خواهد داشت و با تمام تلاش خود به تأسیس بنیاد باقرالعلوم و مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) همت گماشت که در آن مبانی را طرح و نقد کنند و شاگردانی چندین سال در محضر علامه به نقد اندیشه‌ها پرداختند.
رجبی اضافه کرد: نیاز بود سند تولید علوم انسانی نوشته شود و علامه در کنار محققانی که بتوانند آن را بنویسند همت گذاشت و توصیه کردند تا در جلسات فراوان برای تدوین سند علوم انسانی وقت گذارند. با اشراف ایشان سند نوشته شد و تمام فعالیت‌های مؤسسه در راستای تولید علوم انسانی اسلامی ساماندهی شد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: علامه طرح ولایت را ساماندهی کردند تا جامعه دانشگاهی را تغذیه کنند. علامه مصباح تشخیص دادند که فرهنگی که برخواسته از تولید علوم انسانی است در سطح جامعه مشخص شود و تحصیل کردگان از این عرصه باید بهره مند شوند. سپس به سمت تحت پوشش قراردادن کل رفتند.
وی گفت: با بررسی از اغتشاشات اخیر مشخص شد که مشکل اساسی در این فرهنگ جامعه بود. دشمن از فرهنگ جامعه برای ضربه زدن در مسائل اقتصادی استفاده کرد. اما توده جامعه ما فرهنگ اصیل اسلامی در عمق جانشان وجود داشت برای همین مقابل توطئه دشمنان ایستادند.

رئیس جمهور گفت: آیت الله مصباح یزدی با اندیشه‌های انحرافی و با فتنه‌گرانی که می‌خواستند منطقه را به آشوب بکشند، مقابله می‌کرد و در کنار شهید قاسم سلیمانی از الگوهای این مقابله بود.

حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی در دومین کنگره بین المللی بزرگداشت آیت الله محمدتقی مصباح یزدی با بیان اینکه جامعه امروز ما می‌تواند با شناخت شخیصت آیت الله مصباح به علم و عمل برسد و با نگاهی به سلوک وی الگوی خوبی پیش روی خود داشته باشد، اظهار داشت: حقیقت این است ما علامه مصباح را هم در حوزه عقاید حقه صاحب نظر می‌دانیم.
وی با تاکید بر اینکه آیت‌الله مصباح هم در حوزه اخلاق یکی از استادان برجسته و اثرگذار بود و هم در حوزه عمل و احکام یک فقیه برجسته بود، ادامه داد: فقیه کسی است که باورهای الهی و اخلاق کریمه در جان او نشسته باشد، در غیر این صورت دانستن الگوهای علمی کسی را فقیه نمی‌کند.
رئیس جمهور با یادآوری اینکه اگر کسی همه گفتار، کردار و تفکرش جلوه فقه بود، یک فقیه کامل است، افزود: گفتار چنین فردی ما را به یاد خدا می‌اندازد و کردارش هم از جلوه‌های فقه است.
رئیسی با تاکید بر اینکه آیت‌الله مصباح یزدی از مبارزان با حکومت پهلوی بود، یادآور شد: از او بیانیه‌هایی در این زمینه به جا مانده است و با اَنکر منکرات که رژیم پهلوی بود، مبارزه می‌کرد و بعد از انقلاب هم با همه وزن وجودش از جمهوری اسلامی حمایت می‌کرد.
رئیس جمهور با اشاره به یکی از پیش‌خطبه‌های نماز جمعه آیت‌الله مصباح یزدی، گفت: مرحوم آیت الله مصباح یزدی هم انحرافات را خوب می‌شناخت و هم خوب با آن مبارزه می‌کرد و به همین دلیل او را عمار انقلاب نامیدند. او در حوزه جهاد تبیین بسیار عالی بود و در دشمن‌شناسی و دشمن‌ستیزی چهره‌ای برجسته بود. او نیروها را برای ایستادگی مقابل فتنه و توطئه‌گران بسیج می‌کرد و شناخت زمان و اعلام موضع و سمت‌گیری را به درستی انجام می‌داد.
رئیسی ادامه داد: او با اندیشه‌های انحرافی و با فتنه‌گرانی که می‌خواستند منطقه را به آشوب بکشند، مقابله می‌کرد و در کنار سردار شهید قاسم سلیمانی از الگوهای این مقابله و ایستادگی بود.
وی با بیان اینکه آیت‌الله مصباح یزدی شاگردپرور بود، اظهار کرد: برخی از استادان بزرگ حوزه هستند که درس‌های زیادی می‌دهند اما شاگردپرور نیستند، اما آیت‌الله مصباح یزدی هم شاگردپرور بود و هم خانواده و اطرافیانش به وی ارادت دارند و اندیشه و عمل ایشان را به عنوان عمل و اندیشه نیکو پذیرفته و الگو گرفته‌اند، در حالی که برخی در حوزه این همراهی را نداشته‌اند. ایشان را به عنوان عمار انقلاب اسلامی و عمار ولایت می‌شناسند. کسی بود که هم خوب می‌شناخت و هم خوب تبیین می‌کرد.
رئیس‌جمهور اضافه کرد: آیت‌الله مصباح و شهید سلیمانی در جایگاهی هستند که می‌توانند برای ما الگو باشند و نیاز داریم که این الگوها را خوب بشناسیم.
وی از علامه مصباح به عنوان عمار انقلاب و از سردار سلیمانی به عنوان مالک اشتر انقلاب یاد کرد و افزود: زمان و سمت‌شناسی و احساس مسئولیت علامه مصباح در شناخت فتنه‌ها و بسیج کردن نیروها در برابر توطئه گران ممتاز بود.
رئیسی با اشاره به تأکیدات رهبر انقلاب درباره الگوگیری از شخصیت آیت‌الله مصباح یزدی، گفت: حقیقت این است ما علامه مصباح را هم در حوزه عقاید حقه صاحب نظر می‌دانیم و هم در حوزه اخلاق یکی از استادان برجسته و اثرگذار بود. در حوزه عمل و احکام نیز یک فقیه برجسته بود.
گفتنی است، در پایان همایش با حضور رئیس جمهور سند تولید علوم انسانی - اسلامی به قلم مرحوم آیت الله مصباح یزدی رونمایی شد.

پیام سید حسن نصرالله به کنگره بزرگداشت علامه مصباح؛

آیت الله مصباح دژی استوار در خط مقدم دفاع از ولایت فقیه بود.

 دبیر کل حزب الله لبنان حجت الاسلام سید حسن نصر الله خطاب به کنگره بین المللی دومین بزرگداشت سالگرد ارتحال علامه اندیشمند آیت الله مصباح یزدی پیامی صادر کرد.

متن این پیام بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

والحمد الله رب العالمین، والصلاة والسلام علی سید الأنبیاء و المرسلین، محمد وآله الطیبین الطاهرین.
بیت شریف حضرت علامه آیت الله مصباح یزدی «قدس سره»؛
سروران عزیز در ستاد گرامی‌داشت سالگرد آیت الله مصباح یزدی «قدس سره»؛
شرکت کنندگان عزیز در کنگره بین‌المللی بزرگداشت دومین سالگرد رحلت ارتحال علامه اندیشمند آیت الله مصباح یزدی «رضوان الله علیه»

سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
«الَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَیَخْشَوْنَهُ وَلَا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَکَفَیٰ بِاللَّهِ حَسِیبًا» (احزاب، آیة- ۳۹)؛
«همان کسانی که پیام‌های خدا را ابلاغ می‌کنند و از او می‌ترسند و از هیچکس جز خدا بیم ندارند. و خدا برای حسابرسی کفایت می‌کند.»
دومین سالگرد رحلت حضرت علامه بزرگ حضرت آیت الله شیخ محمد تقی مصباح یزدی «رضوان الله تعالی علیه» از راه فرا می‌رسد؛ اما احساس فقدان او سنگین است و جای خالی او چنان خالی است که هیچ گونه پر نمی‌گردد پر نمی‌شود. نه دریای دانش او شبیهی دارد و نه بصیرت عظیمش نظیری.
او زندگی اش را بر وفق خواست و اراده الاهی تدبیر نموده کرده بود و از این رو وجودش را صرف مسیر خداوند کرده بود.؛ سخن خدا را ترویج می‌کرد و ترنم نامش را بر زبان جاری می‌ساخت نمود و به سوی او رهنمون می‌کرد. و از آن جا که خداوند برای هر کس که بخواهد چند برابر می‌کند آن جایگاه عظیم را به ایشان وی بخشید؛ چه، اینکه او یک شخصیت نادر و استثنایی دنیای در جهان اسلام بود.
حوزه‌های علمیه و محافل علمی او را به عنوان فقیهی سترگ و فیلسوفی درخشان و نوآور می‌شناسند که در ساحت اندیشه ورزی، برای مراکز علم و معرفت و فرهیختگان جویای حقیقتْ یک انقلابی علمی و محصول فرهنگی سازنده‌ای را ارائه نمود و در مباحث متنوع فکری معاصر با اندیشه‌ای فراگیر و مواضعی روشن برای در دفاع از اسلام و انقلاب پیشگام بود.
و برای مسائل گوناگون، پاسخ‌های مناسب تدارک نمود که جویندگان حقیقت را با آب گوارای فکر ژرف و بیان صحیح خود سیراب ساخت نمود و نادر است که امت بتواند در ساحت نظریه پردازی در حوزه‌ی مفاهیم و اندیشه‌های اسلامی دوباره شخصیتی در قامت دانش و اندیشه بلند او تقدیم کند.
خداوند متعال بر برادران ما در حزب الله، از فرماندهان و عالمان و اعضای کادر و مجاهدان، این نعمت بزرگ را عطا کرد که از فیض وجود او بهره مند شوند و به محضرش او شرفیاب گردند تا از روح آرام او الهام گیرند و از جان پر جذبه اش سیراب شوند؛ چه اینکه برادران ما در طول دهه‌های گذشته و در ایام حضور متعدد در جمهوری اسلامی همیشه جهت برای رسیدن به محضر ایشان و بهره مندی از شهد دانش و عنایت و سلوک او مشتاق و مصر بودند.
ایشان بحق در همه آنچه به مسائل فکری و اعتقادی و اخلاقی مرتبط بود پناه و قبله و مقصد بود و از سر شفقت در لبنان به ملاقات ما تشریف آورده و با عالمان و مجاهدان و خانواده‌های ما ملاقات نمود کرد؛ به نقطه‌های مرزی سرکشی نمود کرد و با نیروهای مقاومت هم نشین گشت و افتخار ما این است که همواره مشمول دعای او در نمازها و خلوت‌هایش بودیم و نیز مورد قدرشناسی و احترام ایشان.
او بی شک مردی الاهی بود که ماموریتش تثبیت و تعمیق و اصالت بخشی به ایمان بود و مدام بر ایمان، ایمان و یقین و تسلیم می‌افزود.
ارتباط ایشان با حزب الله به لحاظ عاطفی چنان عمیق بود که در مواضع تأیید آمیز و بیانات بلند ایشان نسبت به درباره حزب الله منعکس می‌شد به گونه‌ای که معتقد بود که اخلاص و ارتباط عمیق حزب الله با ولیّ فقیه موجب این مواضع می‌گشت و به همین جهت نهایت پشتیبانی و نصرت یاری را نسبت به در حق مقاومت مبذول داشت.
اندیشه‌ی ژرف و آگاهی گسترده و بینش و معرفت ایشان به اسلام، موجب رابطه‌ی عمیق ایشان با ولایت گشت شد و بدین جهت دژی استوار در خط مقدم دفاع از ولایت فقیه و رهبری امام خمینی (قدس سره) و امام خامنه ای (دام ظله) بود و ثابت قدم و تأثیر گذار بر خط ولایت ماند و نیروهای متخصصی تربیت نمود کرد که در راستای گسترش این اندیشه که همان خط فکری نبوت و امتداد آن است مشارکت کنند.

بنابراین تمام تلاش و حرکت او در مسیر گستراندن ریشه‌های این مسیر مبارک بود. او (رضوان الله تعالی علیه) به این حقیقت دست یافته بود که تمسک به مسیر راه ولایت و ارتباط با او و اطاعت از او مایه بقای امت و تأمین کننده محور وحدت و منابع قوت و راه پیروزی امت است؛ بلکه حتی اطاعت از ولی فقیه شرط رسیدن به رضوان الاهی است.
امروز بیش از پیش نیازمند استفاده‌ی بهره‌گیری کامل از میراث عظیم آن سفرکرده عظیم الشان در فکر و رفتار و پایداری و زهد و اخلاص هستیم و حقیقتاً درگذشت ایشان خسارتی بزرگ برای امت و برای اندیشه دینی و انسانی و نیز برای انقلاب اسلامی ایران و حوزه‌های علمیه است.و بی شک در حزب الله، اندیشه‌ای نورانی و پرجاذبه و دوستی گران‌سنگ و دستی حمایتگر و دعایی از سر صدق و صفا را از دست دادیم.
با خداوند متعال پیمان می‌بندیم که بر همان خواست ایشان که بر وفق آن تلاش می‌کرد می‌کوشید و دیگران را دعوت می‌نمود حرکت کنیم؛ یعنی اخلاص الاهی، پایداری در پیمودن این راه، و ثبات قدم در مسیر ولایت.
والحمد الله رب العالمین.