ماجرای طلا و مالیات بر عایدی سرمایه

سالیان سال است که کشور در مقاطعی دچار شوک در بازارهای ارز، طلا، ملک و خودرو می‌شود. بیش‌ از یک دهه است که بسیاری از کارشناسان معتقدند یکی از اصلی‌ترین ابزارهای سیاستی ایجاد ثبات در بازار دارایی‌های مختلف، مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) است. این پایه مالیاتی علاوه‌بر کنترل سوداگری فواید دیگری از جمله برقراری عدالت و هدایت سرمایه به‌سمت تولید دارد. این پایه مالیاتی حتی سابقا در نسخه‌های اولیه طرح‌ها و لوایح نیز آمده بود ولی هیچ‌گاه به سرانجام نرسید. به‌عنوان مثال در سال 1393 بنا بود ضمن اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم این پایه مالیاتی تبدیل به قانون شود، ولی به‌دلایل سیاسی از دستورکار خارج شد. اکنون چندی است که طرح مالیات بر عایدی سرمایه با همکاری دولت، کارشناسان دستگاه‌های اجرایی، کارشناسان مرکز پ‍ژوهش‌های مجلس و همفکری نخبگان اقتصادی در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی بررسی و نهایی شد. این طرح اکنون در نوبت بررسی در صحن علنی مجلس است. دکتر خاندوزی وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی در شهریور امسال طی نامه‌ای از مجلس شورای اسلامی خواستار تسریع تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه شد.
جالب توجه است صبح دیروز که وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی و رئیس کل بانک مرکزی جهت تشریح وضعیت بازار ارز و علل نوسانات ارز در ماه‌های اخیر به مجلس رفته بودند، اقتصاددانان مجلس شورای اسلامی و دولت، یک‌صدا یکی از علل اختلالات در بازارهای ارز، طلا، ملک و خودرو را نبود مالیات بر عایدی سرمایه و در‌نتیجه هجوم سفته‌بازان، دلالان و سوداگران به این بازارها عنوان کردند و تقاضا نمودند این طرح برای کنترل بازار دارایی‌ها هرچه سریع‌تر تصویب شود.
در ابتدای جلسه صبح دیروز حسین‌زاده‌بحرینی، اقتصاددان و عضو کمیسیون اقتصادی گفت‌: «اگر کسی بنا دارد ارز را احتکار کند، مجلس باید برای آن تدبیر کند و قانون مالیات عایدی سرمایه یکی از این تدابیر است و روی میز نمایندگان است و شاید همین امروز به آن بپردازیم، اگر کسی خروج سرمایه انجام داد از نظر من باید سایر دارایی‌های او در ایران مورد توجه حاکمیت قرار گیرد.»
همچنین پور‌ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در تحلیل نوسانات بازار ارز به سیاست‌های کنترل جریان ریال، حکمرانی ریال و مالیات بر عایدی سرمایه به‌عنوان مهم‌ترین موضوعات اولویت‌دار اشاره کرد. این نماینده اقتصاددان مجلس شورای اسلامی در راستای سیاست‌های کنترل بازار ارز گفت: «اکنون مالیات بر عایدی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین موضوعات باید در دستور‌کار قرار گیرد و من از هیات‌‌رئیسه برای اینکه این موضوع را در دستور‌کار قرار داده و ظرف روزهای آینده بررسی شود، تشکر می‌کنم. این موضوع باید عملیاتی و اجرایی شود.»
خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی در تشریح علل نوسانات ارز و راهکارهای مقابله با آن گفت: «‌21 شهریور امسال طی نامه‌ای از رئیس محترم مجلس شورای اسلامی خواسته بودم که یک ابزار کنترلی که عبارت است از کنترل تقاضاهای دلالی، سوداگری و سفته‌بازی بازار ارز را در مجلس تصویب کنند.» وی افزود: «ما باید یک‌بار برای همیشه خاتمه دهیم به اینکه کسانی که می‌خواهند دلالی کنند بیایند و با کاهش ارزش پول ملی کشور دلالی بکنند و با ارزش پول ملی مردم سفته‌بازی و سوداگری کنند. این خدمتی است که شما بزرگواران (نمایندگان محترم مجلس) با تصویب طرح مالیات بر سوداگری و عایدی سرمایه به مردم و ثبات بازارها می‌کنید.» وی همچنین ادامه داد: «ما هم در دولت صد‌در‌صد آماده اجرای مصوبه مالیات بر عایدی سرمایه هستیم که خاتمه‌ای خواهد بود بر دوران سفته‌بازی و سوداگری در بازارها.»
پس از آن صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی به اهمیت نقش مالیات بر عایدی سرمایه در کنترل بازار ارز پرداخت. صالح آبادی گفت: «بحث قانون وضع مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) نقش بسیار مهمی دارد برای آنهایی که سفته‌بازی و سوداگری می‌کنند باید مالیات خاص خودشان را پرداخت کنند که خوشبختانه طرح مالیات بر عایدی سرمایه در دستور‌کار مجلس شورای اسلامی است که تصویب آن می‌تواند به ثبات بازارها کمک کند.»
دکتر قالیباف، رئیس محترم شورای اسلامی نیز در جمع‌بندی جلسه صبح دیروز درخصوص نوسانات بازار ارز به اهمیت مالیات بر عایدی سرمایه پرداخت و گفت: «در همین راستا می‌توان به بحث مالیات بر عایدی سرمایه اشاره کرد که در دستور‌کار مجلس هم هست و به‌نظر بحث مالیات بر سفته‌بازی و سوداگری در روزهای آینده مجلس تعیین‌تکلیف و تصویب خواهد شد. البته این موضوع بیش از یک سال است که در کمیسیون اقتصادی در‌حال بررسی است و حتما این موضوع در بحث ارز تاثیرگذار است.» امید است با تاکید کارشناسان اقتصادی و اقتصاددانان بر ضرورت این پایه مهم مالیاتی و هماهنگی میان تیم اقتصادی دولت و مجلس شورای اسلامی، هرچه سریع‌تر مالیات بر عایدی سرمایه تصویب و اجرا شود تا مردم شاهد ثبات در بازارهای ملک، خودرو، طلا و ارز باشند.