رشد کتاب‌های چاپ اول در تابستان

براساس اطلاعات ویژه‌نامه آیینه نشر موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در بهار و تابستان سال جاری تولید عناوین کتاب 9 درصد رشد داشته است، به‌طوری‌که طی ۶ ماه نخست امسال 50 هزار و 277 عنوان کتاب منتشر شده اما در مدت مشابه سال قبل، 46 هزار و 298 عنوان منتشر شده است.
نگاهی به آمار شمارگان کتاب‌های منتشر شده، رشد 6 درصدی را در این بخش نشان می‌دهد؛ در ۶ ماه نخست امسال 49 میلیون و 521 هزار و 405 نسخه کتاب منتشر شده، درحالی‌که ۶ ماه نخست سال 1400 این تعداد حدود 47 میلیون و 946 هزار و 556 نسخه بوده است.
طبق این آمار، ارزش کل کتاب‌های منتشر شده طی  ۶ماه نخست 1401 نسبت به مدت مشابه در سال گذشته 46 درصد رشد داشته است. طبق اطلاعات ثبتی؛ 35.3 هزار میلیارد ریال در بهار و تابستان امسال منتشر شده اما در ماه نخست سال 1400 این رقم، 24.2 هزار میلیارد ریال بوده است.
میانگین قیمت هر جلد کتاب نیز در این مدت 51 درصد افزایش داشته است، در بهار و تابستان امسال میانگین هر جلد کتاب حدود 841 هزار ریال بوده که این عدد در ۶ ماه نخست سال 1401 حدود 557 هزار ریال بود.
 براساس اطلاعات ثبت‌شده در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، کتاب‌هــای ۶ مــاه نخســت ســال 1401 ازسوی ۳ هزار و 645 ناشر منتشر شد که از میان آنها ۳هزار و 573 ناشر دارای پروانــه نشــر و 72 ناشــر مــوردی بوده‌اند؛ این آمار نشان می‌دهد که تعداد ناشران در سال جاری 17 درصد رشد داشته است.
نگاهی به دیگر جداول آیینه نشر، نشان‌دهنده این است که در ۶ ماه نخست سال 1401، تعداد یک هزار و 344 عنوان کتاب بیش از یک‌بار به چاپ رسیده‌اند.
در میان آثار منتشرشده طی بهار و تابستان امسال سهم موضوعی کتاب‌ها نسبت به کل آثار در حوزه ادبیات با 21 درصد رشد، حدود 10 هزار و 63 عنوان بوده است، این عدد در تابستان 1400 حدود ۸ هزار و 334 عنوان بود که نشان‌دهنده افزایش 20 درصدی سهم انتشار کتاب در این بخش است.
پس از حوزه ادبیات نیز کتاب‌های کودک و نوجوان، علوم اجتماعی و علوم عملی با 14 درصد رشد سهم نسبت به مدت مشابه در ۶ ماه نخست سال گذشته قرار دارند.

     نگاهی به آمار سه‌ماهه تابستان
براساس این گزارش، طی سه‌ماه دوم امسال در تابستان سال جاری 18 هزار و 875 عنوان کتاب منتشر شده، درحالی‌که تابستان گذشته، 19 هزار و 642 عنوان کتاب منتشر شده و براساس آمار، 4 درصد کاهش داشته است.
نگاهی به شمارگان کتاب‌ها در تابستان سال جاری نشان می‌دهد که کتاب‌ها در شمارگان 15 میلیون و 240 هزار و 126 نسخه منتشر شده‌اند و این آمار در تابستان سال گذشته، 16 میلیون و 546 هزار و 629 نسخه بوده که نشانگر ۸ درصد کاهش شمارگان است.
براساس این گزارش، میانگین شمارگان کتاب‌های منتشر شده، در تابستان 1401، 813 عنوان است که این عدد در تابستان سال گذشته 856 عنوان بوده و نشان‌دهنده 5 درصد کاهش است. همچنین بیشترین افزایش شمارگان در کتاب‌های زبان با 23 درصد و در دین با 20 درصد رشد همراه بوده است.
مروری بر آمار کتاب‌های تالیفی نیز بیانگر یک درصد رشد در این بخش است، به‌طوری که در تابستان امسال 13 هزار و 880 عنوان کتاب منتشر شده و سال گذشته این عدد 13 هزار و 728 عنوان بود.
اطلاعات نشان‌دهنده 16 درصد کاهش در تعداد کتاب‌های ترجمه شده است. در این زمینه تابستان 1401 حدود 4 هزار و 995 عنوان کتاب منتشر شده اما در مدت زمان مشابه، این عدد هزار و 914 عنوان بود.
براساس این آمار، نسبت کتاب‌های تالیف به کل، در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته 4 درصد رشد داشته است. تابستان امسال 74 درصد آثار تالیفی و 26 درصد ترجمه شده بودند، اما در تابستان 1400 آثار تالیفی 70 و آثار ترجمه‌شده 30 درصد بودند.
براساس اطلاعات ثبتی، کتاب‌هــای تابســتان ســال 1401 را 2 هزار و 466 ناشر منتشر کرده‌اند که 2 هزار و 429 ناشر دارای پروانه نشر و 37 ناشر موردی هستند. تعداد ناشران فعال (دارای پروانه نشر) در سال 1400 حدود 2 هزار و 391 مورد بود که در تابستان سال جاری با 2 درصد افزایش به دو هزار و 429 ناشر رسیدند.
 
     افزایش 39 درصدی قیمت کتاب در تابستان
براساس آمار ثبت شده در بانک اطلاعات خانه کتاب و ادبیات ایران، تعداد کتاب‌های چاپ اول در تابستان امسال 13 هزار و 520 عنوان است که این عدد در تابستان 1400 حدود 13 هزار و 529 عنوان بوده که تقریبا بدون تغییر بوده. در حوزه کتاب‌های تجدید چاپی نیز این عدد در سه‌ماهه دوم امسال، پنج هزار و 355 عنوان بوده و در مدت مشابه سال گذشته این عدد شش هزار و 311 عنوان بوده که نشانگر 12 درصد کاهش است.
براساس این آمار، نسبت کتاب‌های چاپ اول به کل، در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته 3 درصد رشد داشته است، به‌طوری‌که 72 درصد کتاب‌های تابستان امسال چاپ اول و 28 درصد چاپ مجدد بوده‌اند.
 نگاهی به آمار موجود در حوزه ارزش ریالی بازار نشر کتاب نیز قابل توجه است، به‌طوری‌که ارزش کل کتاب‌های چاپ شده در تابستان امسال، 39 درصد افزایش داشته است. ارزش کل کتاب‌های چاپ‌شده در تابستان امسال 12.3 هزار میلیارد ریال بود و این عدد در تابستان سال گذشته، 8.8 هزار میلیارد ریال بود.
میانگین قیمت هر جلد کتاب، 41  درصد رشد داشته است. در تابستان 1401، میانگین قیمت 868 هزار ریال و در مدت مشابه سال گذشته 616 هزار ریال بود. میانگین قیمت هر برگ کتاب نیز با 61 درصد افزایش در تابستان امسال همراه بود؛ 4798 ریال میانگین قیمت هر برگ کتاب بود که این عدد در تابستان 1400، حدود 2988 ریال بود.
 
     کاهش مصرف کاغذ تحریر
  مروری بر میزان مصرف کاغذ تحریر در تابستان 1401 نیز نشان می‌دهد که وزن و تعداد بند کاغذ مصرفی در حوزه نشر کاهش داشته است. براساس اطلاعات ثبتی وزن کاغذ مصرف شده در تابستان امسال 28 درصد کاهش داشته است، به‌طوری‌که از 10 هزار و 609 تن کاغذ مصرفی در تابستان سال گذشته، امسال این عدد به هفت هزار و 678 تن رسیده است.
تعداد بندهای مصرف شده نیز نشانگر 29 درصد کاهش در این بخش است؛ در تابستان 1401 حدود 365 هزار و 716 بند و در تابستان سال گذشته 512 هزار و 325 بند بود.
نگاهی به نسبت جنسیتی مولفان و مترجمان نیز دربردارنده آمار و اطلاعات مختلف است؛ از میان 11 هزار و 44 نفر مولف حدود 8 هزار و یک نفر مرد و سه هزار و 43 نفر زن هستند که این آمار نشان‌دهنده فراوانی 72 درصدی مردان و 28 درصدی زنان است.
از میان سه هزار و 864 نفر مترجم کتاب‌های تابستان 1401 نیز 60 درصد مردان و 40 درصد زنان هستند؛ از میان این آمار، دو هزار و 304 نفر مترجم مرد و یک هزار و 560 نفر مولف زن هستند.