آغاز پروژه ردصلاحیت ترامپ

دیگر برای هیچ‌کس مهم نیست یا حداقل برای خیلی‌ها مهم نیست او هر صبح از کدام دنده از خواب برمی‌خیزد و درباره مسائل داخلی و به‌ویژه بین‌المللی چه می‌گوید؟ مردی که به‌واسطه حضورش در قدرت، چندین کتاب درباره‌اش نوشته شده است، حالا باید بیرون از گود بنشیند و همچون پیرمردهای کم‌اعصاب به این و آن بپرد. این برای دونالد ترامپ، مردی که در انتخابات ریاست‌جمهوری بیش از 74 میلیون و 223 هزار رای کسب کرده، سخت و جان‌فرساست. او 19 دی‌ماه 1399 (8 ژانویه 2021) بزرگ‌ترین تریبونش یعنی توییتر را از دست داد و 20 ژانویه 2021 کاخ سفید را. اولی به لطف ایلان ماسک مالک جدید توییتر در 29 آبان سال جاری (20 نوامبر) بازگشت و دومی شاید در 5 نوامبر 2024 با برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری. ترامپ ماه گذشته اعلام کاندیداتوری کرد تا هشدارها در حزب دموکرات آمریکا به صدا در بیاید. آنها نمی‌خواهند اجازه بدهند یک‌بار دیگر اشتباه سال 2016 تکرار شود. آنها یک بار در 18 دسامبر 2019 پنجه‌درپنجه ترامپ انداختند و در مجلس نمایندگان آمریکا رأی به سوءاستفاده ترامپ از قدرت دادند اما این نزاع در 5 فوریه 2020 در مجلس سنا به نفع ترامپ به پایان رسید. دومین بار ۱۳ ژانویه ۲۰۲۱ مجلس نمایندگان آمریکا ترامپ را به دلیل تحریک طرفدارانش برای حمله به کنگره استیضاح کرد. پروسه استیضاح در مجلس سنا، با تبرئه ترامپ در ۱۳ فوریه ۲۰۲۱ پایان یافت. اگر در سنا دوسوم نماینده‌ها به محکومیت ترامپ رأی می‌دادند، سنا می‌توانست برای منع‌کردن او از شرکت دوباره در انتخابات رای‌گیری کند و برای تصویب این ممنوعیت تنها به ۵۱ رای (اکثریت) نیاز داشت.  دموکرات‌ها حالا می‌خواهند برای سومین بار شانس‌شان را امتحان کنند و مسیر ترامپ برای رسیدن به کاخ سفید را مسدود کنند. بهانه این بار، همان شورش ششم ژانویه ترامپ و طرفدارانش علیه کنگره آمریکاست. حامیان ترامپ ششم ژانویه ۲۰۲۱ و پس از پیروزی جو بایدن، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا، با هدف ایجاد هرج‌ومرج، به ساختمان کنگره هجوم برده و خواستار عدم تایید نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ شدند. 
دموکرات‌ها پس از ناکامی در تشکیل یک کمیسیون مستقل دو مجلسی به سبک 11 سپتامبر، در ژوئیه 2021 در مجلس نمایندگان یک کمیته از طریق رأی‌گیری تشکیل داد. این کمیته 9 نفره که منتخبی دو حزبی از مجلس نمایندگان آمریکاست، از طریق رأی‌گیری عمدتا حزبی در 1 ژوئیه 2021 تشکیل شد. البته تنها 2 جمهوری‌خواه در این کمیته عضویت دارند که به استیضاح ترامپ رای مثبت دادند. آن‌طور که اعلام شده است این کمیته تا به امروز با بیش از هزار نفر مصاحبه و بیش از یک میلیون سند را نیز بررسی کرده است. در فرآیند بررسی‌ها، برخی از اعضای حلقه اصلی ترامپ با کمیته همکاری کردند و برخی دیگر از آنها از همکاری سرپیچی کردند. 
کمیته ششم ژانویه، روز دوشنبه جمع‌بندی خود را درباره این حادثه منتشر کرد. آنها به این نتیجه رسیدند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا درنهایت مسئول این شورش بوده است. این کمیته در خلاصه‌ای از گزارش نهایی خود که روز دوشنبه منتشر شد، می‌نویسد: «این شواهد به یک نتیجه اساسی و مستقیم منجر شده است: علت اصلی 6 ژانویه یک مرد بود؛ رئیس‌جمهور سابق دونالد ترامپ، که بسیاری دیگر از او پیروی کردند. هیچ‌یک از رویدادهای 6 ژانویه بدون او اتفاق نمی‌افتاد.»
این خلاصه با جزئیات کامل توضیح می‌دهد چگونه ترامپ که می‌دانست بسیاری از طرح‌هایش غیرقانونی بودند، سعی کرد بر هر کسی که مایل به کمک به او برای براندازی شکست انتخاباتی‌اش نبود، غلبه کند و او را تحت فشار قرار دهد. این کمیته مکررا از زبان تهدیدآمیز برای توصیف قصد ترامپ استفاده می‌کند: اینکه او «عمدا ادعاهای دروغین تقلب را منتشر کرده است» تا به تلاش‌هایش برای لغو انتخابات 2020 کمک کند و با موفقیت حدود 250 میلیون دلار کمک‌های سیاسی را مطالبه کند. این ادعاهای نادرست حامیان او را به خشونت در 6 ژانویه برانگیخت. 

  اعلام پیروزی از پیش‌طراحی‌شده
این کمیته 17 یافته از تحقیقات خود را تشریح می‌کند که مبنای استدلال آن برای ارجاع جنایی است، از جمله اینکه ترامپ می‌دانست که ادعاهای تقلبی که او مطرح می‌کرد نادرست است و به هر حال به تقویت آنها ادامه می‌دهد. «تصمیم پرزیدنت ترامپ برای اعلام پیروزی دروغین در شب انتخابات و به‌طور غیرقانونی درخواست توقف شمارش آرا، تصمیمی خودجوش نبود. این از پیش طراحی شده بود.» این کمیته ایمیل‌هایی را از تام فیتون، رئیس گروه محافظه‌کار دیده‌بان قضایی، مربوط به قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ فاش کرد که می‌گوید ترامپ بدون توجه به نتیجه باید اعلام پیروزی کند. 
منابع آشنا با استراتژی حقوقی ترامپ در تحقیقات وزارت دادگستری به سی‌ان‌ان گفته‌اند که وکلای او معتقدند که دادستان‌ها برای اثبات اینکه او معتقد نبود در انتخابات تقلب شده است، با یک نبرد سخت روبه‌رو هستند. 
این کمیته می‌گوید شواهدی را جمع‌آوری کرده است که نشان می‌دهد ترامپ «بین انتخابات تا ۶ ژانویه تقریبا 250 میلیون دلار کمک‌های مالی جمع‌آوری کرده است. در درخواست‌ها مدام به تقلبی در انتخابات اشاره می‌کردند که وجود نداشت. »برای مثال، کمپین ترامپ، همراه با کمیته ملی جمهوری‌خواهان، میلیون‌ها ایمیل برای حامیان خود ارسال کردند، با پیام‌هایی مبنی‌بر اینکه در انتخابات تقلب شده است و کمک‌های مالی آنها می‌تواند مانع از تلاش دموکرات‌ها برای سرقت انتخابات شود. در این خلاصه آمده است که درصورت روی‌کارآمدن بایدن او یک «رئیس‌جمهور غیرقانونی» خواهد بود. 

  تکرار شورش 
این کمیته می‌گوید که ترامپ «در آن زمان معتقد بود و اکنون نیز معتقد است که او فراتر از قانون است و به قانون اساسی ما و نظارت‌های صریح آن بر اختیارات ریاست‌جمهوری ملزم نیست.» متن خلاصه می‌گوید: «اگر رئیس‌جمهور ترامپ و همکارانی که به او در تلاش برای براندازی نتیجه قانونی انتخابات 2020 کمک کردند، درنهایت براساس قانون پاسخگو نباشند، رفتار آنها ممکن است به یک سابقه و دعوت به خطر برای انتخابات آینده تبدیل شود.» «عدم پاسخگویی آنها در حال حاضر ممکن است درنهایت منجر به تلاش‌های غیرقانونی آینده برای لغو انتخابات ما شود و در نتیجه امنیت و حیات جمهوری ما را تهدید کند.»
کمیته استدلال می‌کند که شواهد نشان می‌دهد که متحدان ترامپ با نزدیک شدن به پایان دولت، به دنبال فرمان عفو ریاست‌جمهوری بودند و از آن نتیجه می‌گیرند که آنها می‌دانستند رفتارشان از نظر قانونی مشکل‌ساز است. 

  سازمان‌های اطلاعاتی خبر داشتند
این خلاصه گزارش نشان می‌دهد که چگونه جامعه اطلاعاتی و سازمان‌های مجری قانون اطلاعاتی را دریافت می‌کردند که 6 ژانویه احتمالا خشونت‌آمیز بود و این اطلاعات را با کاخ سفید و سرویس مخفی ایالات متحده به اشتراک گذاشتند. به‌عنوان مثال، در 3 ژانویه 2021، مقامات وزارت دادگستری خلاصه اطلاعاتی از برنامه‌های «اشغال کاپیتول» و «تهاجم» به کاپیتول در 6 ژانویه را دریافت کردند. طبق شهادت ژنرال مارک میلی رئیس ستاد مشترک، دیوید نورکوئیست، معاون وزیر دفاع وقت آمریکا در یک تماس با شورای امنیت ملی پیش‌بینی کرد که کاپیتول ممکن است هدف خشونت باشد. میلی در شهادتی که توسط کمیته فاش شد، گفت: «من هرگز آن را فراموش نخواهم کرد.»

  ترامپ هیچ کاری نکرد
این کمیته خاطرنشان می‌کند که وقتی او شورش را از تلویزیون تماشا می‌کرد، هیچ درخواستی برای کمک امنیتی نکرد. «ترامپ در طول روز با یک مقام ارشد امنیت ملی تماس نگرفت. نه در پنتاگون، نه در وزارت امنیت داخلی، وزارت دادگستری، اف‌بی‌آی، اداره پلیس کنگره، یا دفتر شهردار دی‌سی.» همان‌طور که پنس، معاون رئیس‌جمهور تایید کرده است؛ ترامپ حتی سعی نکرد با معاون خود تماس بگیرد تا مطمئن شود که پنس سالم است. در همین حال، کارمندان کاخ سفید توصیف کردند از اینکه ترامپ درحالی‌که ساختمان کنگره مورد حمله قرار گرفته بود، توییتی در انتقاد از پنس منتشر کرد.  درنهایت کمیته تحقیق و تفحص مجلس نمایندگان آمریکا درباره حمله ششم ژانویه ۲۰۲۱ به ساختمان کنگره، اعلام کرد که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده، شایسته داشتن هیچ‌گونه سمت رسمی در این کشور نیست و بر همین اساس اتهامات کیفری علیه دونالد ترامپ را به وزارت دادگستری ارجاع داد. ارجاع ترامپ به دادستان‌ها بر سر چهار مورد اتهام کیفری مرتبط با نقش او در حمله به شورش کنگره یعنی «تحریک شورش، ممانعت از انجام روند رسمی، توطئه برای فریب دادن ایالات متحده و توطئه برای اظهارنظر نادرست» است. 

  چه می‌شود؟
کمیته ششم ژانویه کنگره به وزارت دادگستری آمریکا توصیه کرد که «دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا را تحت پیگرد کیفری قرار دهد.» درحال‌حاضر تصمیم‌گیری برعهده وزارت دادگستری آمریکاست، زیرا ارجاع گزارش به این نهاد از سوی کنگره صرفا توصیه است. با‌این‌حال این کمیته تاکید دارد که بازجویی‌ها و دادرسی‌های تلویزیونی آنها طی ۱۸ ماه گذشته، مدارک و شواهد کافی و حتی بیشتر از حد کفایت را فراهم کرده تا به استناد آن، ترامپ بابت نقش‌آفرینی در تحریک حامیانش به شورش، تحت پیگرد کیفری قرار گیرد. درصورتی‌که ترامپ به‌طور رسمی به شورش متهم شود، ممنوعیت حضور وی در کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ امری محتمل بوده و به گفته آدام کینزیگر، نماینده جمهوری‌خواه کنگره و یکی از مخالفان ترامپ در کمیته ششم ژانویه، این موضوع آینده سیاسی ترامپ را مشخص خواهد کرد.

   چرا ششم ژانویه مهم است؟
شورش علیه قانون برای مقامات آمریکا به‌شدت مهم است. کنگره در زمان حضور بالاترین مقامات کشور و نمایندگان سراسر آمریکا ازجمله مایک پنس معاون رئیس‌جمهور و اعضای کنگره مورد حمله قرار گرفته و چنین افرادی مجبور شده‌اند به ‌سرعت از صحن کنگره فرار کنند. این واقعه بهت آور با واکنش بسیاری روبه رو شده است. این واقعه در روز تایید نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری صورت گرفته است. ترامپ با این اقدام نهادهای قانونی را سست و مقامات سیاسی آمریکا را تضعیف کرد. او پیش از این نیز با ادعای وقوع تقلب در انتخابات ریاست‌جمهوری، اساس دموکراسی آمریکا را هدف قرار داده بود. 
این واقعه در آمریکا بی‌سابقه بود، حتی در جریان اتفاقاتی که جنگ داخلی آمریکا را رقم زد، مخالفان به کنگره حمله نکردند، بلکه خواستار جدایی ایالت‌های خود شدند. ترامپ اما با تحریک هوادارانش به مرکز قدرت حمله کرد. 

 چرا مهار ترامپ برای سیاستمداران آمریکایی مهم است؟ 
1- هدف‌گیری حیثیت آمریکا
ترامپ با مجموعه اقداماتش که در سطح کشورهای جهان سوم بودند، مانند متهم ساختن برگزار‌کنندگان انتخابات به تقلب و حمله به کنگره، حیثیت آمریکا و آمریکاییان را در جهان پایین آورد. 
این اتفاقات پیش‌تر هیچ‌گاه از سوی مقامات عالی آمریکایی عنوان نشده بود، حتی در سال 2000 که انتخابات آمریکا در شبهه‌ناک‌ترین حالت ممکن برگزار شده و ال گور انتخابات را با رای‌گیری ایالت فلوریدا واگذار کرد که فرماندار آن برادر جورج بوش پسر بود، وی و دیگر دموکرات‌ها به اندازه ترامپ، حیثیت آمریکا را خدشه‌دار نکردند. 
2- هدف‌گیری نهادهای قانونی
نهادهای قانونی مانند چهارچوب و سازه اصلی ساختمان هستند که رعایت آنها باعث می‌شود جامعه به‌خوبی کار کند. ترامپ این سازه را که چتر دیگر اقدامات در جامعه به حساب می‌آید، هدف قرار داد. بدون این چهارچوب‌های قانونی، بسیاری از فعالیت‌ها با تهدید روبه‌رو و تضعیف می‌شوند. 
اگر اعتماد به فرآیند رای‌گیری زدوده شود، با کاهش اقبال مردم به صندوق‌های رای، دولت‌ها و نمایندگان برآمده مشروعیت نخواهند داشت و در صورت برداشتن گامی برخلاف خواست کسانی که رای نداده‌اند، این گروه‌های اجتماعی را که صندوق رای آمریکا را بی‌مشروعیت می‌دانند، راهی خیابان می‌سازند. 
3- تحقیر اشخاص سیاسی
 ترامپ با حمله به کنگره و وادار ساختن سیاستمداران به فرار، آنها را تحقیر کرد. از این رو آنها انتظار تحقیر متقابلی دارند. 
4- ظرفیت‌های ترامپ
ترامپ همچنان آنقدر ظرفیت دارد که بتواند بار دیگر به قدرت بازگشته یا آن را تحت‌تاثیر قرار دهد. در دهه‌های اخیر هیچ رئیس‌جمهور سابقی پس از دوران ریاست‌جمهوری‌اش به‌اندازه ترامپ مطرح و اثرگذار باقی نمانده بود. هرچند باید در نظر داشت اغلب آنها دو دوره خود را به‌پایان رساندند، اما ترامپ با ناکامی تک‌دوره‌ای شد، گرچه تمایل خودش به تکرار سیستمی مشابه چین و مادام‌العمر شدن قدرت در واشنگتن بود.
5 -پیش‌بینی‌ناپذیری ترامپ و لزوم کنترل
ترامپ کاملا بی‌محابا نیست، به‌طوری‌که برخی اوقات انجام رفتارهایش براساس قاعده باعث شک درباره گفته‌ها در رابطه با وی می‌شود، با این حال این یک برداشت غیرواقعی است که بر اثر شدت اقدامات غیرعاقلانه و غیرمسئولانه وی ایجاد شده است. ترامپ آنقدرها بی‌قاعده بوده که اگر رفتارهای قاعده‌مندی انجام داده، آنها بزرگ به‌نظر می‌رسند.  او پس از ریاست‌جمهوری و تبدیل شدنش به یک چهره برجسته که گفته می‌شود توانایی ایجاد یک‌فرقه را داراست و همچنین آگاه شدنش نسبت به بسیاری از مسائل مهم آمریکا و نقشش در تحولات 2017 تا 2021، اطلاعات بسیاری دارد که احتمال دارد آنها را غیرمسئولانه از طریق مصاحبه یا سخنرانی منتشر سازد. به همین دلیل به‌اندازه کافی باید وی را مهار کرد.
6- سوءاستفاده عریان از قدرت
ترامپ خواهان استقرار ارتش در خیابان‌ها در جریان اعتراضات به قتل جورج فلوید شده بود که با خودداری وزیر دفاعش روبه‌رو شد. در ادامه نیز بیم استفاده وی از ارتش برای کودتا و نگهداری قدرت در دستان خود می‌رفت. وی حتی در جریان شمارش آرا تعدادی از فرمانداران را تحت‌فشار قرار داده بود تا به‌زعم وی با ابطال برخی آرا مانع از تقلب در انتخابات یا به‌معنای دیگر شکست او در انتخابات شوند. 

  ترامپ و زوال دموکراسی
ترامپ با تحریک طرفدارانش برای حمله به کنگره، آخرین ضربه را برای به زوال کشاندن دموکراسی آمریکایی انجام داد. زوال دموکراسی در آمریکا به‌اندازه‌ای دارای اهمیت بود که فرانسیس فوکویاما، نظریه‌پرداز آمریکایی ناچار دست به قلم برد و کتاب «هویت» را نوشت. او در کتابش نوشت که اگر دونالد ترامپ در آمریکا به قدرت نمی‌رسید، این کتاب شاید هیچ‌گاه منتشر نمی‌شد. دومین کتاب را نیز «استیون لویتسکی» و «دانیل زیبلات» با عنوان «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» نوشتند تا نگرانی‌های خودشان را از این وضعیت تشریح کنند. در این کتاب نویسندگان از نگرانی‌هایشان درباره زوال دموکراسی در آمریکا با توجه به اینکه «سیاستمداران آمریکا رقبایشان را دشمن فرض و تهدید می‌کنند نتایج انتخابات را نمی‌پذیرند و نهادهایی همچون دادگاه‌ها، سرویس‌های اطلاعاتی و کمیته‌های اخلاق را که وظیفه حراست از دموکراسی را برعهده دارند، تضعیف می‌کنند» سخن گفته‌اند. آنها با استفاده از نظریات خوان لینز، دانشمند برجسته علوم سیاسی و «شاخص معتبر»ی که او پیشنهاد داده است، چهار علامت رفتاری را گردآوری کرده و نوشته‌اند: «هنگامی که یک سیاستمدار 1) چه زبانی و چه در عمل قواعد بازی دموکراتیک را رد می‌کند، 2) مشروعیت مخالفان را انکار می‌کند، 3) با خشونت مدارا می‌کند یا آن را ترویج می‌دهد یا 4) تمایل دارد آزادی‌های مدنی مخالفان، ازجمله رسانه‌ها را محدود سازد» باید نگران شد. به اعتقاد آنها «سیاستمداری که حتی یکی از این معیارها درمورد او صدق می‌کند، عامل نگرانی است.» ‌انگیزه نگارش کتاب آنها نیز دونالد ترامپ بود. حالا دموکرات‌ها می‌خواهد انتقام سختی از ترامپ بگیرند و او را برای همیشه از میدان سیاست به در کنند. این را که آنها در سومین تلاش می‌توانند ترامپ را پیش از کارزار انتخابات 2024 خانه‌نشین کنند یا خیر، گذشت زمان تعیین خواهد کرد. 

  ترامپ: پاپوش است 
دونالد ترامپ فکرش را هم نمی‌کرد در همان دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش از قدرت کنار گذاشته شود. دموکرات‌ها به‌تعبیر وی با «جو خوابالو» او را کنار زدند و حالا می‌خواهند کاری کنند که او هیچ گاه کاخ سفید را از نزدیک نبیند. کمیته تحقیقات «ششم ژانویه» همین ماموریت را برعهده دارد. رئیس‌جمهور سابق آمریکا می‌گوید که این کمیته پاپوش و تلاشی برای سنگ‌اندازی در کارزار انتخاباتی‌اش است.  ترامپ در پستی در شبکه اجتماعی خود موسوم به «Truth Social» نوشت: «مردم می‌فهمند که اداره تحقیقات دموکراتیک  (DBI)تصمیم دارد تا مانع نامزدی من برای ریاست‌جمهوری شود، زیرا آنها می‌دانند برنده خواهم شد و تمام این داستان تحت پیگرد قرار دادن من درست مثل داستان استیضاحم، تلاشی حزبی برای به حاشیه بردن من و حزب جمهوری‌خواه است.»  ترامپ در ادامه واکنش خود نوشت: «اتهامات جعلی و کذب که «کمیته به‌شدت تک‌حزبی و غیرمنتخب ششم ژانویه» مطرح کرده، پیش از این هم در قالب حقه استیضاح، طرح، پیگیری و امتحان شده بود و من بی‌چون‌وچرا برنده شدم. این افراد متوجه نمی‌شوند که وقتی من را تعقیب می‌کنند، مردمی که عاشق آزادی هستند، دور من حلقه می‌زنند.»